BAKI, AzerVoice Analitik Təhlil Mərkəzi
İsrail parlamenti – Knesset, cümə axşamı səhəri keçirilən səsvermədə özünü buraxmaq əleyhinə qərar verdi. Qərar, hökumət koalisiyası daxilindəki hərbi çağırışla bağlı yaranan fikir ayrılığı üzrə razılaşmadan sonra verilib.
Səsvermənin nəticələrinə əsasən, 61 deputat parlamentin buraxılmasına qarşı çıxıb, 53 deputat isə dəstəkləyib. Bu qərar baş nazir Benyamin Netanyahunun başçılıq etdiyi koalisiyaya siyasi böhrandan çıxmaq və erkən seçkilərin qarşısını almaq üçün daha çox vaxt qazandırır.
Müşahidəçilərin fikrincə, əgər Knesset buraxılsaydı, bu, seçkilərə aparan ilk addım olardı və son sorğulara görə, Netanyahu bu seçkilərdə məğlubiyyətlə üzləşə bilərdi. Qeyd edək ki, Knessetdə ümumilikdə 120 yer var və istənilən qanun layihəsinin qəbul edilməsi üçün 61 səs kifayətdir.
Netanyahunun koalisiyası böhranla üz-üzə
Koalisiyanın yaşadığı əsas gərginlik yeni hərbi çağırış qanunu ilə bağlıdır. Hökumətin bəzi dini partiyaları ultra-ortodoks yəhudi tələbələrinin (haredim) hərbi xidmətdən azad olunmasını istəyir. Lakin digər deputatlar bu cür imtiyazların ləğv olunmasını tələb edirlər. Bu məsələ İsraildə uzun illərdir mübahisə mövzusudur, lakin Qəzza müharibəsi fonunda daha da kəskinləşib. Müharibədə İsrail Ordusu onilliklər ərzində ən ağır itkilərini verib və əlavə insan resurslarına ehtiyac duyulur.
Dini təbəqənin tələbləri və ictimai narazılıq
Hökumət koalisiyasındakı bəzi sərt xətt tərəfdarları, əgər siyasi çıxılmaz vəziyyət davam etsə, müxalifətlə birlikdə Knessetin buraxılmasına və seçkilərin irəli çəkilməsinə səs verəcəklərini bəyan ediblər. Seçkilər isə yalnız 2026-cı ilin sonlarında baş tutmalı idi.
Müxalifətdəki Əmək Partiyasının üzvü Mirav Mixaili bildirib: “Netanyahunun bu zərərli və zəhərli hökumətini dəyişmək indiyə qədər heç vaxt olmadığı qədər vacibdir. Qəzzada müharibə dayandırılmalı, girovlar geri qaytarılmalı və İsrailin yenidən qurulmasına başlanılmalıdır”.
İtkilər və ictimai etirazlar artır
Son rəy sorğuları göstərir ki, Netanyahunun rəhbərlik etdiyi koalisiya seçkilərdə çoxluq əldə edə bilməyəcək. İsrail cəmiyyəti hələ də 2023-cü il oktyabrın 7-də HƏMAS tərəfindən təşkil olunmuş hücumun təhlükəsizlik baxımından buraxdığı izləri və uğursuzluqları unutmamışdır.
Rəsmi İsrail məlumatlarına görə, həmin hücumda 1200 nəfər həlak olub, 251 nəfər isə Qəzzada girov götürülüb. Cavab olaraq həyata keçirilən İsrail əməliyyatlarında isə Qəzza Səhiyyə Nazirliyi 55 mindən çox fələstinlinin öldüyünü bildirir. Eyni zamanda, 2 milyondan çox insan yerindən didərgin düşüb, bölgədə böyük humanitar böhran yaranıb.
İsrailin Qəzzadakı əməliyyatlarında indiyədək 400-dən çox əsgər
həlak olub. Bu fakt cəmiyyətdə haredim tələbələrinin hərbi
xidmətdən azad olunması məsələsinə qarşı qəzəbi daha da
artırır.
Ancaq ultra-ortodoks dini liderlər hesab edirlər ki, dini təhsil
müqəddəsdir və hərbi xidmət bu tələbələrin həyat tərzinə
ziddir.
