Əfqanıstanın şərqində yerləşən Kunar vilayətində 31 avqust bazar gecəsi baş verən 6 bal gücündə zəlzələdə həyatını itirənlərin sayı 2 min 205-ə yüksəlib. ToloNewsun Əfqanıstanın müvəqqəti hökumətinin sözçü müavini Həmdullah Fitratın açıqlamasına istinadən verdiyi xəbərə görə, Kunar vilayətində baş verən zəlzələ ilə bağlı ölən və yaralananların son sayı açıqlanıb. Buna əsasən, zəlzələ nəticəsində ölənlərin sayı 2 min 205-ə, yaralananların sayı isə 3 min 640-a çatıb.

Suriyanın Həsəkə şəhərində səhər saat 5:30-da 4,3 bal gücündə zəlzələ baş verib. Fövqəladə Hallar və Fövqəladə Hallar Rəhbərliyinin (AFAD) internet saytında yer alan məlumata görə, zəlzələnin episentri Suriyanın Hasəkə şəhərində olmaqla, 4,3 bal gücündə zəlzələ qeydə alınıb. Mardinin Nusaybin rayonundan 95,42 kilometr aralıda olan zəlzələnin 19 kilometr dərinlikdə meydana gəldiyi müəyyən edilib.

Bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik.

Əfqanıstanın Kunar vilayətində baş verən 6 bal gücündə zəlzələ fəlakəti ilə əlaqədar, Türkiyə AFAD və Qızıl Aypara Cəmiyyəti tərəfindən hazırlanan humanitar yardım vasitələrini Əfqanıstana göndərib. Türkiyə Milli Müdafiə Nazirliyinin məlumatına görə, Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus A400M tipi kargo təyyarəsi Kayseri-Erkilet Hava Limanından havalanaraq, yardım yükünü çatdırmaq üçün yola düşüb. Yerli rəsmilər zəlzələnin ölkədəki ən güclü təbii fəlakətlərdən biri olduğunu bildiriblər. ABŞ Geoloji Araşdırmalar Mərkəzi (USGS) məlumatına əsasən, zəlzələ 1 sentyabrda Əfqanıstan-Pakistan sərhədi yaxınlığında, Celalabadın 27 km şimal-şərqində, 8 km dərinlikdə baş verib.

Əfqanıstanın şərqində yerləşən Kunar vilayətində ötən həftəsonu baş verən 6 bal gücündə zəlzələdən sonra, bu dəfə Celalabad şəhərində 5,2 bal gücündə yeni yeraltı təkan qeydə alınıb. ABŞ Geoloji Araşdırmalar Mərkəzinin (USGS) məlumatına görə, yerli vaxtla saat 15:29-da Celalabad şəhərinin 34 kilometr şimal-şərqində 5,2 maqnitudalı zəlzələ baş verib. Zəlzələnin 10 kilometr dərinlikdə meydana gəldiyi bildirilib. Zəlzələ ilə bağlı Celalabad və ətraf ərazilərdə ölən və yaralananlarla bağlı yerli hakimiyyətin məlumat verməsi gözlənilir. ABŞ Geoloji Araşdırmalar Mərkəzi bazar günü bildirmişdi ki, Pakistan sərhədi yaxınlığında yerləşən Celalabad şəhərinin 27 kilometr şimal-şərqində, 8 kilometr dərinlikdə 6 bal gücündə zəlzələ baş verib.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığının (BMMYK) sözçüsü Babar Baloch, Əfqanıstanda baş verən dağıdıcı zəlzələdən sonra insani yardım imkanlarının tükəndiyini bildirib və beynəlxalq ictimaiyyəti təcili dəstəyə çağırıb. Cenevrədə keçirilən həftəlik BMT mətbuat konfransında çıxış edən Baloch bildirib ki, 31 avqust tarixində Əfqanıstanda baş verən zəlzələdə min nəfərdən çox insan həlak olub, minlərlə insan yaralanıb və BMMYK zərər çəkmiş ərazilərə yardım üçün bütün mövcud resurslarını səfərbər edib. “Bəzi kəndlər tamamilə yerlə bir olub. Şərqi Əfqanıstan zəlzələdən ən çox zərər görən bölgədir. Sağ qalan insanlar evlərinin uçduğunu görüb və gecəni çöldə keçirməyə məcbur olublar,” – deyə Baloch bildirib.

Əfqanıstanda Pakistan sərhədinə yaxın yerləşən Kunar vilayətində 31 avqustda 6 bal gücündə zəlzələ baş verib. Yer səthindən 8 kilometr dərinlikdə qeydə alınan zəlzələdə 800-dən çox insan həlak olub, 3 mindən çox insan isə yaralanıb. Əsas zəlzələdən sonra ən azı doqquz afterşok (təkrar zəlzələ) baş verib. Ən güclüsü 5.2 bal olan bu afterşoklar gecə boyu təşvişə səbəb olub. Kunar Təbii Fəlakətlərin İdarəolunması İdarəsi bildirib ki, Nur Qol, Soki, Vatpur, Manogi və Çapədarə rayonları zəlzələdən ən çox zərər görən bölgələrdir. Əfqanıstan Müdafiə Nazirliyi axtarış-xilasetmə işləri üçün azı 40 hava dəstəyi uçuşunun həyata keçirildiyini açıqlayıb. Taliban rəsmiləri və Birləşmiş Millətlər Təşkilatı da ciddi zərər görmüş ərazilərdə axtarış-xilasetmə əməliyyatlarına başlayıb. Nəqliyyatın çətin olduğu dağlıq ərazilərdə kəndlilər dağıntıların aradan qaldırılmasına öz imkanları ilə qoşulublar. Əfqanıstanda əhalinin böyük hissəsi uçma təhlükəsi olan bir və ya iki mərtəbəli, palçıqdan tikilmiş evlərdə yaşayır. Əfqanıstan aktiv fay xətləri üzərində yerləşdiyi üçün tez-tez dağıdıcı zəlzələlərlə üzləşir. 2023-cü ildə baş vermiş 6.3 bal gücündə zəlzələdə azı 2 min insan həyatını itirmişdi.

Türkiyənin kənd və meşə təsərrüfatı naziri İbrahim Yumaklı ölkənin müxtəlif bölgələrində davam edən meşə yanğınları ilə bağlı açıqlama verib. Nazir Aydın vilayətinin Buharkent ərazisində başlayaraq Denizli vilayətinin Buldan rayonuna yayılan yanğının gücünün azaldıldığını bildirib. Onun sözlərinə görə, Bartın vilayətinin Ulus rayonundakı yanğın böyük ölçüdə nəzarət altına alınıb, Aydın vilayətinin Efeler bölgəsindəki yanğının da intensivliyi azaldılıb.

ABŞ Geoloji Xidməti (USGS) zəlzələnin 6 bal gücündə olduğunu və Cəlalabaddan 27 kilometr şimal-şərqdə, Əfqanıstan-Pakistan sərhədi yaxınlığında, yerin 8 kilometr dərinliyində baş verdiyini açıqlayıb. Yerli rəsmilər bu zəlzələni ölkə tarixindəki ən güclü təbii fəlakətlərdən biri kimi qiymətləndiriblər. Əfqanıstanın müvəqqəti hökumətinin sözçüsü Zəbihullah Mücahid mətbuat konfransında zəlzələ nəticəsində ölənlərin sayının 800-ü, yaralıların sayının isə 2500-ü keçdiyini bildirib. O, həmçinin ölkənin zərər çəkmiş bölgələrində xilasetmə və yardım əməliyyatlarının davam etdiyini qeyd edib.

Beynəlxalq Qızıl Xaç və Qızıl Aypara Cəmiyyətləri Federasiyası (IFRC) Əfqanıstanda baş verən zəlzələ ilə bağlı yaydığı açıqlamada, Kunar, Nangarhar və Lağman əyalətlərindəki dağıdıcı zəlzələnin geniş miqyaslı ziyana səbəb olduğunu bildirib. Açıqlamada, zəlzələ nəticəsində bir çox ailənin evsiz qaldığı və təcili humanitar yardıma ehtiyac duyduğu vurğulanıb. Əfqanıstan Qızıl Ayparası fövqəladə hallar qruplarını zərər çəkmiş ərazilərə göndərərək axtarış-xilasetmə və tibbi yardım işlərinə başlayıb. Yaralılar, xüsusilə Nangarhar xəstəxanası kimi sıxlıq yaşanan tibb müəssisələrinə təxliyə edilir.

"Əfqanıstanda baş vermiş dağıdıcı zəlzələ xəbəri bizi dərindən kədərləndirdi. Həlak olanların ailələrinə dərin hüznlə başsağlığı verir və yaralananların hamısına şəfa diləyirik. Bu çətin zamanda Əfqanıstan xalqının yanındayıq".

Zəlzələ zamanı su kəmərləri də qırıldığı üçün yanğınlar yalnız sentyabrın 3-də söndürülə bildi.

İlkin məlumatlara görə, zəlzələ nəticəsində 250-dən çox insan həyatını itirib, 500-dən çox insan yaralanıb, ölü sayının artacağı gözlənilir. ABŞ Geoloji Xidməti (USGS) zəlzələnin episentrinin Cəlalabaddan 27 kilometr şimal-şərqdə, Pakistan sərhədi yaxınlığında, 8 kilometr dərinlikdə olduğunu açıqlayıb. Zəlzələnin vurduğu ən böyük zərər Kunar əyalətində qeydə alınıb, burada torpaq sürüşməsi nəticəsində yollar bağlanıb və xilasetmə işləri vertolyotlarla aparılır.

Türkiyənin Balıkesir vilayətində 3,7 bal gücündə zəlzələ qeydə alınıb. Zəlzələ Balıkesirin Sındırqı rayonunda yerli vaxtla saat 20:58-də (Bakı vaxtı ilə saat 21:58-də) baş verib. Yeraltı təkanların ocağı 12 kilometr dərinlikdə yerləşib. Zəlzələ ətraf vilayətlərdə də hiss olunub.

Türkiyənin Bartın vilayətinin Ulus rayonunda meşəlik ərazidə baş verən yanğın nəzarət altına alınıb. Aşağıçerçi kəndi ərazisində başlayan yanğın barədə məlumat verildikdən sonra hadisə yerinə çox sayda yanğınsöndürən briqada və texnika cəlb olunub. Alov və tüstü geniş ərazidə təsirini göstərdiyi üçün yanğına havadan və qurudan müdaxilə edilib. Külək və ərazinin mürəkkəbliyi işləri çətinləşdirib, lakin alovun yayılmasının qarşısını almaq üçün iş texnikası ilə meşəlikdə yol açılıb.

Türkiyənin Bartın rayonunda meşə yanğını qeydə alınıb. Yanğın Bartının Ulus rayonunda baş verib. Əraziyə çox sayda yanğınsöndürən briqadaları və texnika cəlb olunub. Alov və tüstü geniş sahəyə yayılır, yanğının söndürülməsi üçün havadan və qurudan müdaxilə davam edir. Bartın valisi Nurtaç Arslan da hadisə yerinə gələrək vəziyyətlə tanış olub və məsul şəxslərdən məlumat alıb. O, jurnalistlərə açıqlamasında əhalinin təxliyəsinin gündəmdə olmadığını bildirib.

Bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik.

Tədqiqatçılar qeyd edirlər ki, Günəş sisteminin ilk 100 milyon ilində Mars və Yer kimi daxili planetlər intensiv meteorit bombardmanına məruz qalıb. Bu toqquşmalar Marsın gənc qabığını parçalayaraq nəhəng maqma okeanlarının əmələ gəlməsinə səbəb olub. Soyuduqdan sonra bu okeanlar kristallaşaraq müxtəlif tərkibli qaya parçalarını mantiyada “sıxışdırıb”. Yerdə tektonik plitələrin hərəkəti bu cür qədim strukturları məhv etsə də, Marsın sabit, tək qabığı bu izləri “zaman kapsulu” kimi qoruyub saxlayıb.

Türkiyənin Balıkesir vilayətində 3,9 maqnitudalı zəlzələ qeydə alınıb. Bu barədə Türkiyənin Fövqəladə Halların İdarəolunması Agentliyi (AFAD) məlumat yayıb. u barədə Türkiyənin Fövqəladə Halların İdarəolunması Agentliyi (AFAD) məlumat yayıb.

Türkiyənin Hatay vilayətində meşə yanğını qeydə alınıb. Yanğın Hatayın Antakya rayonunda Həbib-i Nəccar dağının ətəklərində yerləşən meşəlik ərazidə baş verib.

Qazaxıstan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Seysmoloji Müşahidələr və Tədqiqatlar üzrə Milli Elmi Mərkəzinin məlumatına görə, zəlzələnin episentri Almatıdan 799 km şimal-şərqdə yerləşib və ocağı 25 km dərinlikdə olub. Zəlzələ orta səviyyəli hesab edilərək səthdə hiss olunmayıb. Şərqi Qazaxıstan Fövqəladə Hallar Departamentinin mətbuat xidməti dağıntı və tələfatın olmadığını, vəziyyətin sakit olduğunu və monitorinqin davam etdiyini bildirib. X platformasında yayılan məlumatlar, vilayətin seysmik aktivliyinə baxmayaraq, əhalinin təhlükəsizlik qaydalarına hazır olması ehtiyacını vurğulayır.

Əfqanıstanda 5,7 maqnitudalı zəlzələ qeydə alınıb. Bu barədə Özbəkistan Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Seysmopronostik Monitorinq Mərkəzi məlumat yayıb. Məlumata görə, zəlzələ yerli vaxtla saat 18:27-də (Bakı vaxtı ilə 17:27-də) baş verib. Zəlzələnin episentri Bədəxşan bölgəsində yerləşib. Bildirilib ki, episentrdə təkanların gücü 3 bal təşkil edib.

Türkiyədə Balıkəsirdə 4,2 bal gücündə zəlzələ qeydə alınıb. bugün yerli vaxtla saat 11:29 radələrində Balıkəsir vilayətinin Sındırgı rayonunda 4,2 bal gücündə zəlzələ baş verib. Zəlzələdə hazırda hər hansl bir itkinin olub-olmadığı barədə məlumat verilmir. Yerli qurumlar və AFAD vəziyyəti izləyir. Qeyd edək ki, 10 avqustda Balıkesirdə baş verən 6,1 bal gücündə zəlzələ bölgədə ciddi narahatlığa səbəb olub. Zəlzələ nəticəsində 1 nəfər həyatını itirib, 29 nəfər yaralanıb, İndiyədək 10-u 4 baldan yuxarı olmaqla 786 artçı zəlzələ baş verib.

"Zəlzələ olan bölgələrimizdə monitorinq aparılır. Bunun nəticələri tədqiq olunur. Gecə ölkəmizdə hiss edilən zəlzələdən indiki saata qədər güclü afteşoklar qeydə alınmayıb.Lakin hazırda ölkəmizdə seysmoloji vəziyyət stabildir."