BAKI,AzerVoice
XX əsrin pop mədəniyyətinə və döyüş sənətlərinə ən böyük təsir göstərmiş şəxsiyyətlərdən biri — Bruce Lee (Brüs Li) bu gün də dünya üzrə milyonlarla insan üçün ilham mənbəyidir. O, aktyor, rejissor, filosof və döyüş sənəti müəllimi kimi qlobal miqyasda tanındı və döyüş filmlərinin mahiyyətini kökündən dəyişdi.
Brus Li kim idi? — Əsas bioqrafik faktlar
Tam adı: Lee Jun-fan (李振藩)
Doğum: 27 noyabr 1940, San-Fransisko (ABŞ)
Milliyyəti: Çin əsilli, Honq Konq mənşəli
Vəfat: 20 iyul 1973, Honq Konq
Səbəb: Beyin qanaması (ölümlə bağlı fərqli nəzəriyyələr mövcuddur)
Brus Li həyatının qısa olmasına baxmayaraq, döyüş sənəti və kinonun inkişafında epoxal dəyişikliklərə imza atdı.
Döyüş sənətinə gəlişi və Jeet Kune Do fəlsəfəsi
Brus Li uşaq yaşlarından döyüş sənətlərinə maraq göstərirdi. O, məşhur Wing Chun ustası Ip Man-dan dərs aldı və uğurlu təcrübələrdən sonra öz döyüş fəlsəfəsini — Jeet Kune Do üslubunu yaratdı.
Jeet Kune Do-nun mahiyyəti:
sərt qaydaların olmaması
müxtəlif üslubların birləşdirilməsi
döyüşün dinamikliyinə uyğun sürətli adaptasiya
həm döyüş, həm də həyat fəlsəfəsi kimi inkişaf etdirilməsi
Bu yanaşma döyüş sənətləri tarixində ilk dəfə sərbəst, xətti olmayan, konseptual yanaşma kimi qəbul olundu.
Kino karyerası — Asiyadan Hollivuda gedən yol
Brus Li əvvəlcə Hollivudda kiçik rollarla tanınmağa başlasa da, stereotiplər ona baş rollarda çəkilməyə imkan vermirdi. Bunun ardından Honq Konqa qayıdaraq öz filmlərini yaratdı və qısa müddətdə qlobal fenomenə çevrildi.
Ən məşhur filmləri
The Big Boss (1971) — ilk böyük uğuru
Fist of Fury (1972)
Way of the Dragon (1972) — Çak Norris ilə məşhur döyüş səhnəsi
Enter the Dragon (1973) — beynəlxalq şöhrət qazandıran film
Game of Death (1978) — sarı kostyumla ikonikləşən obraz
Brus Li Hollivudda Asiyalı aktyorların stereotiplərlə mübarizəsinə yol açdı və döyüş filmlərinin vizual estetikasını yenidən formalaşdırdı.
Brus Li və İslam — ortaq dəyərlər?
Brus Li-nin İslamla bağlı rəsmi açıqlamaları olmasa da, onun həyat fəlsəfəsi müsəlman dəyərləri ilə müəyyən paralellər daşıyır. Təvazökarlıq, özünü idarəetmə, ədalət və mənəvi intizam kimi prinsiplər İslam əxlaqı ilə oxşarlıq göstərir.
Brus Li-nin məşhur sitatı bu anlayışı əks etdirir: “Su kimi ol — qabın formasına uyğunlaş.”
Brus Li-nin fikirləri bu gün idmançılar, döyüş ustaları və biznes rəhbərləri üçün motivasiya mənbəyidir. Onun “davamlı inkişaf”, “özünü aşma” və “çərçivələrdən kənara çıxmaq” fəlsəfəsi bütün dünyada geniş tətbiq olunur.