İsrail bazar ertəsi Qəzzada Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin iştirakına qarşı olduğunu açıq şəkildə bəyan edib. AzerVoice xəbər verir ki, bu bəyanat, ABŞ prezidenti Donald Trampın Qəzza müharibəsinə son qoymaq planı çərçivəsində bölgəyə beynəlxalq qüvvə göndərilməsi təklifindən sonra verilib.

İsrail hökumətinin 2020-ci ildə Qətərin Qəzzaya birbaşa maliyyə dəstəyi göstərməsini təşviq etdiyi və bu fəaliyyətini yüksək qiymətləndirdiyi sənəd üzə çıxıb. Sənəddə bildirilir ki, Qətər hökuməti Qəzza Yenidənqurma Komitəsi və onun rəhbəri Məhəmməd əl-İmadi vasitəsilə bölgə əhalisinə maddi yardım göstərib, elektrik, infrastruktur, səhiyyə və yaşayış layihələrinə maliyyə dəstəyi verib.

27 oktyabr 2025-ci il tarixində Azərbaycan Respublikasının xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov Türkiyə Respublikasının ölkəmizdə səfərdə olan xarici işlər nazirinin müavini Ayşe Berris Ekincini qəbul edib. Görüş zamanı Azərbaycan-Türkiyə müttəfiqliyindən irəli gələn mövzular, habelə regional və beynəlxalq təhlükəsizlik məsələləri müzakirə olunub.

Eyni gün yayımlanan ilk rəsmi açıqlamada Misir Xarici İşlər Nazirliyi baş verənləri “İsrailin pozuntularına fələstinli cavabı” kimi səciyyələndirdi. Bu mövqe Misirin Fələstin məsələsinə müəyyən dərəcədə simpatiyasını göstərsə də, bu, Qahirənin nə “HƏMAS”ın metodlarını, nə də eskalasiyaya sürüklənməni dəstəklədiyi anlamına gəlmirdi. Bu, əsasən, Misirin keçmiş Qəzza-İsrail müharibələrindən çıxardığı reallığa əsaslanan praqmatik nəticələrə söykənirdi.

Misirin Qəzza Səhrası Xalqına Yardım Komitəsi İsrail hücumlarında dağılan binaların dağıntılarını təmizləmək və humanitar vəzifələri yerinə yetirmək məqsədi ilə yeni ağır iş maşınları və avadanlıqlar aldığını açıqlayıb.

1516 Qəzza yaxınlığında Osmanlı ordusu, Sinan Paşanın rəhbərliyi altında Məmlükləri məğlub etdi.

Tarix boyunca müharibə insanın ən qanlı ictimai hadisəsi olub. Müharibənin mərasimləri (ritualları) və simvolları da vardır - həm müharibədən əvvəl, həm də sonra; qələbə və ya məğlubiyyət zamanı. Şübhəsiz ki, bu ritual və simvollar müharibəyə legitimlik və müqəddəslik qazandırmağa xidmət edir. Həmçinin düşmənin insan obrazını “dehumanizasiya” etməklə onu məhv etməyi asanlaşdırmaq məqsədini daşıyır.

İstanbul Universitetinin Prof. Dr. Cemil Bilsel Konfrans Salonunda toplanan və keçmiş BMT-nin Fələstin üzrə xüsusi məruzəçisi Prof. Dr. Richard Falkın rəhbərlik etdiyi Qəzza Məhkəməsi üzvləri yekun qərarını açıqlayıb. Məhkəmə heyətinin hazırladığı qərarda İsrailin Qəzza Zolağındakı əməliyyatları “soyqırım” kimi təsnif edilib və bu hərəkətlərin sənədləşdirilməsi ilə bağlı geniş arqumentlər təqdim olunub.

“HƏMAS” hərəkatının yüksək rütbəli rəhbərlərindən biri olan Xəlil əl-Həyyə bəyan edib ki, “Qəzza zolağında yeni ərazilərə daxil olunacaq bu girovların cəsədlərini axtarmaq məqsədilə ediləcək”.

İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu bazar günü bildirib ki, “İsrail suveren dövlət olaraq öz təhlükəsizlik siyasətini və Qəzza zolağında əməkdaşlıq etməyə razı olduğu beynəlxalq qüvvələri özü müəyyən edəcək”. “Biz təhlükəsizliyimizə özümüz nəzarət edirik və beynəlxalq güclərə aydın şəkildə izah etmişik ki, İsrail hansı qüvvələrin bizim üçün qəbuledilməz olduğunu özü müəyyən edəcək. Biz bu şəkildə hərəkət etmişik və bu istiqamətdə hərəkət etməyə davam edəcəyik”.-deyə o bildirib.

İsrail ordusu Qəzza zolağının mərkəzində yerləşən Nuseyrat bölgəsinə hava hücumu həyata keçirib. İsrail ordusu açıqlamasında bildirib ki, “İslami Cihad” qruplaşmasının döyüşçüləri bölgədə İsrail əsgərlərinə qarşı əməliyyat hazırlığında olub. Bu səbəbdən Nuseyrata hava hücumu həyata keçirilib.

Misirin paytaxtı Qahirədə “HƏMAS” və “Fəth” nümayəndə heyətləri arasında görüş keçirilib. Görüşdə atəşkəs sazişinin ikinci mərhələsi və Qəzza zolağının gələcək idarəçiliyi ilə bağlı məsələlər müzakirə olunub. Misir kəşfiyyatının vasitəçiliyi ilə keçirilən danışıqlar “müsbət atmosferdə” keçib. Xüsusilə Qəzzanın idarəçiliyi və hakimiyyətin ötürülməsi məsələlərində tərəflərin mövqelərinin yaxınlaşdığı bildirilir.

Atəşkəs sazişinə uyğun olaraq Qəzza zolağında yerləşdiriləcək beynəlxalq təhlükəsizlik qüvvələri İsrailin özünü "rahat" hiss etdiyi ölkələrdən ibarət olmalıdır.

Suriyada milli birliyin təmin olunması təkcə ölkə daxilində deyil, bütün Yaxın Şərqdə sülh və sabitliyin bərqərar olması üçün əsas şərtdir.Dəməşq bu istiqamətdə mühüm addımlar atsa da, iqtisadi baxımdan geniş beynəlxalq dəstək və effektiv siyasi vasitəçilik hələ də zəruridir. Xüsusilə, mərkəzi hökumət və yerli idarələr arasında səlahiyyət bölgüsünə dair İraq təcrübəsindən bəhrələnmək vacib sayılır.

İsrailin liman şəhəri Aşdodda fəaliyyət göstərən “Shaul Gueta” adlı dəmir–polad idxal-ixrac şirkəti, Türkiyənin Qəzza hücumlarına cavab olaraq İsrailə qarşı tətbiq etdiyi ticarət embarqosundan sonra iflas edib.İsrail mediasının məlumatına görə, şirkət ticarət yasağının ardından 105 milyon yeni İsrail şekeli (təxminən 32 milyon ABŞ dolları) məbləğində borca düşüb. Beerşeva (Birüssebi) Regional Məhkəməsi, şirkətin banklara və qeyri-bank maliyyə qurumlarına qarşı öhdəliklərini yerinə yetirə bilmədiyini əsas gətirərək, “Shaul Gueta”nın fəaliyyətini dayandırıb və müəssisəyə qəyyum təyin edilməsi barədə qərar çıxarıb.

Qəzza zolağında atəşkəs və sülh prosesinə dair diplomatik təşəbbüslərin mərkəzində Türkiyə ordusunun mümkün iştirakı müzakirə olunur. Məlumata görə, Türkiyə beynəlxalq barış missiyasına qoşulmaq üçün ABŞ-dən İsrail qüvvələri ilə birbaşa təmasdan çəkinmək barədə təminat tələb edib. Həmçinin İndoneziya da bu missiyanın sırf “barış gücü” statusunda qalacağı və İsrail qüvvələri ilə toqquşma yaşanmayacağı barədə təminat istəyib.

Yaxın Şərqdəki Fələstin Qaçqınları üçün Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Yardım və İş Agentliyi (UNRWA) cümə günü İsraildən beynəlxalq hüququn kobud şəkildə pozulması hesab edilən İordan çayının Qərb sahilinin ilhaqını dayandırmağı tələb edib. Bu barədə UNRWA sosial media platforması X-də paylaşımında bildirib.

Ev Yıxımlarına Qarşı İsrail Komitəsinin (ICAHD) rəhbəri, İsrailli antropoloq Jeff Halper bildirib ki, İsrail 2023-cü ilin oktyabrından bəri Qəzza Zolağına etdiyi hücumlarda yüz minlərlə evi, ibadətgahı, məktəbi və mülki infrastrukturu dağıdıb və yenidənqurma layihələrinə Fələstinliləri daxil etmir. Halper bu açıqlamaları, İsrailin Qəzza ərazisində törətdiyi müharibə cinayətlərini araşdırmaq üçün yaradılmış qlobal və müstəqil təşəbbüs olan Qəzza Məhkəməsinin İstanbulda keçirilən son iclası çərçivəsində Anadolu Agentliyinə deyib.

Türkiyənin Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı (BMT) daimi nümayəndə müavini Aslı Güvən bildirib ki, beynəlxalq ictimaiyyət “Qəzzadakı atəşkəsin qorunması” məsələsini ən vacib prioriteti kimi görməlidir. Güvən, BMT Təhlükəsizlik Şurasının “Fələstin məsələsi də daxil olmaqla Yaxın Şərqdəki vəziyyət” mövzusunda keçirilən iclasında çıxış edib. Türkiyənin Qəzzada atəşkəsin əldə olunmasını məmnunluqla qarşıladığını bildirən Güvən, atəşkəs razılaşmasının “tam və dərhal həyata keçirilməsinə” çağırıb.

ABŞ Prezidenti Donald Tramp “Time” jurnalına verdiyi müsahibədə bildirib ki, İsrail Qərb Sahilini ilhaq etməyəcək, çünki bu baş verəcəyi təqdirdə ölkə bütün Amerika dəstəyindən məhrum olacaq. İrana edilən hücumdan sonra bu ölkə ciddi şəkildə zəifləyib və nəticədə Orta Şərq artıq əvvəlki kimi deyil.O, hazırda İranın nüvə proqramı uğrunda deyil, mövcudluğunu qorumaq uğrunda mübarizə apardığını bildirib. “Mən hesab edirəm ki, İran artıq sadəcə sağ qalmaq üçün mübarizə aparır, nüvə silahı üçün yox. Nüvə təhlükəsi artıq mövcud deyil. İran obyektlərinə edilən hücum isə mükəmməl idi,” – deyə Tramp vurğulayıb.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Yaxın Şərqdəki Fələstinli Qaçqınlara Yardım və İnkişaf Agentliyi (UNRWA) bildirib ki, İsrailin uzunmüddətli hücumları nəticəsində Qəzza zolağı 61 milyon ton dağıntı ilə örtülüb. Qurumun ABŞ mərkəzli X sosial media platformasındakı paylaşımında, İsrailin iki il ərzində Qəzza zolağını mühasirədə saxlayaraq bombaladığı və bölgənin geniş hissələrinin yerlə-yeksan edildiyi vurğulanıb.

Türkiyə Milli Müdafiə Nazirliyinin (MSB) mənbələri, Qəzzada əldə olunan atəşkəs razılaşmasından sonra bölgədə təhlükəsizliyin təmin edilməsi üçün Beynəlxalq Sabitlik Gücünün (ISF) yaradılmasının planlaşdırıldığını açıqlayıb. Türkiyə MN-nin həftəlik mətbuat konfransında jurnalistlərin suallarını cavablandıran nazirlik rəsmiləri, Qəzzada fəaliyyət göstərəcək bu qüvvədə Türk hərbçilərinin iştirak edib-etməyəcəyi barədə suallara cavab verib.

ABŞ-ın dövlət katibi Marko Rubio çərşənbə günü xəbərdarlıq edib ki, İsrail parlamentinin - Knessetin - işğal olunmuş Qərb sahilində İsrail suverenliyinin genişləndirilməsinə yönəlmiş qanun layihələrini təsdiqləməsi, Qəzzada qüvvədə olan atəşkəs razılaşmasını “təhlükə altına qoya bilər”. Rubio İsrailə səfəri öncəsi jurnalistlərə açıqlamasında deyib: “Prezident açıq şəkildə bildirib ki, bu addımları dəstəkləmək üçün hazırda münasib vaxt deyil”. O qeyd edib ki, Knessetdə təqdim olunan qanun layihələrinin qəbul edilməsi “atəşkəsə təhdid yaradar” və “əks nəticələr doğura bilər”.

Türkiyənin Xarici İşlər Nazirliyi İsrail parlamentinin (Knesset) işğal altındakı İordan çayının qərb sahilinin ilhaqını nəzərdə tutan qanun layihəsini təsdiqləməsinə kəskin etiraz bildirib. Nazirliyin yazılı açıqlamasında qeyd olunub ki, İsrailin bu addımı beynəlxalq hüquqa ziddir və “yox hükmündə” sayılır. “Qəzzada sülh səylərinin davam etdiyi bir vaxtda atılan bu təxribat xarakterli addım bölgədəki təhlükəsizlik və sabitliyi ciddi şəkildə təhdid edir”, – açıqlamada vurğulanıb.