İsrailin Dohaya hücumu ilə bağlı BMT Təhlükəsizlik Şurasının sentyabrın 10-da baş tutmalı olan fövqəladə iclası sabah keçiriləcək. İclasın təxirə salınmasına səbəb Qətərin xarici işlər naziri Şeyx Məhəmməd bin Əbdül Rəhman Əl-Taninin iclasda iştirak edə bilməsi ilə bağlı daxil olmuş müraciətlə əlaqədardır.
Axtarış nəticələri "qəzza" (2637)
İsrailin Səna və Yəmənin paytaxtı Cavf şəhərlərinə endirdiyi hava zərbəsi nəticəsində 9 nəfər ölüb, 118 nəfər yaralanıb. Paytaxt Sanada Müdafiə Nazirliyinin qərargahının vurulduğu bildirilir. İsrail ordusu hücumu təsdiqləyib. Yəmənin "Əl-Məsira" televiziya kanalının xəbərində husilərə bağlı silahlı qüvvələrin Sənaya hücum edən İsrail təyyarələrinə qarşı hava hücumundan müdafiə sistemləri ilə mübarizə apardığı bildirilib.
İsrailin blokadasını yarmaq üçün Qəzzaya doğru irəliləyən Azadlıq Flotiliyası Tunisdən yola düşmək üçün son hazırlıqlarını görür. Azadlıq Flotiliyasına Tunisdən qoşulacaq qayıqlarda yer alacaq fəallar yerli vaxtla saat 17:00-da paytaxt Tunisdəki Sidi Bu Səid limanında toplanmağa başlayıblar. Donanmanı yola salmaq üçün limana toplaşan yüzlərlə tunisli Qəzzaya və donanmaya dəstək mesajları veriblər.
Paytaxt Sanada Müdafiə Nazirliyinin qərargahının vurulduğu bildirilir. İsrail ordusu hücumu təsdiqləyib.Yəmənin "Əl-Məsira" televiziya kanalının xəbərində husilərə bağlı silahlı qüvvələrin Sənaya hücum edən İsrail təyyarələrinə qarşı hava hücumundan müdafiə sistemləri ilə mübarizə apardığı bildirilib. Xəbərdə məsələyə dair ətraflı məlumat verilməyib. İsrail ordusunun açıqlamasında Səna və Cövf bölgələrində husilərə məxsus hədəflərə hücum edildiyi, bu hədəflər arasında hərbi düşərgələr, Hərbi İctimaiyyətlə Əlaqələr Mərkəzi və bir yanacaq anbarının olduğu iddia edilib.
ABŞ Prezidenti Donald Tramp, İsrailin Qətərin paytaxtı Dohada HƏMAS liderliyini hədəf alması ilə bağlı açıqlama verərək, hadisədən “heç məmnun olmadığını”, lakin hücumu rəsmi şəkildə qınamaqdan imtina etdiyini bildirib.HƏMAS açıqlamasında bəzi yüksək vəzifəli rəhbərlərin sağ qaldığını, lakin aralarında təşkilatın Qəzza rəhbəri və baş müzakirəçi Xalil əl-Həyyənin oğlu, üç mühafizəçisi və ofis müdiri də olmaqla beş nəfərin öldüyünü açıqlayıb.
Çərşənbə axşamı Dohada partlayış səsləri eşidilib. İsrail qırıcı təyyarələrinin Qətərin paytaxtında HƏMAS rəhbərliyini hədəf alan hava zərbəsi endirdiyi açıqlanıb. Hadisə, Qəzza ilə bağlı atəşkəs razılaşması üzrə aparılan danışıqlara yeni zərbə kimi qiymətləndirilir.
İstanbulun Üsküdar rayonundakı kafe və restoranlar sentyabrın 12-də, cümə günü, gündəlik gəlirlərini Qəzzaya yardım məqsədilə ianə edəcəklər. Bu təşəbbüs bölgədə baş verən humanitar faciəyə diqqət çəkməyi hədəfləyir. “Üsküdardan Qəzzaya ürəklər körpüsü” adlı kampaniya İnsan Haqları və Azadlıqları Fondu (İHH), “Sadakataşı” Dərnəyi, “Deniz Feneri” Dərnəyi və Aziz Mahmud Hüdayi Fondu tərəfindən dəstəklənərək davam etdirilir.
İsrailin hücumları və blokadası səbəbilə aclıq yaşanan Qəzza zolağında son 24 saatda 5 fələstinli daha aclıqdan həyatını itirib Qəzzadakı Fələstin Səhiyyə Nazirliyinin yazılı açıqlamasında aclıqdan ölənlərlə bağlı son məlumatlar paylaşılıb. Açıqlamada, son 24 saat ərzində 5 fələstinlinin aclıq və qida çatışmazlığı səbəbilə həyatını itirdiyi bildirilib. Qeyd olunub ki, 7 oktyabr 2023-cü ildən bu yana Qəzza zolağında aclıqdan həyatını itirənlərin sayı 141-i uşaq olmaqla 404 nəfərə çatıb. Birləşmiş Millətlər tərəfindən dəstəklənən İnteqrə Olmuş Qida Təhlükəsizliyi Faza Təsnifatının (IPC) 22 avqustda Qəzza şəhərində rəsmi olaraq “aclıq vəziyyəti” elan etdiyi xatırladılıb və həmin tarixdən bu yana 26-sı uşaq olmaqla 126 nəfərin aclıq və qidalanma çatışmazlığı səbəbilə həyatını itirdiyi bildirilib.
İsrail tərəfi son günlərdə Misirlə imzalanmış iri həcmli qaz müqaviləsini ləğv etmək ehtimalını gündəmə gətirib. İsrail mediasının yazdığına görə, Netanyahu və enerji naziri Eli Kohen avqustda imzalanmış sövdələşməni yenidən nəzərdən keçirmək niyyətindədirlər. Bu isə Qahirədə ciddi narazılıq yaradıb.Misir Prezidenti Əbdülfəttah əs-Sisi, Baş nazir Mustafa Madbuli və neft naziri Karim Bədavi ilə keçirdiyi iclasda yerli qaz hasilatının artırılması, yeni enerji strategiyası və enerji mərkəzinə çevrilmə planları müzakirə olunub.
Qəzza münaqişəsinin həlli üzrə danışıqlar, Qətərin vasitəçi rolunu oynadığı proses, İsrailin Dohaya endirdiyi zərbədən sonra dayandırılıb. Bu barədə ölkənin baş naziri və xarici işlər naziri şeyx Məhəmməd bin Əbdülrəhman Al Tani açıqlama verib. “Qəzza ilə bağlı danışıqlar prosesinin uğurlu alınması üçün bütün səylərimizi göstərdik. Qəzzaya qarşı təcavüzün dayandırılması üçün əlimizdən gələni etdik. Hazırkı danışıqlara gəldikdə isə, bu gün şahidi olduqlarımızdan sonra onların davam edə biləcəyinə inanmıram” - deyə o, Dohada keçirilən mətbuat konfransında bildirib.
Cümə axşamı İsrail Qəzza zolağının cənubunda HƏMAS siyasi bürosunun rəhbəri Yəhya əl-Sinvarın öldürüldüyünü elan edib. İbrani dövləti 7 oktyabr 2023-cü il hücumuna görə məsuliyyət daşıdığı əl-Sinvardan əvvəl hərəkatın bir çox liderlərini həyata keçirdiyi sui-qəsdlər nəticəsində öldürüb.
BMT-nin baş katibi Antonio Quterreş İsrailin Dohada HƏMAS rəhbərlərini hədəfə alan hücumunu pisləyərək, bunu Qətərin suverenliyinin və ərazi bütövlüyünün açıq şəkildə pozulması kimi qiymətləndirib. Quterreş əlavə edib ki, “Qətər Qəzzada atəşkəsin əldə olunması və bütün əsirlərin azad edilməsi prosesində son dərəcə müsbət rol oynayıb”. O həmçinin bütün tərəfləri Qəzza zolağında münaqişəyə yox, daimi atəşkəsə nail olmaq üçün işləməyə çağırıb. Eyni kontekstdə, Türkiyə də İsrailin Qətərdə HƏMAS-a hücumunu pisləyib. Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyi bəyan edib ki, bu hücum İsrailin ekspansiya və terroru dövlət siyasəti kimi qəbul etdiyini göstərir.
İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu Dohada HƏMAS liderlərinə qarşı təşkil edilən hücuma görə məsuliyyəti üzərinə götürüb. Bu barədə Netanyahunun ofisi bəyanat yayıb. “Planı İsrail hazırladı, əməliyyatı İsrail həyata keçirdi və bütün məsuliyyəti İsrail daşıyır. Bu, tamamilə müstəqil İsrail əməliyyatıdır” – deyə, bəyanatda qeyd olunub.
İspaniyanın azlıq sol koalisiya hökuməti, Qəzzada baş verən soyqırıma cavab olaraq İsrailə qarşı 9 maddəlik sanksiya paketini qəbul edib. Baş nazir Pedro Sançesin dünən elan etdiyi tədbirlər bu gün Nazirlər Kabinetinin iclasında rəsmən təsdiqlənib və dərhal qüvvəyə minib. İclasdan sonra mətbuata açıqlama verən Xarici İşlər naziri Xose Manuel Albarez bildirib ki, "Qəzzada bu qədər günahsız insanın öldürülməsi qarşısında səssiz və hərəkətsiz qala bilməzdik". Onun sözlərinə görə, "Qəzzadakı soyqırıma qarşı tədbirlər və Fələstin xalqına dəstək" adlı paket beynəlxalq hüquq və insan haqları çərçivəsində hazırlanıb.
İsrail ordusu Qəzza zolağının şimalında yerləşən Qəzza şəhərində son 72 saat ərzində hər biri ən azı 7 mərtəbədən ibarət olan və ümumilikdə 209 mənzili əhatə edən 5 çoxmərtəbəli binanı bombalayıb. Bu barədə Qəzzadakı Mülki Müdafiə İdarəsi yazılı açıqlama yayıb. Bildirilib ki, mövcud humanitar böhran şəraitində hər bir mənzildə orta hesabla 20 nəfər yaşayırdı. Bu da ən azı 4 min 100 qadın, uşaq və yaşlının evsiz qaldığı deməkdir. Açıqlamada əlavə olunur ki, yerindən edilən insanlar üçün qurulmuş və hər biri 10 nəfərlik olan 350 çadır da İsrail hücumları nəticəsində dağıdılıb. Nəticədə təxminən 3 min 500 nəfər daha sığınacaqdan məhrum olub.
İsrailin Qəzzaya hücumlarında son 24 saatda 83 fələstinli həyatınıitirib, 223 nəfər yaralanıb. İsrail ordusunun Qəzza zolağına davam edən hücumları nəticəsində son 24 saat ərzində 83 fələstinli həlak olub, 223 nəfər yaralanıb. Bu barədə Qəzzədəki Səhiyyə Nazirliyi yazılı açıqlama yayıb. Məlumata görə, İsrail ordusunun 19 yanvarda əldə olunan atəşkəsi pozaraq 18 martdan bu yana həyata keçirdiyi hücumlarda ümumilikdə 12 min 59 fələstinli həyatını itirib, 51 min 278 nəfər yaralanıb.
İsrailin hücumları və blokadası səbəbindən aclıq yaşayan Qəzza zolağında son 24 saatda aclıqdan ölənlərin sayı 6 nəfər artaraq 140-ı uşaq olmaqla 399-a çatıb. Qəzzədəki Səhiyyə Nazirliyinin yaydığı yazılı açıqlamada, aclıq səbəbilə həyatını itirənlərlə bağlı son məlumatlar paylaşılıb. Açıqlamaya görə, son 24 saat ərzində 6 fələstinli aclıq və qidalanma çatışmazlığı səbəbilə vəfat edib. Bununla da, 7 oktyabr 2023-cü ildən bəri Qəzza zolağında aclıqdan həyatını itirənlərin sayı 140-ı uşaq olmaqla 399-ə yüksəlib.
Hüquq müdafiəçiləri bildirirlər ki, İsrailin kino institutları Fələstinlilərə qarşı zorakılıqları “ört-basdır etmə” və ya “haqlı göstərmə” prosesində rol oynayıb. Onlar həmçinin Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin İsrailin Fələstin torpaqlarındakı işğalını qeyri-qanuni sayan qərarına, eləcə də ekspertlərin Qəzzadakı hərbi əməliyyatları “soyqırımı səviyyəsində” qiymətləndirməsinə istinad ediblər.
İsrail ordusu bu gün, çərşənbə axşamı Qəzza şəhərində yaşayan bütün sakinlərə və şəhərin bütün məhəllələrində olanlara təxliyə əmri verib. Ordunun bəyanatında sakinlərin Rəşid dəhlizi vasitəsilə Mavasi bölgəsində yerləşən “humanitar zona”ya getmələri tələb olunur. İsrail ordusunun sözçüsü Aviçay Adrai sosial şəbəkə “X” üzərindən yaydığı açıqlamada bildirib. “Qəzza şəhərinin bütün sakinlərinə təcili çağırış: qədim şəhərdən Tut əl-Tuffah bölgəsinə qədər şərqdən qərbdəki dənizə qədər — ordu Həmas-ı tamamilə məhv etməkdə qərarlıdır və şəhərdə güclü əməliyyat aparacaq. Öz təhlükəsizliyiniz üçün dərhal Rəşid dəhlizindən Mavasi bölgəsinə gedin. Burada qalmaq olduqca təhlükəlidir.”-deyə o qeyd edib.
İspanya Baş Nazir müavini və Əmək və Sosial İqtisadiyyat naziri Yolanda Diaz belə bildirib: “İspaniya səfirliyi Tel-Əvivdən çıxarılmalıdır. Fələstin bizi gözləyir.” Koalisiya hökumətinin kiçik ortağı olan Sumar ittifaqından Diaz, ölkəsinin İsrailə qarşı sanksiyalar elan etməsindən sonra Bluesky sosial media platformasında mesaj yayıb. O, mesajında “İspaniya səfirliyi Tel-Əvivdən çıxarılmalıdır. Fələstin bizi gözləyir.” ifadələrindən istifadə edib. Baş Nazir Pedro Sançesin Qəzzədəki soyqırımı səbəbindən İsrailə qarşı 9 maddəlik sanksiya qərarını açıqlamasına toxunan Diaz, “Buna görə də hökumətdəyik. Keçən həftə bunu böyük koalisiya ortağımıza (Sosialist İşçi Partiyasına) çatdırdıq. Ölkəmiz soyqırımı dayandırmaq üçün daha çox iş görməli idi.” fikrini bölüşüb.
Suriyanın ilkin baxışı atəşkəs razılaşmasının icrasını təsdiqləmək və ya ona bənzər yeni bir razılaşma əldə etmək, sonra isə siyasi proses başlatmaq idi. Bu proses nəticə etibarilə sülh sazişinə və bəlkə də “İbrahim razılaşmalarına” qoşulmağa gətirib çıxara bilərdi. Amma nəzərə almaq lazımdır ki, Suriya bu razılaşmalara qoşulan digər ərəblərdən fərqlidir: Suriyanın işğal altında olan torpağı – Colan var, İsraillə təmas xətləri var, İsrail ordusu isə Suriyanın dərinliklərinə soxulub. Buna görə də Dəməşq açıq şəkildə bildirdi ki, prioritet – atəşkəs razılaşması və ya ona bənzər bir sazişdir.
İranın xarici işlər naziri Abbas Əraqçi ilə Omanlı həmkarı Bədr bin Həməd əl-Busaidi bazar ertəsi baş tutan telefon danışığında regional vəziyyət, xüsusilə də işğal olunmuş Fələstin ərazilərindəki gərginlik və Qəzzadakı humanitar böhranı müzakirə ediblər.
İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu Qəzza şəhərinin sakinlərinə dərhal ərazini tərk etmələri barədə xəbərdarlıq edib. Bu çağırış İsrailin bölgəyə qarşı hava hücumlarını gücləndirəcəyini açıqlamasından bir neçə saat sonra edilib. “Qəzza sakinlərinə deyirəm: bu fürsətdən istifadə edin və məni diqqətlə dinləyin. Sizə xəbərdarlıq edildi – dərhal çıxın” - deyə Netanyahu bildirib. O əlavə edib ki, İsrail qüvvələri hazırda sıralarını bərpa edir və şəhərdə quru əməliyyatına hazırlaşmaq üçün toplaşır.
Türkiyə Qəzza əhalisinin yanındadır. Bu sözləri Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Nazirlər Kabinetinin iclasından sonra çıxışında səsləndirib. "Türkiyə, İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahunun hökumətinin tamamilə nəzarəti itirdiyi bu çətin günlərdə, bütün imkanları ilə Qəzza əhalisinin yanındadır" – deyə, Ərdoğan bildirib.