"Azər Hüseynov"

Azərbaycan kimliyinin zəif nöqtələrindən biri, bəlkə də ən mühümü dini bağların zamanla zəifləməsidir.

Son günlər Rusiya ərazisində yaşayan azərbaycanlılara qarşı təzyiqlərin artması və bu hadisələrin siyasi aspektlərdə geniş rezonans doğurması diqqətçəkici məqamdır. Bu proses fonunda Azərbaycan-Rusiya münasibətlərində müəyyən gərginliyin yarandığı müşahidə olunur. Bu gərginliyin davamlı olub-olmaması isə situasiyanın inkişafından asılı olacaq.

Ərbakanın siyasi islamçılığı siyasi şüarlarında açıq şəkildə görünürdü. Doğrudur, parlament mübarizəsini mənimsəmişdi, lakin siyasi cinahını gizlətmirdi.

Son illərdə yerli media orqanlarımızda diqqətdən yayınmayan bir tendensiya meydana çıxır: İslam dininə və müsəlmanlara yönəlmiş dolayı, gizli və bəzən açıq şəkildə təhqiredici yanaşmaların artması.

Bu başlıq sizə bir qədər qəribə gələ bilər. Lakin son günlərdə baş verən hadisələrə baxdıqda, bu ifadənin arxasında müəyyən məna olduğu aydın olur.

İran Yaxın Şərqdə siyasi islamçılığın hələ də özünü qoruyub saxlaya bildiyi yeganə modeldir. Məsələyə nəzər saldıqda aydın olur ki, İran nə Türkiyənin siyasi islam modeli kimi beynəlxalq sistemə inteqrasiya olunaraq sekulyar çərçivəyə keçid edib, nə də ərəb monarxiyaları kimi avtoritar-modernist yanaşmanı seçib. İranın fərqli siyasi arxitekturası onu həm regionda, həm də qlobal sistemdə spesifik mövqeyə sahib edir.

Bölgəmizdə hər hansı bir müsəlman dövlətinin — xüsusilə də zəifləmiş, daxili qarşıdurmalara sürüklənmiş və ya xarici təzyiqlərlə zəiflədilmiş bir dövlətin — indiki həssas və mürəkkəb geosiyasi şəraitdə çökməsi təkcə həmin ölkənin faciəsi ilə yekunlaşmaz.

Bir Ramazan əl-Buti vardı. Alim idi. Ondan üzr istəyirəm. Bir zaman onu anlamadım. Axı mən cahil idim, o isə alim. Düşünürdüm ki, zalımın xidmətindədir, ona görə belə danışır. Amma əslində o, dərin biliyi, zəngin təcrübəsi və Allahın verdiyi bəsirətlə danışırdı.

2025-ci ilin iyun ayında İsrail və İran arasında baş verən raket qarşıdurması son onilliklərin ən birbaşa və riskli silahlı qarşılıqlı zərbələrindən biri kimi qiymətləndirilir.

İran ilə İsrail arasında artıq birbaşa raket və hava hücumları ilə müşayiət olunan müharibə gedir. İsrailin ilk zərbələri zamanı bir çoxları İranın artıq zəiflədiyini və tezliklə çökməsinin qaçılmaz olduğunu düşündü. Lakin İranın ballistik raketlərlə verdiyi cavab bu qənaətin nə qədər səthi olduğunu göstərdi. Göründüyü kimi, 1984-cü ildən bəri davam edən ağır sanksiyalara baxmayaraq, İran ekstremal şərtlər altında belə güclü bir hərbi arsenal qurmağı bacarıb.

İranın İsrail tərəfindən hərbi hədəf olaraq seçilməsi və vurulması sadə və spontan bir əməliyyat deyil. İran, həm geniş coğrafi əraziyə, həm də böyük demoqrafik və hərbi resurslara malik olmaqla yanaşı, regionda dərinləşmiş proksi şəbəkəsinə sahib bir dövlətdir

Mask Tramp ilə dalaşır, sonra barışır. Yenə xod gedir, yenə geri qayıdır. Ardınca başa salırlar, bu dəfə də üzr istəyir. Bu dövrdə münasibətlər prinsiplərə deyil, maraqlara əsaslanır.

Xüsusilə müsəlman ölkələri ilə inkişaf etdirdiyi münasibətlər, yaxın gələcəkdə dünya düzəninin formalaşmasında həlledici rol oynaya bilər.