2023-cü il 7 oktyabrdan bu yana İsrailin Qəzza zolağına davamlı şəkildə həyata keçirdiyi intensiv hücumlar nəticəsində yaranan ağır dağıntılar havadan görüntülənib. Görüntülər Qəzzaya havadan humanitar yardım atan bir təyyarədən çəkilib və Amerikanın X (əvvəlki Twitter) sosial media platformasında paylaşılıb. Kadrlarda, 22 aya yaxındır davam edən İsrail hücumlarının yaratdığı böyük miqyaslı dağıntı və xarabalıqlar diqqət çəkir. Qəzzanın şimalında yerləşən Beyt Hanun və Beyt Lahiyə bölgələrində demək olar ki, ayaqda qalan bina qalmayıb. Eyni şəkildə, Cibaliya bölgəsində də vəziyyət son dərəcə ağırdır. Görüntülərdə həyat əlamətinin qalmadığı bu bölgənin tamamilə boz tonlara büründüyü müşahidə olunur.
Axtarış nəticələri "qəzza" (2773)
İsrailin davam edən hücumları və mühasirəsi səbəbindən dərin humanitar böhran yaşanan Qəzza zolağında aclıq səbəbilə ölüm halları artır. Son 24 saat ərzində 2-si uşaq olmaqla 10 fələstinli aclıq və qidalanma çatışmazlığı səbəbilə həyatını itirib. Bu barədə Qəzzadakı Fələstin Səhiyyə Nazirliyi yazılı açıqlama yayıb. Bildirilib ki, bölgədə uzun müddətdir davam edən ərzaq çatışmazlığı və yardım qıtlığı nəticəsində ölüm halları kritik həddə çatıb. Açıqlamaya görə, 2023-cü il 7 oktyabrdan bu günədək Qəzzada aclıqdan ölənlərin ümumi sayı 313 nəfərə yüksəlib. Onlardan 119-u uşaqlardır.
İsrail ordusunun bu gün səhər saatlarından etibarən Qəzza zolağına təşkil etdiyi hücumlarda 7 fələstinli həyatını itirib, bir neçə nəfər isə yaralanıb. ,Xəstəxana mənbələri və görən şahidlərin verdiyi məlumata görə, İsrail ordusu Qəzza zolağında mülki fələstinlilərin yaşadığı çadırlar və evləri hədəf alıb. Qəzza şəhərində yerləşən Derec məhəlləsində bir evə edilən hava hücumu nəticəsində 2 nəfər ölüb, bir neçə nəfər yaralanıb. Şəhərin şimalında, Şeyx Rıdvan qəbiristanlığı yaxınlığında məcburi köçkünlərin yaşadığı çadır düşərgəsinə edilən hücumda isə 9 fələstinli yaralanıb. İsrail hərbi qüvvələri Qəzza zolağının cənubunda yerləşən Xan Yunis şəhərinin qərbindəki Qədisiyyə qaçqın düşərgəsindəki çadırlara da hava zərbəsi endirib. Bu hücumda 2 fələstinli həlak olub.
Makron, Netanyahunun 17 avqust məktubunda onu antisemitizmi qızışdırmaqda ittiham etməsinə cavab verib. “Le Monde” qəzetində dərc olunan məktubda Makron, antisemitizmlə mübarizənin prioritet olduğunu, lakin bunun alət kimi istifadəsinə qarşı olduğunu vurğulayıb. O, Netanyahunun ittihamlarını rədd edərək, Fransanın yəhudi icmasının təhlükəsizliyi üçün addımlar atdığını, o cümlədən 15 min polisin səfərbər edildiyini qeyd edib. Makron, “Qəzzanın işğalı, fələstinlilərin məcburi köçü və aclıqdan öldürülməsi İsrailə qələbə gətirməyəcək,” deyərək, bu siyasətin İsraili təcrid edəcəyini bildirib. O, HƏMAS-ın sonunun Fələstin dövləti ilə davamlı sülh olduğunu, Qəzzadakı humanitar fəlakətin isə regionda təhlükəsizliyə təhdid yaratdığını vurğulayıb. Makron, Netanyahunu “ölümcül və qeyri-qanuni müharibədən” çıxmağa və İordan çayının qərb sahilində torpaqların ilhaqına son qoymağa çağırıb.
ABŞ-ın Yaxın Şərq üzrə xüsusi nümayəndəsi Stiv Vitkoff, Ağ Evdə Qəzza ilə bağlı genişmiqyaslı toplantının keçiriləcəyini açıqlayıb. Vitkoff, iclasda Qəzzaya humanitar yardımın təşkili və münaqişədən sonrakı dövrün idarə edilməsi ilə bağlı mühüm qərarların qəbul ediləcəyini bildirib. Vitkoff, “Ümid edirik ki, ilin sonuna qədər Qəzza, İran və Ukrayna da daxil olmaqla bütün böhranları həll edəcəyik,” deyərək, bu həftə bir sıra görüşlərin planlaşdırıldığını qeyd edib. Lakin ABŞ administrasiyası Qəzzadakı humanitar böhrana və İsrailin hərbi əməliyyatlarına qarşı sərgilədiyi zəif reaksiya səbəbindən tənqid olunur.
Təl-Əvivdə Qəzza müharibəsinin davam etməsinə qarşı və girovların azad olunması tələbi ilə keçirilən etiraz aksiyasının iştirakçısı saxlanılıb. İsrail Polisinin verdiyi məlumata görə, onun üzərindən tüstü qumbarası götürülüb. Bundan əlavə, bir neçə nümayişçiyə avtomobil yolunu bağlayaraq hərəkətə mane olduqları üçün cərimə yazıldığı bildirilib. Polis bəyan edib ki, “əsas etiraz yerlərində ictimai asayişin pozulmasına yol verməmək üçün gücləndirilmiş rejimdə fəaliyyət göstərir”.
Almaniya kansleri Fridrix Mertz İsrailin Qəzzanın cənubundakı Nasser xəstəxanasına hücumunu kəskin şəkildə tənqid edərək, bunu “qəbuledilməz” adlandırıb. O, xüsusilə mülki itkilərin, tibbi personalın və jurnalistlərin hədəfə düşməsini İsrailin əməliyyatlarının legitimliyinə kölgə salan ciddi problem kimi qiymətləndirib. Mertz Belçika baş naziri Bart De Vever ilə Berlində keçirdiyi mətbuat konfransında İsrailin genişlənən hərbi əməliyyatına qarşı olduğunu bildirib. Onun sözlərinə görə, baş verənlər mülki əhali, xəstəxana işçiləri və jurnalistlər arasında qəbuledilməz itkilərə səbəb olub.
Dohada keçirilən mətbuat konfransında Ənsari, Qətər, ABŞ və Misirin vasitəçiliyi ilə aparılan danışıqlara toxunaraq, “HƏMAS-ın qəbul etdiyi təklif İsrailin əvvəlki təsdiqləri ilə uyğundur. Cavab vermək növbəsi İsraildədir, lakin belə görünür ki, İsrail razılığa gəlmək istəmir,” - deyə bildirib. O, Qətərin müharibəni dayandırmaq üçün bütün səyləri dəstəklədiyini və danışıqların Qahirədə və ya Dohada keçirilməsinin əhəmiyyətsiz olduğunu, əsas məqsədin tez bir zamanda atəşkəsə nail olmaq olduğunu qeyd edib. Ənsari, İsrailin rəsmi cavab verməkdən yayınmasını tənqid edərək, “İsrail nə təklifi qəbul edib, nə rədd edib, nə də alternativ təklif təqdim edib. İsrail ən qısa zamanda rəsmi cavab verməlidir,” - deyə bildirib. O, İsrailin Qəzzada hərbi əməliyyatlarını genişləndirməsinin müsbət nəticə verməyəcəyini vurğulayıb və beynəlxalq ictimaiyyəti İsrailə təzyiq göstərməyə çağırıb.
İsrailin 7 oktyabr 2023-cü ildən bu yana Qəzza zolağına həyata keçirdiyi hücumlarda həlak olanların sayı son 24 saatda 75 nəfər artaraq 62 min 819 nəfərə çatıb. Qəzzədəki Fələstin Səhiyyə Nazirliyinin yaydığı yazılı açıqlamada, İsrailin davam edən hücumları nəticəsində baş verən itkilərlə bağlı son məlumatlar açıqlanıb. Son 24 saatda Qəzza zolağındakı xəstəxanalara 75 nəfərin nəəşi və 370 yaralı çatdırılıb. İsrail ordusunun 19 yanvarda əldə olunan atəşkəsi pozaraq 18 martdan bəri davam etdirdiyi hücumlar zamanı 10 min 975 fələstinlinin həyatını itirdiyi, 45 min 588 nəfərin isə yaralandığı bildirilib. Son 24 saatda humanitar yardım gözləyən insanlara qarşı həyata keçirilən hücumlarda 17 fələstinli həyatını itirib, 122 nəfər isə yaralanıb.
İsrail, 7 oktyabr 2023-cü ildən bu yana Qəzza zolağına yönəltdiyi hücumlarda yalnız infrastruktur və həyati obyektləri deyil, eyni zamanda müəllim və akademikləri hədəfə alaraq elmi dünyanı da məhv edir. Qəzzada elmi camiəni də hədəf alan İsrail 193 akademik və 800 müəllimi qətlə yetirib. Qəzzadakı Fələstin Hökumətinin Media Ofisinin rəhbəri İsmail əs-Sevabite Anadolu Agentliyinə verdiyi açıqlamada bildirib ki, İsrail Qəzzada alimləri, akademikləri və tədqiqatçıları sistemli şəkildə hədəfə alır. "İşğalçı İsrail bu addımı ilə Fələstin cəmiyyətində uzunmüddətli elmi və mədəni boşluq yaratmaq, institusional potensialı zəiflətmək və gələcək nəsilləri bilikdən məhrum etmək istəyir" – deyə Sevabite bildirib.
Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Malazgirt Milli Parkında keçirilən Malazgirt zəfərinin 954-cü ildönümü mərasimində çıxış edib. Ərdoğan çıxışında Türkiyənin 81 vilayətindəki bütün vətəndaşlara salam göndərib, İsrailin hücumları altında qalan Qəzza və Fələstinə həmrəylik mesajı çatdırıb.
İsrailin hücumları və blokadası səbəbindən aclıq yaşanan Qəzza zolağında son 24 saat ərzində daha 3 fələstinli həyatını itirib. Qəzzədəki Fələstin Səhiyyə Nazirliyinin verdiyi yazılı açıqlamada aclıqdan ölənlərlə bağlı son məlumatlar paylaşılıb. Açıqlamada bildirilib ki, İsrailin intensiv hücumları və blokadası altındakı Qəzza zolağında aclığın can almağa davam etdiyi, son 24 saat ərzində 3 fələstinlinin daha aclıq və yetərsiz qidalanma səbəbilə həyatını itirdiyi vurğulanıb. Nazirlik qeyd edib ki, Qəzza zolağında 7 oktyabr 2023-cü ildən bu günə qədər aclıqdan həyatını itirənlərin sayı 117-si uşaq olmaqla 303 nəfərə çatıb. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının dəstəklədiyi "İnteqrə olunmuş Qida Təhlükəsizliyi Fəallıq Sınıflandırması"nın (IPC) yayımladığı son hesabatda 15 avqust 2025 tarixinə olan məlumata görə Qəzzə şəhərindəki aclığın fəlakət səviyyəsi olan 5-ci səviyyəyə çatdığı elmi sübutlarla təsdiqlənib.
Türkiyə Əməkdaşlıq və Koordinasiya Agentliyi (TİKA), İsrailin 7 oktyabr 2023-cü ildən etibarən hücumlarını davam etdirdiyi Qəzzəyə humanitar yardım və ərzaq dəstəyi göstərməkdə davam edir. TİKA-dan əldə edilən məlumata görə, Qəzzəyə hücumların başladığı 7 oktyabr 2023-cü ildən bu yana TİKA davam edən ərzaq böhranına qarşı təcili humanitar yardım fəaliyyəti həyata keçirir. Bu çərçivədə TİKA 16 min 500-dən çox ailəyə ərzaq paketi, 160 min porsiya isti yemək təqdim edib. TİKA 3 mindən çox ailəyə çadır, yataq, yorğan və qış geyimləri yardımı göstərib, eyni zamanda Səhiyyə Nazirliyi və xəstəxanalara da çox sayda tibbi ləvazimat və dərman göndərib. TİKA-nın illərdir Qəzzədə həyata keçirdiyi yardım layihələri çərçivəsində inşa olunan bəzi binalar İsrailin davam edən hücumları nəticəsində zərər görüb. Bu tikililər arasında inşasına 2011-ci ildə başlanılan və 2015-ci ildə tamamlanan Fələstin-Türkiyə Dostluq Xəstəxanası da var. 180 çarpayılıq xəstəxana, Fələstinin ən böyük və müasir tədris və tədqiqat xəstəxanası kimi tanınırdı.
Tramp Cənubi Koreya prezidenti Li Jae Myungu Oval Ofisdə qəbul edərkən jurnalistlərin Qəzzadakı aclıq və humanitar böhranla bağlı suallarını cavablandırıb. O, “Bu vəziyyətə bir an əvvəl son qoyulmalıdır. Aclıq və insanların öldürülməsi kimi problemlər davam edir,” deyərək, Qəzzadakı prosesin sonuna yaxınlaşdığını vurğulayıb. Tramp ABŞ-ın Qəzzaya 60 milyon dollarlıq ərzaq yardımı göndərdiyini və bu yardımın paylanıldığını bildirib. ABŞ dövlət katibi Marko Rubio isə Qəzza ilə bağlı diplomatik səylərin davam etdiyini qeyd edib.
BMT-nin baş katibinin sözçüsü Stefan Düjarrik , BMT-nin Humanitar Məsələlər üzrə Koordinasiya Ofisinin (OCHA) məlumatlarına istinadən, İsrailin humanitar yardım karvanlarına qarşı məhdudlaşdırıcı siyasətini davam etdirdiyini qeyd edib. Düjarrik, İsrail hakimiyyətinin bir gün əvvəl koordinasiya tələb edən 15 humanitar missiyadan səkkizini ilkin olaraq rədd etdiyini, qalan yeddi missiyanı isə yerdə blokladığını açıqlayıb. O, həmçinin Qəzzada davam edən hava hücumları və hərbi əməliyyatların, xüsusilə səhiyyə obyektlərinə edilən hücumların daha çox mülki itkilərə səbəb olduğunu və kritik infrastrukturu zədələdiyini və ya məhv etdiyini bildirib. Düjarrik, mart ayının ortalarında atəşkəsin sona çatmasından bəri Qəzzada məcburi köçkünlərin sayının 800 mini keçdiyini, insanların təhlükəsizlik və sığınacaq axtarışı ilə köçkün düşdüyünü vurğulayıb.
Qəzza zolağında vəziyyətin gərginləşməsindən bəri Misir zaman-zaman müxtəlif hərbi siqnallar göndərir. Bu addımlarla ölkə öz milli təhlükəsizliyinə qarşı istənilən təcavüzü dəf etməyə qadir olduğunu nümayiş etdirir. Misirli hərbi rəsmilər İsrailin adını açıq çəkməsələr də, bu mesajların hamısı dolayı yolla İsrailə ünvanlandığı kimi şərh edilir. Ən diqqətçəkən addımlar arasında Şimali Sinay bölgəsinə ağır texnikanın gətirilməsi və Rafah sərhəd-keçid məntəqəsi yaxınlığında əsgərlərin sayının artırılması var.
Yunanıstanın dövlət televiziyasına istinadən, Andrulakis məktubunda Qəzzada 2023-cü ilin oktyabrından bəri on minlərlə insanın həyatını itirdiyini vurğulayaraq, İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahunun açıqlamalarına istinadən Qəzza zolağında etnik təmizləmə məqsədi daşıyan əməliyyatlar iddiası irəli sürüb. O, “Bu, BMT və Avropa Birliyinin tərifinə görə etnik təmizləmə aktıdır,” - deyə qeyd edib. Andrulakis, Fələstində iki dövlətli həllin dinc yanaşı yaşamaq üçün yeganə yol olduğunu vurğulayaraq, Yunanıstan parlamentini 2012-ci il 12 dekabr qətnaməsini təsdiqləməyə və Fələstin məsələsini müzakirə etmək üçün ümumi iclas çağırmağa çağırıb. O, sülh danışıqlarına dərhal başlamaq üçün hər cür səy göstərilməsini tələb edib.
Ghebreyesus sosial şəbəkədəki paylaşımında, İsrail ordusunun Xan Yunisdəki Nasser xəstəxanasına həyata keçirdiyi iki hücumda dörd səhiyyə işçisi və beş jurnalist daxil olmaqla ən azı 20 nəfərin həlak olduğunu, 50 nəfərin, o cümlədən ağır xəstələrin xəsarət aldığını qeyd edib. Hücumlar nəticəsində xəstəxananın təcili yardım və cərrahiyyə bölməsinin yerləşdiyi əsas bina və təcili yardım pilləkənləri zədələnib. Ghebreyesus, “Qəzzada insanlar aclıq çəkərkən, onların məhdud sağlamlıq imkanları təkrarlanan hücumlarla daha da çətinləşir,” deyərək səhiyyə müəssisələrinə hücumların dərhal dayandırılmasını və atəşkəs çağırışını təkrarlayıb.
Reuters-in baş redaktoru Alessandra Galloni və AP-nin baş redaktoru Julie Pace, İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu, müdafiə naziri Yisrael Katz, xarici işlər naziri Gideon Saar, Baş Qərargah rəisi Eyal Zamir və hökumətin mətbuat xidmətinin direktoru Nitzan Chenə ünvanlanmış bəyanatda, Nasser xəstəxanasına edilən hücumda Reuters-dən Hosam əl-Masri, AP və Reuters üçün çalışan Məryəm Əbu Dekka və Muaz Əbu Taha da daxil olmaqla beş jurnalistin həlak olduğunu qeyd edib. Hücumda Reuters-in fotojurnalisti Hatəm Xalidin də yaralandığı vurğulanıb.
Avstraliya hökuməti İranla diplomatik münasibətlərdə misilsiz addım atıb. Xarici işlər naziri Penni Vonq çərşənbə axşamı keçirdiyi mətbuat konfransında bildirib ki, İranın səfiri Əhməd Sadəqi və üç diplomat “arzuolunmaz şəxs” elan edilib və onlara ölkəni tərk etmək üçün yeddi gün vaxt verilib. Bununla yanaşı, Kanberra öz səfirini də Tehrandan geri çağırıb və səfirliyin fəaliyyətini dayandırıb.
İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu Qəzza zolağının cənubundakı Xan Yunisdə yerləşən Nasser xəstəxanasına edilən və 5-i jurnalist, 5-i tibb işçisi olmaqla 20 nəfərin həlak olduğu hücumu “faciəli qəza” adlandıraraq üzr istəyib. Lakin İsrailin Kanal 14 telekanalının hesabatına görə, hücumda iştirak edən əsgərlər bu əməliyyatın İsrail ordusunun yüksək komandanlığı tərəfindən təsdiqləndiyini və koordinasiya edildiyini açıqlayıb. Qəzza Səhiyyə Nazirliyinin məlumatına görə, hücumda Reuters-dən Hosam əl-Masri, Əl-Cəzirədən Mohamed Salamah, Müstəqil Ərəbistan və AP-dən Məryəm Əbu Dekka, NBC News-dan Muaz Əbu Taha və Əhməd Əbu Əziz kimi jurnalistlər həlak olub. İsrail ordusu, 7 oktyabr 2023-cü ildən bəri Qəzzada 244 jurnalistin öldürüldüyünü rəsmən qəbul etsə də, jurnalistləri hədəf almadığını iddia edərək istintaqa başladığını bildirib.
İsrail hökuməti Qəzza zolağında insanlığa aid bütün dəyərləri məhv edir. Bu sözləri Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan səsləndirib. “İsrailin bu gün Qəzzadakı xəstəxanaya təşkil etdiyi hücum nəticəsində beşi jurnalist olmaqla azı iyirmi fələstinli həlak olub. Baş nazir Netanyahunun rəhbərlik etdiyi hökumət insanlığa aid bütün dəyərləri məhv etmək üçün amansız hücumlarını fasiləsiz davam etdirir” – deyə, o vurğulayıb.
İsrailin Qəzza zolağında yerləşən xəstəxanaya endirdiyi zərbə atəşkəsin vacibliyini bir daha göstərir. Bu sözlər Böyük Britaniyanın xarici işlər naziri Devid Lemminin “X” sosial şəbəkəsindəki paylaşımında yer alıb.
İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının (İƏT) fövqəladə xarici işlər nazirləri iclasından sonra qəbul edilən birgə bəyanatda İsrailin mövqeyi kəskin şəkildə pislənib və bütün dövlətlərə fələstinlilərə qarşı təcavüzün davam etməsinin qarşısını almaq üçün hüquqi və praktik addımların atılmasına dair çağırış edilib. Səudiyyə Ərəbistanının Ciddə şəhərində keçirilən iclasın yekununda vurğulanıb ki, İsrailin Qəzza zolağına hücumun başlanmasından iki ilə yaxın vaxt keçməsinə baxmayaraq vasitəçilərin sülh təşəbbüslərinə cavab verməkdən imtina etməsi, əməliyyatları genişləndirməkdə israrı və atəşkəs çağırışlarını qulaqardına vurması qəbuledilməzdir.