BAKI, AzerVoice Analitik Təhlil Mərkəzi
İsrailin iki ilə yaxın davam edən hərbi əməliyyatlarından sonra minlərlə fələstinli öz evlərinə qayıtmağa başlayıb. Lakin BMT-nin Fələstinli Qaçqınlara Yardım və İş Agentliyi (UNRWA) bu gün açıqlayıb ki, Qəzza zolağında binaların 80 faizi ya tamamilə dağıdılıb, ya da ağır zərər görüb, əhalinin isə demək olar ki, hamısı məcburi köçkünə çevrilib.
Agentliyin hesabatına görə, 2023-cü ilin oktyabrında başlayan müharibədən bəri səhiyyə müəssisələrinə və tibb işçilərinə qarşı 790-dan çox hücum qeydə alınıb.
UNRWA bildirib ki, 370 əməkdaşı döyüşlər zamanı həlak olub, Qəzzədəki xəstəxanaların yalnız 40 faizi qismən fəaliyyət göstərir.
Təhsil infrastrukturu da ağır zərbə alıb - Qəzzədəki məktəblərin 92 faizi yenidən qurulmağa ehtiyac duyur, UNRWA-nın məktəblərinin isə 90 faizi zədələnib, onların çoxunda müharibə zamanı minlərlə insan sığınacaq tapmışdı. Agentlik hesab edir ki, təxminən 1 milyon fələstinli döyüşlər zamanı UNRWA məktəblərində sığınmışdı.
Fələstin mediası xəbər verir ki, yüz minlərlə insan ikinci gündür şimal bölgələrinə, xüsusilə Qəzza şəhərinə qayıdır. İnsanlar Salahəddin və ər-Rəşid yolları vasitəsilə keçərək evlərinə dönürlər. İsrail ordusu bu ərazilərdən atəşkəsin qüvvəyə minməsindən sonra geri çəkilib.
Lakin Qəzzənin şimalında mənzərə dağıntı ilə doludur. Yerli mənbələr bildirir ki, infrastruktur və yaşayış binalarının böyük hissəsi tamamilə yerlə-yeksan olub.
Xan Yunis bələdiyyəsinin rəhbəri Alaəddin əl-Batta bildirib ki, vilayətin 80 faizi məhv edilib, şəhərin küçələrində 400 min tondan çox dağıntı yığılıb. Onun sözlərinə görə, su, kanalizasiya və elektrik şəbəkələrinin 80 faizdən çoxu sıradan çıxıb, 36 su quyusu və üç əsas su anbarı tamamilə dağıdılıb.
Əl-Batta qeyd edib ki, 1900-dən çox yağış suyu toplayıcı sistem, iki mərkəzi kanalizasiya stansiyası və 66 bələdiyyə binası məhv edilib. Şəhərdə hazırda 350 min ton tullantı toplanıb, mərkəzi zibilliklər isə fəaliyyətdən çıxıb.
Rəsmilər beynəlxalq təşkilatlara müraciət edərək ağır texnika, yanacaq və humanitar dəstəyin təcili şəkildə Qəzzəyə daxil edilməsini tələb ediblər.
Xatırladaq ki, ABŞ prezidenti Donald Tramp sentyabrın 29-da 20 maddədən ibarət “Sülh Planı” təklif etmişdi. ABŞ, Misir və Qətərin vasitəçiliyi ilə “HƏMAS” və İsrail nümayəndə heyətləri arasında Şarm əl-Şeyxdə aparılan danışıqlardan sonra oktyabrın 10-da planın birinci mərhələsi üzrə razılıq əldə olunub.
Atəşkəs oktyabrın 11-də Bakı vaxtı ilə saat 13:00-da qüvvəyə minib. Tramp bəyan edib ki, “hamı döyüşlərdən yorulub” və bu razılaşmanın qalıcı olacağına inandığını bildirib.
ABŞ prezidenti yaxın günlərdə İsrail və Misiri ziyarət edərək Qəzzənin gələcəyi barədə müzakirələr aparacaq.
Qəzzə mülki müdafiə idarəsinin məlumatına görə, atəşkəsin qüvvəyə minməsindən sonra xilasedicilər dağıntılar altından yüzlərlə cəsəd çıxarıblar.
Təkcə Qəzza şəhərində 63 nəfərin meyiti tapılıb, son 24 saat ərzində isə 850-dən çox axtarış-xilasetmə əməliyyatı həyata keçirilib.