BAKI, AzerVoice

29 İyul tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:

1235 – Monqolların Cənubi Çin yürüşü zamanı imperator Göyük Xan 29 iyulda ilk rəsmi döyüş əmrlərini verib.

1451 – Osmanlı sultanı II Mehmed İstanbulun fəthindən əvvəl 29 iyulda Rumeli Hisarını tam olaraq istifadəyə verib.

1609 – İngiltərədə “Statute of Monopolies” adlı sənədin ilk eskizi Kral I Ceyms tərəfindən nəzərdən keçirilib.

1773 – Papa XIV Klement İsa Tərəfdarları Cəmiyyətini (Cizvit ordenini) rəsmi olaraq ləğv etdi.

1780 – ABŞ müstəqillik müharibəsi zamanı britaniyalı general Kornevalis Karolinada yeni hərbi qərargah qurub.

1836 – Parisdə Arc de Triomphe (Zəfər Tağı) inşası tamamlanaraq açılışı oldu.

1858 – ABŞ və Yaponiya arasında Harris Müqaviləsi imzalandı, Yaponiya ABŞ ticarətinə açıldı.

1899 – İtaliyada ilk motosiklet yarışları keçirildi.

1907 – Cenevrədə II Haaqa Konvensiyası imzalandı (müharibə hüququna dair beynəlxalq sənəd).

1921 – Adolf Hitler Almaniyada Nasist Partiyasının lideri oldu.

1948 – Londonda XIV Yay Olimpiya Oyunları (1948 London Olimpiadası) başlandı. Bu, İkinci Dünya Müharibəsindən sonrakı ilk Olimpiada idi.

1957 – Azərbaycanlı alim Zərifə Əliyeva oftalmologiya sahəsində ilk elmi məqaləsini dərc etdirdi.

1958 – ABŞ-ın Konqresi NASA-nın yaradılmasını təsdiqlədi (rəsmi olaraq 1 avqustda qüvvəyə mindi).

1973 – Yunanıstanda monarxiya ləğv edildi və ölkə rəsmi olaraq respublika elan olundu.

1975 – Beynəlxalq Kosmos Sazişi çərçivəsində ABŞ və SSRİ arasında elmi məlumatların mübadiləsinə dair razılaşma əldə edilib.

1980 – İranda Ruhullah Xomeyninin göstərişi ilə qadın geyimi ilə bağlı yeni sərtləşdirilmiş qanun qüvvəyə minib.

1981 – Böyük Britaniyada Şahzadə Çarlz və Leydi Diana Spenserin toyu oldu; bu, XX əsrin ən çox izlənilən toy mərasimlərindən biri idi.

1985 – Cənubi Koreyada demokratik islahatlar tələb edən tələbə hərəkatı kütləvi şəkildə polis tərəfindən dağıdılıb.

1990 – BMT Təhlükəsizlik Şurası İraqın Küveytə qarşı təhdidlərini müzakirə etmək üçün təcili toplantı keçirib.

1992 – Bosniya müharibəsi fonunda Sarayevo şəhərində humanitar yardımla bağlı BMT nümayəndələri yerli tərəflərlə görüşüblər.

1993 – Rusiyanın Tver vilayətində baş verən dəmiryolu qəzasında 30-dan çox insan həlak olub.

1994 – Çeçenistanda silahlı qruplar Rusiya hərbi kolonuna pusqu qurub, itkilər qeydə alınıb.

1995 – Avstraliyada aborigen torpaqlarının hüquqi statusu ilə bağlı mübahisələr parlamentdə gündəmə çıxarılıb.

1996 – İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu İordaniya kralı Hüseynlə görüş keçirdi.

1997 – Gürcüstan və Ermənistan arasında yeni ticarət və enerji əməkdaşlığına dair saziş imzalanıb.

1998 – Keniya və Tanzaniyada ABŞ səfirliklərinə qarşı planlaşdırılan terror aktlarının qarşısı alınaraq cinayətkarlar həbs edilib.

1999 – Kosovo müharibəsindən sonra NATO qüvvələri Priştinada təhlükəsizlik nəzarətini gücləndirib.

2000 – Rusiyanın “Mir” orbital stansiyasının ləğv olunacağı rəsmi şəkildə elan edilib.

2001 – Filippində korrupsiya ittihamları ilə əlaqədar sabiq prezident Estrada istintaqa çağırılıb.

2002 – Avropa İttifaqı Rumıniyanın insan hüquqları sahəsindəki zəif irəliləyişini sərt tənqid edib.

2003 – Səudiyyə Ərəbistanında ABŞ hərbi bazasına yaxınlıqda partlayış nəticəsində 4 əsgər yaralanıb.

2004 – Əfqanıstanda prezidentliyə namizədlərin qeydiyyatı başa çatıb – 18 nəfərin adı seçki bülleteninə düşüb.

2005 – ABŞ-ın Florida ştatında "Dennis" qasırğasından sonra "Emily" qasırğası fəsadlara səbəb oldu.

2006 – İsrailin Livanın Bekaa bölgəsinə raket hücumları nəticəsində çoxsaylı mülki itki qeydə alınıb.

2007 – Banqladeşdə hərbi dəstəklə idarə edilən müvəqqəti hökumət müxalif liderləri kütləvi şəkildə həbs etməyə başladı.

2008 – Çinin Sıçuan vilayətində zəlzələdən sonra aparılan axtarış-xilasetmə işləri yekunlaşdırılıb.

2009 – Hindistanın Maharaştra ştatında baş verən daşqınlar səbəbilə minlərlə insan təxliyə edilib.

2010 – İraqın Nəcəf şəhərində törədilən partlayışda 19 nəfər ölüb, 80-dən çox insan yaralanıb.

2011 – Suriyada Hama şəhərində Bəşər Əsədin rejiminə qarşı etirazlar amansız repressiyaya məruz qalıb.

2012 – Avropa Mərkəzi Bankı avro böhranı ilə bağlı yeni müdaxilə mexanizmini açıqlayıb.

2013 – Misirdə Məhəmməd Mursi tərəfdarlarına qarşı keçirilən polis əməliyyatlarında onlarla insan ölüb.

2014 – Qəzzada İsrailin hücumları nəticəsində BMT məktəbinə zərbə endirilib – mülki itkilər qeydə alınıb.

2015 – Türkiyədə “Suruç” terror hücumundan sonra ölkə İŞİD və PKK-ya qarşı hərbi əməliyyatlara başladı.

2016 – İspaniyada korrupsiya qalmaqalı ilə əlaqədar bir neçə nazir istintaqa çağırılıb.

2017 – Venesuelada konstitusiya islahatlarına qarşı keçirilən etiraz aksiyaları zamanı 15 nəfər ölüb.

2018 – Mars planetində maye halında suyun olduğu bir göl kəşf edildi (Avropa Kosmik Agentliyinin "Mars Express" missiyası).

2019 – BMT tərəfindən Liviyada münaqişənin sülh yolu ilə həllinə dair yeni təşəbbüs irəli sürülüb.

2020 – BMT COVID-19 pandemiyası ilə bağlı qlobal aclıq riskinə dair xəbərdarlıq etdi.

2021 – ABŞ-da “Delta” ştamının yayılması fonunda bəzi ştatlarda məcburi maska rejimi yenidən tətbiq olunub.

2022 – Sudan hökuməti və müxalifət arasında yeni siyasi dialoq prosesi Qahirədə baş tutub.

2023 – Böyük Britaniyada 40 dərəcə istiliklə rekord hava şəraiti qeydə alındı; mütəxəssislər iqlim dəyişikliyinə qarşı təcili tədbirlər çağırdı.

2024 – Yaponiya və Cənubi Koreya “Qlobal İqlim Müdafiə Fondu” yaratmaq barədə razılaşdı.