Tramp radio aparıcısı Mark Levinlə müsahibəsində Netanyahunun Qəzzadakı hərbi əməliyyatlara görə məsuliyyət daşımasına baxmayaraq, onu müdafiə edib. “O, yaxşı insandır, döyüşür. Birlikdə işlədiyim üçün müharibə qəhrəmanıdır. Mən də eləyəm, düşünürəm”.- deyə bildirib. Tramp BCM-nin Netanyahuya qarşı həbs qərarına, yoxsa İsraildəki korrupsiya işinə istinad etdiyini dəqiqləşdirməyib. O, həmçinin İranın nüvə obyektlərinə qarşı ABŞ hücumlarının “uğurlu” olduğunu da vurğulayıb. Qeyd edək ki, BCM 2024-cü il 21 noyabr tarixində Netanyahu və keçmiş müdafiə naziri Yoav Gallant barəsində Qəzzada törədilən hərbi cinayətlər və insanlığa qarşı cinayətlərə görə həbs orderi çıxarıb. Netanyahu ölkəsində 2019-cu ildən bəri davam edən korrupsiya ittihamları ilə də mühakimə olunur. Tramp isə bu məhkəmələrin ləğvini tələb edib.

İsrail ordusu Fələstin Milli Basketbol Komandasının keçmiş oyunçusu Məhəmməd Şalanı Xan Yunisdə humanitar yardım əldə etməyə çalışarkən atəşə tutaraq öldürüb. Fələstinin rəsmi xəbər agentliyi WAFA-nın məlumatına görə, 40 yaşlı Şalan övladlarını qidalandırmaq üçün yardım dalınca getdiyi zaman hədəfə alınıb. Onun böyrək çatışmazlığı və sepsisdən əziyyət çəkən qızı üçün yemək və dərman axtardığı bildirilib. Qeyd edək ki, İsrailin Qəzza zolağında davam edən hərbi əməliyyatları nəticəsində yüzlərlə mülki şəxs humanitar yardıma çıxış imkanlarından məhrum olub.

Bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik.

İsrail bir neçə aydır Qəzza zolağına çadırların gətirilməsinə icazə vermir. Bu isə müharibənin və mühasirənin davam etdiyi bir vaxtda, xüsusilə də Qəzza şəhərində mülki əhalinin təxliyə əmrləri fonunda baş verir. Bunu BMT-nin Humanitar Məsələlərin Koordinasiya İdarəsinin (OCHA) sözçüsü Yens Lark Cenevrədə keçirdiyi mətbuat konfransında deyib.

Qəzzadakı atəşkəslə bağlı Qahirədə keçirilən son danışıqlar zamanı əhəmiyyətli irəliləyiş əldə olunub. Bu barədə Misirin xarici işlər naziri Bədr Əbdül Ati rusiyalı həmkarı Sergey Lavrovla söhbəti zamanı məlumat verib.

Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan ilə ABŞ dövlət katibi Marko Rubio arasında telefon danışığı olub. Söhbət zamanı ABŞ prezidenti Donald Trampın Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə Alyaskada keçirdiyi görüş, həmçinin Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski və Avropa liderlərinin iştirakı ilə Vaşinqtonda keçirilən iclasın nəticələri müzakirə edilib.

İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu Qəzza ilə bağlı Misir və Qətər vasitəçilərinin təqdim etdiyi və HƏMAS-ın da qəbul etdiyi son təklifi rədd edib. İsrail İctimai Yayım Şirkətinin məlumatına əsasən, Netanyahu qismən razılaşmanı rədd edərək bütün girovların eyni anda azad olunmasını tələb edib və “Heç bir girovu arxada qoymayacağıq” - deyə bildirib.

HƏMAS 19 avqust Ümumdünya Humanitar Günü ilə bağlı yayılan açıqlamasında beynəlxalq dövlətləri Qəzzaya humanitar yardımların çatdırılması və İsrailin blokadasının sona çatdırılması üçün təzyiq göstərməyə çağırıb. HƏMAS bildirib ki, İsrailin Qəzzaya hücumları, səhiyyə sektorunu sarsıtması və humanitar yardımı məhdudlaşdırması nəticəsində bölgədə ciddi aclıq və humanitar fəlakət yaşanır. Təşkilat dünya dövlətlərini Qəzzada soyqırımı dayandırmağa, işğalçı liderləri, xüsusilə Netanyahunu mühakimə etməyə və əhalinin həyatı üçün həyati əhəmiyyətli yardımların çatdırılmasını təmin etməyə çağırıb.

BAKI, AzerVoice, Nərmin Ağayeva İsrailin Qəzza planı mülki əhali üçün böyük risk daşıyır.

Bu addım Misirin müharibəni bitirəcək çıxış yollarının axtarışı üzrə təşəbbüslərin və diplomatik fəaliyyətin mərkəzində qalmaq istəyini göstərir. Eləcə də, hər hansı razılaşmanın Misirdən kənar əldə olunmasının və ya onu kənarda qoymaq cəhdlərinin mümkünsüzlüyünü vurğulayır.

Xan Yunisin qərbində köçkünlərin yerləşdiyi çadırlardan biri hədəfə alınaraq dağıdılıb, nəticədə bir neçə nəfər həlak olub. Daha sonra bölgədəki digər çadıra endirilən zərbə nəticəsində əlavə ölüm və yaralıların olduğu bildirilib.

Səhər saatlarından etibarən İsrail ordusu Qəzza zolağının müxtəlif bölgələrində məcburi köçkünlərin yerləşdiyi çadırları, dinc əhalinin toplandığı əraziləri və humanitar yardım gözləyənləri hədəf alıb. Hücumlarda 5-i uşaq olmaqla ümumilikdə azı 24 fələstinli həyatını itirib, bir çoxu yaralanıb. Məlumatlara görə, hücumlar Sabra və Deyr Bəlax məhəllələrinə, Bassa rayonundakı ailə çadırlarına, Xan Yunis və Rəfah bölgələrinə yönəldilib. İsrail qüvvələrinin artilleriya atəşləri və bombalamaları nəticəsində evlər dağılıb, yardım paylama məntəqələrinə yaxın olan ərazilərdə də zərərli hadisələr baş verib.

Bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik.

HƏMAS Qəzza zolağında atəşkəs barədə təklifə müsbət cavab verdiyini rəsmi olaraq təsdiqləyib. Müvafiq bəyanat HƏMAS-ın “Telegram” kanalında dərc olunub. “HƏMAS və digər fələstinli fraksiyalar Misir və Qətərdən ötən gün onlara təqdim edilən atəşkəs təklifinə razılıqlarını vasitəçilərə çatdırıblar”, – bəyanatda qeyd olunub.

HƏMAS Qəzza zolağında saxladığı israilli girovların yarısını müəyyən sayda fələstinli məhbusla mübadilə etməyə razılaşıb. Məlumata görə, mübadilə 60 günlük atəşkəs çərçivəsində həyata keçirilməlidir. Təklif həmçinin İsrail ordusunun Qəzzanın dərinliyindən geri çəkilməsini nəzərdə tutur ki, humanitar yardım anklava maneəsiz daxil ola bilsin.

Qəzza zolağında səhiyyə sistemi tamamilə iflic vəziyyətinə düşüb. Fələstin Səhiyyə Nazirliyinin verdiyi məlumata görə, 2023-cü ilin oktyabr ayından bəri bölgədə davam edən müharibə nəticəsində 1 500-dən çox tibb işçisi həlak olub. Hazırda Qəzzadakı təxminən 40 xəstəxanadan yalnız 15-i fəaliyyət göstərir və onların da əksəriyyəti qismən işləyir.

İsrailin Baş Qərargah rəisi Eyal Zamir Qəzza şəhərinin hərtərəfli işğalı üçün plan hazırlayıb. Plana əsasən, təxminən 100 min əsgərin iştirakı ilə hücum həyata keçiriləcək və qoşunlara havadan dəstək veriləcək. Məqsəd əvvəlcə şəhəri mühasirəyə almaq, daha sonra isə tamamilə ələ keçirməkdir. İsrail mətbuatının yazdığına görə, Zamir planın mümkünlüyünü qiymətləndirmək üçün Qəzza zolağına da səfər edib. Artıq ordunun hücumlarını intensivləşdirdiyi şəhərdən mülki əhalinin çıxmağa başladığı bildirilir.

Əbdülati bu fikirləri Misirdə rəsmi səfərdə olan Fələstinin baş naziri Məhəmməd Mustafa ilə Rəfah sərhəd-keçid məntəqəsi qarşısında keçirdiyi ortaq mətbuat konfransında səsləndirib. Nazir qeyd edib ki, Fələstin xalqı blokada və sistemli aclıqla üzləşib, İsrailin planları isə ciddi narahatlıq doğurur. Onun sözlərinə görə, Rəfahdan daxil olan yardımların 70 faizi Misir tərəfindən təmin olunur və hazırda 5 min yük maşını giriş icazəsini gözləyir. Əbdülati bildirib ki, Misir Qəzzaya yardım göndərməyə hazırdır, lakin İsrailin yaratdığı maneələr aradan qaldırılmalıdır.

Fələstin Baş naziri Məhəmməd Mustafa, Qəzza zolağını idarə etmək üçün yaxın günlərdə müvəqqəti bir komitə elan ediləcəyini bildirib. Misirə rəsmi səfər edən Baş nazir Mustafa, Misirin Xarici İşlər naziri Bədr Əbdülati ilə birlikdə Misirlə Qəzza arasındakı Rəfah Sərhəd Qapısında mətbuat konfransı keçirib. O vurğulayıb ki, Rəfah keçid məntəqəsi Qəzza xalqı üçün bir yaşayış və nəfəs qapısı olmalıdır və İsrailin xalqı aclığa və zorla köçürməyə məruz qoyan siyasəti qəbuledilməzdir. “Beynəlxalq ictimaiyyət daha təsirli addımlar atmalı və İsraili blokada və aclıq siyasətini dayandırmağa məcbur etməlidir.” - deyə baş nazir qeyd edib.

İsrailin hücumları və blokadası nəticəsində aclıq yaşanan Qəzza zolağında son 24 saatda 2-si uşaq olmaqla 5 fələstinlinin daha aclıqdan həyatını itirdiyi, ümumi sayın 263-ə yüksəldiyi bildirilib. Qəzzə Səhiyyə Nazirliyinin Baş direktoru Munir əl-Burş verdiyi açıqlamada bölgədə aclıq səbəbilə həyatını itirənlərlə bağlı məlumat verib. Burş bildirib ki, İsrailin blokadası və hücumları altındakı Qəzzəyə qarşı tətbiq etdiyi aclıq siyasəti can almağa davam edir. Son 24 saatda 2-si uşaq olmaqla 5 fələstinli aclıq və qidalanma çatışmazlığı səbəbindən həyatını itirib. Burşun sözlərinə görə, 7 oktyabr 2023-cü ildən bəri Qəzzədə 112-si uşaq olmaqla 263 nəfər aclıqdan ölüb.

ABŞ dövlət katibi Marko Rubio, 16 avqustda Qəzzalılara ziyarətçi vizalarının verilməsinin dayandırıldığını elan etdikdən sonra, bu qərarın yenidən nəzərdən keçiriləcəyini bildirib. Rubio, CBS News-a verdiyi müsahibədə, ABŞ-ın Qəzza xalqına verdiyi ziyarətçi vizalarının dayandırılması ilə bağlı danışıb. Rubio bildirib ki, yalnız Qəzzalı uşaqlara deyil, onlara müşayiət edən böyüklərə də viza verildiyini xatırladıb. Rubio, Konqresə təqdim olunan sübutlara əsasən, viza prosesi ilə əlaqəli olan bəzi qurumların HƏMAS-la güclü əlaqələrinin olduğunu iddia edərək, “HƏMAS-la dost münasibətdə olan qruplarla əməkdaşlıq etməyəcəyik.” - deyə qeyd edib.

BMT-nin Fələstinli Qaçqınlara Yardım və İş Agentliyi (UNRWA) xəbərdarlıq edib ki, Qəzza zolağında bir milyon qadın və qız uşağı “kütləvi aclıq”la qarşı-qarşıyadır. Bu, 2023-cü ilin oktyabrından bəri davam edən İsrail mühasirəsi və soyqırım müharibəsi fonunda baş verir. Agentlik “X” platformasında yayımladığı açıqlamada bildirib ki, qadınlar və qızlar “getdikcə daha təhlükəli sağ qalma strategiyaları”na əl atmağa məcbur qalır. Onlar yemək və su tapmaq üçün evlərini tərk edirlər, lakin bu zaman ölüm, zorakılıq və sui-istifadə riski ilə üzləşirlər. UNRWA Qəzzaya tətbiq olunan blokadanın qaldırılmasını və humanitar yardımların geniş şəkildə bölgəyə buraxılmasını tələb edib. Agentlik qeyd edib ki, İsrail keçid məntəqələrini bağlı saxladığı üçün yardımlar yığılıb qalır, bu da humanitar böhranı dərinləşdirərək genişmiqyaslı aclığa səbəb olur.

İsrailin 7 oktyabr 2023-cü ildən bəri Qəzza zolağına davam etdirdiyi hücumlarda həyatını itirənlərin sayı son 24 saat ərzində 47 nəfər artaraq 61 min 944-ə yüksəlib. Qəzzadakı Fələstin Səhiyyə Nazirliyinin verdiyi açıqlamaya görə, son 24 saatda bölgədəki xəstəxanalara 47 şəhidin və 226 yaralının gətirildiyi bildirilib.İsrail ordusunun 19 yanvarda əldə edilən atəşkəsi pozaraq 18 martdan etibarən yenidən başladığı hücumlarda indiyə qədər 10 min 400 Fələstinli həyatını itirib, 43 min 845 nəfər isə yaralanıb. Son 24 saatda Qəzzada humanitar yardım üçün gözləyən mülki şəxslərə edilən hücumlarda 14 nəfər öldürülüb, 132 nəfər yaralanıb. Bu hücumların, 27 maydan bu yana ABŞ və İsrailin nəzarətində fəaliyyət göstərən “Qəzza Humanitar Yardım Fondu” tərəfindən qurulan yardım bölgələrində Fələstinlilərə qarşı sistemli şəkildə həyata keçirildiyi bildirilib.

HƏMAS, İsrail Ordusunun Baş Qərargah rəisinin bu gün Qəzza şəhərinin işğal planlarını təsdiqləməyə hazırlaşmasının bölgədə yeni bir soyqırım və kütləvi köç dalğasının başlanğıcı olduğunu bildirib. Açıqlamada qeyd olunub ki, bu plan yüz minlərlə Qəzzə sakini və sığınan mülki şəxslər üçün kütləvi qırğın və məcburi köçürülmə təhlükəsi yaradır. HƏMAS İsrailin bu addımını böyük müharibə cinayəti kimi qiymətləndirib və 22 aydır davam edən soyqırım siyasətinin tərkib hissəsi olduğunu vurğulayıb. ABŞ-ın bu siyasətə dəstək verdiyi də bildirilib.