Avstraliya hökuməti İranla diplomatik münasibətlərdə misilsiz addım atıb. Xarici işlər naziri Penni Vonq çərşənbə axşamı keçirdiyi mətbuat konfransında bildirib ki, İranın səfiri Əhməd Sadəqi və üç diplomat “arzuolunmaz şəxs” elan edilib və onlara ölkəni tərk etmək üçün yeddi gün vaxt verilib. Bununla yanaşı, Kanberra öz səfirini də Tehrandan geri çağırıb və səfirliyin fəaliyyətini dayandırıb.
Axtarış nəticələri "qəzza" (2637)
İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu Qəzza zolağının cənubundakı Xan Yunisdə yerləşən Nasser xəstəxanasına edilən və 5-i jurnalist, 5-i tibb işçisi olmaqla 20 nəfərin həlak olduğu hücumu “faciəli qəza” adlandıraraq üzr istəyib. Lakin İsrailin Kanal 14 telekanalının hesabatına görə, hücumda iştirak edən əsgərlər bu əməliyyatın İsrail ordusunun yüksək komandanlığı tərəfindən təsdiqləndiyini və koordinasiya edildiyini açıqlayıb. Qəzza Səhiyyə Nazirliyinin məlumatına görə, hücumda Reuters-dən Hosam əl-Masri, Əl-Cəzirədən Mohamed Salamah, Müstəqil Ərəbistan və AP-dən Məryəm Əbu Dekka, NBC News-dan Muaz Əbu Taha və Əhməd Əbu Əziz kimi jurnalistlər həlak olub. İsrail ordusu, 7 oktyabr 2023-cü ildən bəri Qəzzada 244 jurnalistin öldürüldüyünü rəsmən qəbul etsə də, jurnalistləri hədəf almadığını iddia edərək istintaqa başladığını bildirib.
İsrail hökuməti Qəzza zolağında insanlığa aid bütün dəyərləri məhv edir. Bu sözləri Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan səsləndirib. “İsrailin bu gün Qəzzadakı xəstəxanaya təşkil etdiyi hücum nəticəsində beşi jurnalist olmaqla azı iyirmi fələstinli həlak olub. Baş nazir Netanyahunun rəhbərlik etdiyi hökumət insanlığa aid bütün dəyərləri məhv etmək üçün amansız hücumlarını fasiləsiz davam etdirir” – deyə, o vurğulayıb.
İsrailin Qəzza zolağında yerləşən xəstəxanaya endirdiyi zərbə atəşkəsin vacibliyini bir daha göstərir. Bu sözlər Böyük Britaniyanın xarici işlər naziri Devid Lemminin “X” sosial şəbəkəsindəki paylaşımında yer alıb.
İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının (İƏT) fövqəladə xarici işlər nazirləri iclasından sonra qəbul edilən birgə bəyanatda İsrailin mövqeyi kəskin şəkildə pislənib və bütün dövlətlərə fələstinlilərə qarşı təcavüzün davam etməsinin qarşısını almaq üçün hüquqi və praktik addımların atılmasına dair çağırış edilib. Səudiyyə Ərəbistanının Ciddə şəhərində keçirilən iclasın yekununda vurğulanıb ki, İsrailin Qəzza zolağına hücumun başlanmasından iki ilə yaxın vaxt keçməsinə baxmayaraq vasitəçilərin sülh təşəbbüslərinə cavab verməkdən imtina etməsi, əməliyyatları genişləndirməkdə israrı və atəşkəs çağırışlarını qulaqardına vurması qəbuledilməzdir.
Fələstin Qeyri-Hökumət Təşkilatları Şəbəkəsi BMT Təhlükəsizlik Şurasını fələstinlilərə beynəlxalq qoruma təmin etməyə çağırıb. Çağırış, İsrailin Qəzzada mülki əhaliyə qarşı davam edən hücumları, mülki qurumların hədəfə alınması və BMT-nin bölgədə aclığın baş verdiyini rəsmən elan etməsi fonunda edilib.
Finlandiya Prezidenti Aleksander Stubb İsrailin Qəzzada həyata keçirdiyi hərbi əməliyyatları beynəlxalq hüququn pozulması kimi dəyərləndirib. BMT-yə bağlı qlobal aclıq monitorinqi təşkilatı ötən həftə Qəzza şəhəri və ətraf ərazilərdə rəsmi aclıq vəziyyətinin elan edildiyini açıqlayıb və bu vəziyyətin daha da genişlənəcəyini bildirib.
Fransa Xarici İşlər Nazirliyi ABŞ-ın Fransadakı səfiri Çarlz Kuşnerin prezident Emmanuel Makrona ünvanladığı məktubda hökuməti antisemitizmlə mübarizədə yetərli addımlar atmamaqda tənqid etməsindən sonra onu rəsmi çağırışla nazirliyə dəvət edib. Kuşnerin məktubu, İsrailin bir neçə gün əvvəl Fransaya yönəltdiyi oxşar tənqidləri təkrarlayaraq, Parisin sərt reaksiyasına səbəb olub. Məktubunda Kuşner, Fransada antisemitizmin kəskin artdığını və hökumətin bu problemə qarşı kifayət qədər tədbir görmədiyini qeyd edərək, “Fransada yəhudilərə hücumların, sinaqoq və yəhudi məktəblərinin dağıdılmasının adi hala çevrildiyini” bildirib. O, 7 oktyabr 2023-cü ildə HƏMAS-ın hücumundan sonra başlayan Qəzza müharibəsinin antisemitizmi daha da alovlandırdığını, “antisionizmin antisemitizm olduğunu” vurğulayıb. Kuşner həmçinin Fransada gənc nəslin Holokost barədə məlumatsızlığını tənqid edərək, təhsil sistemindəki boşluqlara diqqət çəkib.
Fələstin səhiyyə rəsmiləri bazar ertəsi baş verən hücumda Nasser Xəstəxanasının dördüncü mərtəbəsinin ikiqat zərbə nəticəsində vurulduğunu bildirib. İlk raket hücumundan sonra xilasedicilərin hadisə yerinə gəldiyi anda ikinci raket dəyib, nəticədə həlak olanlar arasında Reuters-in operatoru Hussam əl-Masri də olub. Reuters-in fotoqrafı Hatem Khaled isə hücumda yaralanıb. Qəzzanın cənubunda yerləşən və bölgənin ən böyük tibb müəssisəsi olan Nasser Xəstəxanası 22 aylıq müharibə dövründə dəfələrlə hücumlara və basqınlara məruz qalıb. Səhiyyə rəsmiləri xəstəxananın tibbi ləvazimat və personal çatışmazlığı ilə üzləşdiyini, bu vəziyyətin humanitar böhranı daha da ağırlaşdırdığını qeyd edib.
Qəzzadakı Fələstin Səhiyyə Nazirliyinin baş direktoru Munir əl-Burş, son 24 saatda ikisi uşaq olmaqla 11 fələstinlinin aclıq və qida çatışmazlığından həyatını itirdiyini açıqlayıb. Burş, 2023-cü ilin oktyabrından bəri Qəzzada aclıqdan ölənlərin sayının 300-ə, onlardan 117-sinin uşaq olduğunu vurğulayıb. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının dəstəklədiyi İnteqrasiya edilmiş Qida Təhlükəsizliyi Faza Təsnifatı (IPC) hesabatına görə, Qəzza şəhərində 15 avqust 2025-ci il tarixinə qədər aclıq “fəlakətli” səviyyədədir. Hesabatda 22 aylıq münaqişə nəticəsində yarım milyondan çox insanın aclıq, yoxsulluq və ölüm təhlükəsi ilə üzləşdiyi qeyd olunur.
İslam Müqavimət Hərəkatı (HƏMAS) İsrailin baş naziri, Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi tərəfindən axtarışda olan Benyamin Netanyahunu vasitəçilərin atəşkəs sazişi əldə etmək cəhdlərini pozmaqda ittiham edib. Hərəkat bildirib ki, Netanyahunun HƏMAS-ın vasitəçilərin təklifini qəbul etməsindən sonra belə Qəzzanın işğal planlarını təsdiqləməsi onun hər hansı razılaşmanı əngəlləməkdə israrlı olduğunu göstərir.
Qəzza hökuməti İsrailin şimal bölgələrindən cənuba 1,3 milyon insanı köçürmək planının həyata keçirilməsinin faktiki olaraq mümkünsüz olduğunu açıqlayıb. Hökumətin Media Bürosundan verilən məlumata görə, cənub şəhərlərinin bu qədər insanı yerləşdirəcək potensialı yoxdur, sığınacaq çatışmazlığı isə 96 faizi keçib. Bəyanatda bildirilib ki, İsrail ordusunun elanına baxmayaraq, indiyədək yalnız 10 min çadırın Qəzzaya daxil olmasına icazə verilib. Halbuki, real ehtiyac 250 min çadır və karvan təşkil edir. Bu, tələbatın cəmi 4 faizinə bərabərdir. Bundan əlavə, İsrailin beynəlxalq yardım təşkilatlarının işinə qoyduğu məhdudiyyətlər səbəbindən sərhəd-keçid məntəqələrində sığınacaq materiallarının çatışmazlığı yüz minlərlə köçkün üçün vəziyyəti daha da ağırlaşdırır.
Fələstin Xarici İşlər Nazirliyi İsrailin Qəzzaya planlaşdırdığı işğalın bölgədə yaşayan milyonlarla insanı həyati təhlükə ilə üz-üzə qoyacağı barədə xəbərdarlıq edib. Nazirliyin açıqlamasında qeyd olunub ki, Qəzzanın işğalı soyqırımı və aclığı daha da dərinləşdirəcək, şəhərin infrastrukturu tamamilə dağıdılaraq 2 milyondan çox dinc sakini fəlakətə sürükləyəcək. Açıqlamada vurğulanıb ki, Qəzzada yaşanan aclıq təbii səbəblərdən deyil, İsrailin yardımı “müharibə silahı” kimi əngəlləmək məqsədli siyasətindən qaynaqlanır. “Beynəlxalq ictimaiyyətin bu aclığı dayandıra bilməməsi ölkələrin və qurumların mənəvi dəyərlərinə ciddi zərbə vurur”, – deyə bəyanatda bildirilib. Nazirlik həmçinin beynəlxalq qurumları, xüsusilə BMT-ni minlərlə insanın həyatını xilas etmək üçün məcburi addımlar atmağa çağırıb.
HƏMAS hərəkatı vasitəçilərin təklifini qəbul etdikdən sonra İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahunun Qəzzada işğal planı ilə razılaşmaya mane olduğunu açıqlayıb. Hərəkatın bəyanatında Netanyahunun məhbus mübadiləsi və atəşkəs razılaşmalarına əsas maneə olduğu vurğulanıb. “Biz qismən razılaşmanı qəbul etdik və hərtərəfli razılaşmaya hazır olduğumuzu nümayiş etdirdik, lakin Netanyahu bütün həll yollarını rədd edir”, – deyə HƏMAS bəyan edib. Qruplaşma Netanyahunun hər dəfə razılaşma yaxınlaşanda yeni şərtlər irəli sürdüyünü və danışıqları gecikdirdiyini bildirib. Bəyanatda həmçinin İsrailin soyqırım və aclıq siyasətinə qarşı rəsmi və ictimai təzyiqlərin artırılmasına çağırış edilib.
Malayziyanın baş naziri Ənvər İbrahim Qəzza xalqına dəstək məqsədilə yeni yardım paketi elan edib. Ənvər İbrahim Malayziyanın Qəzzadakı fələstinlilərə təxminən 23,6 milyon ABŞ dolları dəyərində əlavə yardım göstərəcəyini açıqlayıb. Baş nazir həmçinin ölkədə fəaliyyət göstərən iri şirkətləri Qəzzanın yenidən qurulmasına dəstək verməyə çağırıb.
Qəzza zolağında İsrail tərəfindən saxlanılan 13 fələstinli Beynəlxalq Qızıl Xaç Komitəsinin (BQXK) vasitəçiliyi ilə azad edilib. Qeyd olunub ki, Qızıl Xaç Komitəsi mart ayından bəri 5-i qadın olmaqla ümumilikdə 255 fələstinlinin İsrail tərəfindən birtərəfli qaydada azad olunmasına vasitəçilik edib və onların ailələrinə qovuşmasına yardım göstərib. Komitə açıq şəkildə saxlanılan şəxslərin adlarının açıqlanmasını və ailə görüşlərinə icazə verilməsini tələb edib. Açıqlamada vurğulanıb ki, beynəlxalq humanitar hüquqa görə əsirlərə insani münasibət göstərilməli, məqbul saxlanma şəraiti təmin olunmalı və onların ailələri ilə ünsiyyət imkanı qorunmalıdır.
HƏMAS İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahunu əsir mübadiləsi və atəşkəs razılaşmasının əldə olunmasına mane olmaqda ittiham edib. HƏMAS Netanyahunun Qəzza şəhərinin işğalı planına razılıq verməsini razılaşmanı pozmaq istəyi kimi qiymətləndirib.
İsrail Hərbi Hava Qüvvələri Yəmənin paytaxtı Sənaya zərbələr endirib. İsrailin 12-ci kanalı bu hava hücumlarının Yəmən ərazisindən raket və pilotsuz uçuş aparatlarının atılmasına cavab olaraq həyata keçirildiyini bildirib.
İsrailin “Böyük İsrail” xülyası təkcə regionu deyil, bütün dünyanı təhdid edən təhlükədir. Bunu İran Xarici İşlər Naziri Seyid Abbas Əraqçi deyib. O, İsrailə qarşı İslam ölkələrinin ortaq mövqe göstərməsinin vacibliyini vurğulayıb. Əraqçi İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının (İƏT) qarşıdakı günlərdə baş tutacaq Xarici İşlər Nazirləri toplantısının İslam ölkələri üçün tarixi dönüş nöqtəsi olmasının vacibliyini qeyd edib.
Son 24 saat ərzində İsrailin Qəzza zolağına qarşı həayat keçirdiyi hücumlarda həlak olanların sayı 62 min 686 nəfərə çatıb. Bu barədə Fələstin Səhiyyə Nazirliyi açıqlama yayıb. Bildirilib ki, son sutka ərzində Qəzza zolağındakı xəstəxanalara 64 nəfərin meyiti və 278 yaralı gətirilib. İsrail ordusunun yanvarın 19-da əldə olunan atəşkəsi pozaraq martın 18-dən bəri həyata keçirdiyi hücumlarda 10 min 842 fələstinlinin həlak olduğu, 45 min 910 nəfərin isə yaralandığı qeyd olunub.
İsrailin siyasət və təhlükəsizlik məsələləri üzrə nazirlər kabineti avqustun 26-da Qəzza şəhərinin ələ keçirilməsi planını müzakirə edəcək. Kabinetin üzvü olan nazirlərə Qəzza şəhərində həyata keçirilməsi nəzərdə tutulan əməliyyat planının təsdiqlənməsi üçün səsvermə təklif olunacaq.
İsrail mənbələrinin məlumatına görə, baş nazir Benyamin Netanyahu Qəzza şəhərinin işğalını dayandırmaq niyyətində deyil. Əsirlərin azad edilməsi üçün aparılan danışıqlar barədə açıqlamalarına baxmayaraq, o, bu məsələdə tələsmir. Əksinə, Netanyahu şəhərin işğalını sürətləndirmək və hətta əməliyyatın adının dəyişdirilməsi ilə bağlı ordu ilə mübahisəyə girib.
Qəzza zolağında aclıq və qida çatışmazlığı səbəbindən son 24 saat ərzində ikisi uşaq olmaqla 8 nəfər həyatını itirib. Bu barədə Fələstin Səhiyyə Nazirliyi məlumat yayıb. “Qəzza son 24 saat ərzində aclıq səbəbindən ikisi uşaq olmaqla daha 8 nəfər həyatını itirib. Beləliklə, aclıqdan ölənlərin sayı 281-ə çatıb, onların 114-ü uşaqlardır” - deyə, məlumatda bildirilib.
İsrailin Qəzza zolağına son 24 saatda həyata keçirdiyi hücumlar nəticəsində həyatını itirən fələstinlilərin sayı 61 nəfər artaraq 62 min 622-yə yüksəlib. Məlumata əsasən, İsrail ordusu 19 yanvarda əldə edilən atəşkəsi pozaraq 18 martdan etibarən yenidən hücumlara başlayıb. Bu müddət ərzində 10 min 778 nəfər həlak olub, 45 min 632 nəfər yaralanıb.