ABŞ Prezidenti Donald Tramp bazar günü bildirib ki, İsrail ilə “HƏMAS” hərəkatı arasında elan olunan atəşkəs hələ də qüvvədədir. O, bu bəyanatı İsrailin “HƏMAS” mövqelərinə qarşı onlarla hava hücumu həyata keçirməsindən sonra verib. Tramp prezident təyyarəsində jurnalistlərə açıqlamasında “Atəşkəs qüvvədədir” deyərək, “HƏMAS” rəhbərliyinin bu pozuntulara birbaşa aidiyyəti olmadığını vurğulayıb və məsuliyyəti “hərəkat daxilindəki bəzi üsyançı qrupların” üzərinə atıb.

Mart ayında əvvəlki atəşkəs razılaşmasının çökməsindən sonra danışıqlar uzun müddət dayandırılmışdı. Kuşnerin “HƏMAS”la yeni razılaşmaya nail olmaqda göstərdiyi israr, atəşkəsin bərpası və “HƏMAS”la konsensus əldə olunması prosesində əsas amil oldu. Razılaşma, həmçinin qalan israilli girovların azad edilməsi və yüzlərlə fələstinli məhbusun azad olunmasını da təmin etdi.

60 illik milli hərəkət olan “HƏMAS”—ın bütün təcrübə, fədakarlıq və qəhrəmanlıqlarına baxmayaraq-öz siyasi və mübarizə seçimlərini heç vaxt ciddi şəkildə nəzərdən keçirməyib.Ptoblem onda olub ki, onlar müqaviməti bütövlükdə tənqid etməkdən yayınaraq həqiqəti gizlədiblər: Müqavimət özü qanunsuz deyil - bu, işğala qarşı ədalətli reaksiya və insanlıq halıdır. Tənqid isə konkret bir strateji seçimə yönəlməlidir.

“HƏMAS” hərəkatı bazar günü ABŞ Dövlət Departamentinin bəyanatını qəti şəkildə rədd edib. Vaşinqton bəyanatında hərəkatın “İsraillə atəşkəs razılaşmasını yaxın günlərdə pozacağına dair etibarlı məlumatlar” olduğunu iddia etmişdi.

Misir-Qəzza zolağı sərhəddindəki "Rəfah" buraxılış məntəqəsi “növbəti xəbərdarlığa qədər” bağlı qalacaq. Bu barədə İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu bildirib. Onun sözlərinə görə, onun açılması məsələsinə HƏMAS-ın ölən girovların qalıqlarının qaytarılması ilə bağlı razılaşmanın müddəalarını yerinə yetirməsindən sonra baxılacaq.

ABŞ-ın vitse-prezidenti C.D. Vens və xüsusi elçisi Stiv Uitkof bazar ertəsi İsrailə səfər edəcəklər. Səfərin məqsədi ABŞ Prezidenti Donald Trampın Qəzza ilə bağlı sülh planının həyata keçirilməsi və prosesdə əldə olunan irəliləyişlərin müzakirəsidir.

Ankara HƏMAS hərəkatını Trampın təşəbbülünü qəbul etməyə inandırmaq üçün əhəmiyyətli səylər göstərib. Lakin Türkiyənin əldə etdiyi əsas fayda, görünür, sazişin özündən deyil, ABŞ prezidentindən “yaşıl işıq” alaraq “Suriya Demokratik Qüvvələri”nə (SDQ) və bütövlükdə Suriyada hərəkət azadlığını təmin etməsindən ibarətdir.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Qadınlar üzrə Agentliyinin (UN Women) Cenevrə Ofisinin direktoru Sofiya Kaltorp Qəzzadakı humanitar vəziyyətlə bağlı ciddi xəbərdarlıq edib. O, bölgədə bir milyondan çox qadın və qız uşağının ərzaq yardımına, 250 mininin isə təcili qida dəstəyinə ehtiyacı olduğunu bildirib. Cenevrədə BMT-nin həftəlik mətbuat konfransında çıxış edən Kaltorp, son iki ildə Qəzzada hər saatda orta hesabla iki qadın və ya qız uşağının həyatını itirdiyini xatırladaraq, bunun münaqişənin miqyasını aydın şəkildə göstərdiyini qeyd edib.

Dünyada nələr baş verir? Son günlər Pakistan və Əfqanıstan arasında demək olar ki, balaca müharibə gedir. Axı niyə? Bu sadəcə ərazi mübahisəsi məsələsidir mi? Mən bunu başqa cür oxuyardım. İlk öncə Əfqan cəmiyyəti Suriya cəmiyyəti qədər sekulyar olmadığı üçün burada beynəlxalq qüvvələrin qarşılıqlı razılığı əsasında Suriya modelində bir Ulus dövlət qurulmadı. Bizim şərti "islamçı məhəllə" nin insanları özünü aldatmasın. Suriya xalqının böyük əksəriyyəti sadəcə olaraq Əsəd getməsini və onun yerində daha mülayim hakimiyyətin olmasını istəyirdi. Əfqan cəmiyyəti belə deyildir.

ABŞ Prezidenti Donald Tramp bildirib ki, əgər HƏMAS hərəkatı Qəzzada insanları öldürməyə davam etsə, “ştatların onları öldürməkdən başqa seçimimiz qalmayacaq”. Bu barədə “Reuters” agentliyi dövlət başçısının Truth Social platformasındakı paylaşımına istinadla məlumat yayıb. “Əgər HƏMAS Qəzzada insanları öldürməyə davam etsə - bu, razılaşmada nəzərdə tutulmamışdı - bizim başqa seçimimiz olmayacaq, ora gedib onları öldürəcəyik,” – deyə Tramp yazıb.

HƏMAS, israilli əsirlərin cəsədlərinin təhvil verilməsinin İsrailin bölgəyə xilasetmə avadanlıqlarının girişinə icazə verməməsi səbəbindən gecikdiyini açıqlayıb. Bu barədə HƏMAS-ın yaydığı bəyanatda bildirilib. “İsrailli əsirlərə aid bəzi cəsədlər işğalçı İsrailin bombardmanları nəticəsində dağılan tunellər və binaların dağıntıları altında qalıb. Gecikmə, İsrailin Qəzzaya xilasetmə avadanlıqlarının daxil olmasına maneə yaratmasından irəli gəlir.” - deyə bəyanətdə qeyd edilir.

HƏMAS-ın həyata keçirdiyi edam dalğasının fonunda, Qəzzanın cənubunda, Xан Yunus ərazisində İsrail dəstəyi ilə fəaliyyət göstərən silahlı qruplaşmanın komandiri Hüsam əl-Əstəl dünyanı Qəzza sakinlərini HƏMAS-dan “müdafiə” etməyə çağırıb.

ABŞ Prezidenti Donald Tramp, Həmasın Qəzzada bəzi dəstələrə qarşı həyata keçirdiyini iddia etdiyi hücumlarla bağlı sualları cavablandırıb. Ağ Evdə dərman qiymətləri ilə bağlı keçirdiyi mətbuat konfransında çıxış edən Tramp, həm Rusiya–Ukrayna, həm də Qəzza məsələləri barədə fikirlərini bölüşüb. Trampa, əvvəllər bu dəstələrin hədəfə alınmasına qarşı çıxmadığı, sonradan isə əks mövqe tutduğu xatırladılıb. “Orada baş verənləri izləyirəm, nələrin olacağını görəcəyik. Vəziyyət bir qədər sakitləşib. Bu, çox çətin bir bölgədir. HƏMAS-ın öhdəliklərini bilirik və onların bunlara əməl edəcəyini güman edirəm. Ümid edirəm elə də olar.” - deyə Tramp qeyd edib.

Qəzza Səhiyyə Nazirliyi İsrail ordusunun atəşkəsin qüvvəyə minməsindən sonra da davam edən hücumları nəticəsində 23 fələstinlinin həlak olduğunu, 122 nəfərin isə yaralandığını açıqlayıb. Nazirliyin məlumatına görə, İsrail ordusunun atəşkəsə baxmayaraq həyata keçirdiyi hücumlarda 381 nəfər dağıntılar altından çıxarılıb. Qəzza zolağında hələ də minlərlə insanın dağıntılar altında qaldığı bildirilir.

Qəzzadakı hökumət, İsrailin iki il ərzində həyata keçirdiyi intensiv hava və quru hücumlarının bölgəni “ən böyük humanitar fəlakət”lə üz-üzə qoyduğunu açıqlayıb. Hökumətin Media Ofisinin məlumatına görə, İsrailin hücumları nəticəsində Qəzza zolağında 70 milyon tonadək dağıntı qalıb. Açıqlamada həmçinin bölgədə 20 min partlamamış sursatın təhlükə yaratdığı və onların zərərsizləşdirilməsi üçün xüsusi təlim keçmiş beynəlxalq ekspert qruplarına ehtiyac olduğu vurğulanıb.

Səhiyyə Nazirliyi bəyan edib ki, cəsədlərin üzərində zorakılıq, işgəncə və uzun müddət bağlı saxlanılmış əl və göz izlərinə dair əlamətlər aşkar olunub. Hazırda nəşlərin şəxsiyyətinin müəyyənləşdirilməsi istiqamətində tibbi ekspertiza işləri davam etdirilir. Nazirlik yalnız 4 nəfərin kimliyinin ailələri tərəfindən təsdiqləndiyini açıqlayıb.

Türkiyə Milli Müdafiə Nazirliyinin (MSB) mənbələri, ölkənin Qəzzada yaradılması planlaşdırılan beynəlxalq müşahidə qüvvəsində yer alıb-almayacağı ilə bağlı açıqlama yayıb. Nazirlik bildirib ki, Türkiyə Silahlı Qüvvələri (TSQ) sülhün bərqərar edilməsi və qorunması sahəsində böyük təcrübəyə malikdir və üzərinə düşəcək hər cür vəzifəni yerinə yetirməyə hazırdır.

İsrail Müdafiə naziri İsrael Katsın ofisindən yayılan açıqlamaya görə, Kats çərşənbə günü ordunun Qəzza zolağında “HƏMAS”ı məğlub etməyə yönəlmiş hərtərəfli plan hazırlamasını tapşırıb. AzerVoice xəbər verir ki, müdafiə nazirinin bu qərarı ABŞ prezidenti Donald Trampın bu gün verdiyi bəyanatla eyni vaxta təsadüf edib. Tramp bildirib ki, əgər “HƏMAS” atəşkəs razılaşmasına əməl etməsə, İsrail baş naziri Benyamin Netanyahunun Qəzzada hərbi əməliyyatları bərpa etməsinə icazə verməyi nəzərdən keçirəcək.

İsrailin iki il davam edən Qəzza müharibəsi (2023-2025) ərzində “HƏMAS” hərəkatı yalnız xarici deyil, həm də daxili təhdidlərlə üzləşdi. Müharibə dövründə bir sıra qəbilə və silahlı dəstələr meydana çıxaraq bölgədə təhlükəsizlik boşluğu yaratmağa cəhd göstərdi. Atəşkəsin qüvvəyə minməsindən bir neçə gün öncə “HƏMAS” Xan Yunis şəhərinin cənubunda yerləşən Məcaidə qəbiləsinin silahlıları ilə ən böyük toqquşmasına girdi. Müharibə bitdikdən dərhal sonra isə hərəkat Dəğmiş qəbiləsi ilə daha geniş döyüşlər apardı və İsrailin himayəsində fəaliyyət göstərən silahlı qrupları izləməyə başladı.

İsrailin Ali Məhkəməsi çərşənbə günü axşam saatlarında Baş nazir Benyamin Netanyahu hökumətinə 2023-cü il 7 oktyabr hadisələrini araşdırmaq məqsədilə rəsmi istintaq komissiyası yaratmaq üçün bir ay müddətində vaxt verib. Bu qərar, müharibənin başa çatdığının elan edilməsindən sonra Netanyahunun qarşılaşdığı ilk ciddi daxili təzyiq kimi qiymətləndirilir.

Fələstinin "HƏMAS" hərəkatı daha iki girovun qalıqlarını yerli vaxtla saat 22:00-da İsrail tərəfinə təhvil verəcək.

HƏMAS-ın Qəzzada saxladığı 4 israilli əsirin cənazəsini gecə saatlarında təhvil verməsinin ardından İsrailin, Qəzzanın dünyaya açılan qapısı hesab edilən Qəzza-Misir arasındakı Rəfah Sərhəd Keçidini bu gün atəşkəs razılaşmasına uyğun olaraq açacağı bildirilib. İsrail dövlət televiziyası KAN-ın xəbərinə görə, İsrail hökuməti HƏMAS-a qarşı bu gün tətbiq ediləcəyini elan etdiyi sanksiyalardan imtina etmək qərarına gəlib.

İsrail atəşkəsi pozaraq 6 fələstinlinin həyatına son qoyub.

Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Misirdən qayıdarkən jurnalistlərə verdiyi açıqlamada İsrailə xəbərdarlıq edib. Ərdoğan bildirib ki, İsrailin atəşkəs pozuntuları ilə bağlı təcrübəsi mənfidir, buna görə də Türkiyə və tərəfdaş ölkələr daha ehtiyatlı və prinsipial şəkildə hərəkət edir.