BAKI, AzerVoice
12 İyul tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:
1466 – Polşa və Prussiya arasında imzalanan Torun sülhü Prussiyanın əhəmiyyətli hissəsini Polşa Krallığına birləşdirib.
1527 – Romada baş verən dağınıqlıqlardan sonra Papalıq ordusu 12 iyul tarixində qismən nəzarəti bərpa edə bilib.
1621 – Osmanlı-Səfəvi müharibələri zamanı Osmanlı ordusu Gürcüstanda irəliləyərək Şərur bölgəsini ələ keçirib.
1730 – İngiltərə kralı II George, Şimali Amerikada koloniyalarla bağlı ticarət siyasətində yeni dəyişiklikləri təsdiqlədi.
1758 – Yeddiillik müharibə zamanı İngiltərə ordusu Fransaya qarşı Louisbourg qalasına hücum təşkil etdi.
1776 – ABŞ Müstəqillik Bəyannaməsi ilk dəfə ictimaiyyətə oxundu və Nyu-Yorkda Britaniya kralı III George-un heykəli dağıdıldı.
1794 – Fransada Jakobin diktaturası zəifləməyə başladı – Robespyerə qarşı siyasi ittifaqlar formalaşdı.
1806 – Napoleona tabe olan Reyn Konfederasiyası yaradıldı – Müqəddəs Roma İmperiyası fiilen sona çatdı.
1827 – Londonun “Zoological Society” cəmiyyəti ilk ictimai zooparkın əsasını qoydu.
1854 – ABŞ-da Respublikaçılar Partiyası ilk rəsmi qurultayını Miçiqan ştatında keçirdi.
1870 – Fransada III Napoleon Roma Papalığının dünyəvi hakimiyyətini dəstəklədiyini elan etdi – Prussiya ilə münasibətlər gərginləşdi.
1892 – ABŞ-da ilk dəfə olaraq elektrik qatarı Nyu-Yorkun küçələrində test edildi.
1910 – Böyük Britaniyada Kraliça Viktoriya dövründən sonra ilk dəfə olaraq parlament islahatları təklif edildi.
1917 – Petroqradda bolşeviklərin hakimiyyəti ələ keçirməyə cəhd etdiyi “İyul Günləri” baş verdi.
1920 – Sovet-Rusiya və Litva arasında sülh müqaviləsi imzalandı – Litvanın müstəqilliyi tanındı.
1932 – ABŞ-da Herbert Hooverin rəhbərliyi ilə Böyük Depressiya dövründə işsizliyə qarşı yeni qanun layihəsi təqdim olundu.
1941 – İkinci Dünya Müharibəsi: Alman qoşunları Dnepr çayını keçərək SSRİ-nin daxili bölgələrinə doğru irəlilədi.
1943 – Siciliya uğrunda döyüşlər zamanı ABŞ və İngiltərə qüvvələri İtaliyanın cənub sahillərində irəlilədi.
1951 – İsrail parlamenti Knesset, Qüdsü ölkənin “əbədi və bölünməz paytaxtı” elan etdi.
1957 – ABŞ-da Konqresdə ilk dəfə olaraq “mülki hüquqlar” barədə qanun layihəsi gündəmə alındı.
1960 – Fransa tərəfindən müstəqil elan edilən Niger, ilk hökumət başçısını seçdi.
1962 – ABŞ-da ilk peyk yayımı vasitəsilə Avropa ilə canlı televiziya bağlantısı quruldu (Telstar-1).
1965 – SSRİ Marsa ilk uğurlu kosmik sonda göndərdi – “Zond 3” Marsın arxa tərəfinin fotolarını çəkdi.
1973 – BMT-nin Cenevrədəki qərargahında nüvə silahlarının yayılmaması ilə bağlı yeni müzakirələr başlandı.
1975 – Çin Xalq Respublikasında yeni iqtisadi islahat planı rəsmi qəzetdə dərc olundu.
1979 – Kiribati adaları Böyük Britaniyadan tam müstəqilliyini elan etdi.
1980 – Almaniya Federativ Respublikasında solçu radikalların məhkəməsi zamanı təhlükəsizlik tədbirləri artırıldı.
1985 – ABŞ və Sovet İttifaqı arasında silahların azaldılması üzrə danışıqlarda yeni mərhələ başladı.
1988 – Cənubi Koreyada paytaxt Seulda keçiriləcək Olimpiya Oyunlarının hazırlıqları çərçivəsində təhlükəsizlik planı açıqlanıb.
1989 – Serbiya və Xorvatiya arasında etnik gərginlik fonunda ilk genişmiqyaslı qarşıdurma xəbərləri yayılıb.
1990 – Almaniyada Şərqi və Qərbi Almaniya liderləri iqtisadi sistemin tam birləşdirilməsi üzrə razılığa gəliblər.
1991 – Rusiya Federasiyası tarixində ilk dəfə olaraq prezident seçkiləri keçirildi – Boris Yeltsin qalib gəldi.
1992 – Ermənistan-Azərbaycan müharibəsində Ağdərə istiqamətində gərgin döyüşlər qeydə alınıb.
1993 – Gürcüstanda Abxaziya separatçıları ilə danışıqlar uğursuz nəticələnib, atəşkəs rejimi pozulub.
1994 – Böyük Britaniyada əmək islahatları ilə bağlı etirazlar səbəbilə nəqliyyat sektoru iflic oldu.
1995 – BMT Srebrenitsa soyqırımına qarşı müdaxilədə gecikdiyinə görə beynəlxalq tənqidlərə məruz qaldı.
1996 – Nigeriyada hərbi hökumətə qarşı minlərlə insanın iştirakı ilə aksiyalar keçirildi.
1997 – Venesuela neft hasilatını artırmaq üçün OPEC-ə yeni kvota təklifi irəli sürdü.
1998 – ABŞ və Rusiya raket texnologiyalarının yayılmasının qarşısını almaq üçün yeni sənəd imzalayıb.
1999 – Hindistanda parlament seçkiləri zamanı regional partiyalar daha çox səs topladı.
2000 – İranda keçirilən seçkilər nəticəsində reformistlər parlamentdə üstünlük əldə ediblər.
2001 – Türkiyənin Van vilayətində zəlzələ baş verib – onlarla ev dağılıb, yaralananlar olub.
2002 – ABŞ-da Enron şirkəti ilə bağlı fırıldaqçılıq araşdırmaları nəticəsində ilk rəsmi ittihamlar irəli sürüldü.
2003 – Çin hökuməti SARS epidemiyasının son dalğasının bitdiyini rəsmən elan edib.
2004 – Əfqanıstanda prezident seçkilərinin təşkili üçün müvəqqəti seçki komissiyası yaradıldı.
2005 – İsrail ordusu Qəzza zolağından çıxarılma planı çərçivəsində ilk mərhələyə başlayıb.
2006 – Livan-İsrail sərhədində Hizbullah ilə İsrail ordusu arasında toqquşmalar baş verdi.
2007 – Livanda Nahr al-Bared düşərgəsində Fəth əl-İslam yaraqlıları ilə ordu arasında döyüşlər yenidən alovlanıb.
2008 – İspaniya parlamentində iqtisadi böhrana qarşı yeni tədbirlər planı qəbul edilib.
2009 – İranda prezident seçkilərinin nəticələrinə qarşı etirazlar genişləndi – onlarca insan həbs edildi.
2010 – Polşada prezident seçkilərinin nəticələri rəsmən elan olunub – Bronislav Komorovski qalib gəlib.
2011 – BƏƏ və Səudiyyə Ərəbistanı Bəhreynə əlavə polis qüvvələri göndərdiklərini açıqlayıb.
2012 – Suriyada Hələbin mərkəzi hissələrində silahlı münaqişələr kəskinləşdi.
2013 – Misirdə prezident Mursinin devrilməsindən sonra Müslim Qardaşları geniş etiraz aksiyası keçirdi.
2014 – Almaniya futbol üzrə dünya çempionatının yarımfinalında Braziliyanı 7:1 hesabı ilə məğlub etdi.
2015 – Yunanıstanda borc böhranı ilə bağlı referendum keçirildi – əhali Aİ-nin şərtlərinə "yox" dedi.
2016 – ABŞ-da "Black Lives Matter" hərəkatı çərçivəsində Dallasda polisə silahlı hücum baş verdi – 5 polis öldürüldü.
2017 – İraq ordusu Mosul şəhərində İŞİD-ə qarşı qələbəsini elan etdi.
2018 – NATO sammitində Tramp Avropa ölkələrini hərbi xərcləri artırmağa çağırdı.
2019 – Türkiyədə “S-400” sistemlərinin alınması ilə bağlı ilk partiya Rusiya tərəfindən Ankaraya göndərildi.
2020 – COVID-19 pandemiyası fonunda Braziliya prezidenti Jair Bolsonaro virusa yoluxduğunu açıqladı.
2021 – ABŞ ordusu Əfqanıstandakı Bagram hərbi bazasını rəsmi şəkildə boşaltdı.
2022 – Rusiya-Ukrayna müharibəsi fonunda G20 sammitində Rusiya nümayəndəsinə qarşı diplomatik təzyiqlər artdı.
2023 – Hindistanda ay missiyası üçün “Chandrayaan-3” modulu uğurla buraxıldı.
2024 – Fransa Milli Məclisi süni intellektin tənzimlənməsinə dair ilk qanun layihəsini qəbul etdi.
