2019-cu ilin sonlarından etibarən, İsrail İranla bağlı təhlükəsizlik doktrinasında dəyişiklik elan edərək “Min xəncər” (A Thousand Daggers) strategiyasını qəbul etdikdən sonra, iki tərəf arasındakı toqquşma daha da kəskin bir məcraya yönəldi. Lakin 7 oktyabr 2023-ə qədər İsrailin İrana qarşı əməliyyatları əsasən “gizli əməliyyatlar” çərçivəsində qalırdı.

İsrail ordusu Qəzzada yardım gözləyən fələstinlilərə hücum edib. İsrail əsgərləri sərhəd-keçid məntəqəsi yaxınlığındakı yardım paylama nöqtəsinə toplaşan fələstinlilərə atəş açıblar. Nəticədə 18 nəfər həlak olub, aralarında uşaqların da olduğu çox sayda insan yaralanıb.

Qəzza zolağında səhiyyə vəziyyəti İsrail ordusunun həyata keçirdiyi hücumlardan sonra demək olar ki, tamamilə çöküb. Bunu BMT-nin Uşaq Fondu (UNICEF) üzrə regional sözçüsü Səlim Oveys bildirib. O, uşaqların sağlamlıq vəziyyətinin son dərəcə ağır olduğunu qeyd edib. Onun sözlərinə görə, 36 xəstəxanadan yalnız 18-i qismən fəaliyyət göstərir və indiyədək səhiyyə müəssisələrinə 746 hücum qeydə alınıb. Oveys əlavə edib ki, fəaliyyət göstərən xəstəxanalar dərman və əsas tibbi ləvazimatların ciddi çatışmazlığı ilə üzləşib. Su qıtlığı və kanalizasiya sistemlərinin dağılması isə dəri infeksiyaları, hepatit və meningit kimi xəstəliklərin yayılmasına səbəb olub. O qeyd edib ki, mövcud yardımlar kifayət etmir, logistik və təhlükəsizlik problemləri isə yardımın mülki əhaliyə çatdırılmasına mane olur. Onun sözlərinə görə, Qəzzada məktəblərin 95 faizindən çoxu zərər görüb, onların 88 faizi isə yenidən qurulmaya və ya tam bərpaya ehtiyac duyur.

İsrail ordusu Yəməndən buraxılan pilotsuz uçuş aparatının (PUA) Negev bölgəsinə düşməsi nəticəsində iki nəfər xəsarət alıb. Hadisə ilə əlaqədar İsrail Hava Limanları İdarəsi Ramon hava limanını uçuşlar üçün bağlayıb. Digər tərəfdən, İsrail ordusunun sözçüsü Hərbi Hava Qüvvələrinin Yəməndən İsrailə doğru buraxılmış 3 PUA-nı vuraraq zərərsizləşdirdiyini bildirib.

İsrail ordusunun Qəzzaya son 24 saat ərzində həyata keçirdiyi hücumlarda 87 fələstinli həlak olub, 409 nəfər isə yaralanıb. Səhiyyə mənbələrinin verdiyi məlumata görə, İsrail ordusu Qəzza zolağının şimalında yerləşən Qəzza şəhərinin müxtəlif ərazilərində insanları, evləri, çadırları və sığınacaqları hədəfə alıb. İsrail Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus təyyarələr şəhərin mərkəzində yerləşən Əl-Yermuk Stadionu yaxınlığında məcburi köçkünlərin sığındığı Əl-Farabi Məktəbini vurub. Hücum nəticəsində 8 nəfər həlak olub, çox sayda insan yaralanıb.

İsrailin hücumları və blokadası nəticəsində aclıq hökm sürən Qəzza zolağında son 24 saat ərzində aclıqdan ölənlərin sayı 5 nəfər artıb. Bu barədə Fələstin Səhiyyə Nazirliyi məlumat yayıb. Məlumata görə, ümumilikdə 138-i uşaq olmaqla həyatını itirənlərin sayı 387-yə çatıb.

7 oktyabr 2023-cü ildən bəri İsrailin Qəzza zolağına davam edən hücumlarında həyatını itirənlərin sayı 64 min 368-ə çatdı. Qəzzadakı Səhiyyə Nazirliyinin yaydığı yazılı açıqlamada, İsrailin davam edən hücumlarında son 24 saatda baş verən can itkiləri və yaralanmalara dair məlumatlar paylaşılıb. Bildirilib ki, son bir sutka ərzində Qəzza zolağındakı xəstəxanalara 68 meyit və 362 yaralı gətirilib. İsrail ordusunun 19 yanvar tarixində əldə edilən atəşkəsi pozaraq 18 martdan bu yana həyata keçirdiyi hücumlarda ümumilikdə 11 min 828 fələstinli həyatını itirib, 50 min 326 nəfər isə yaralanıb.

“Telegraph” qəzetinin yazdığına görə, Donald Trampın rəhbərlik etdiyi Respublikaçılar Partiyasında Qəzza müharibəsi fonunda İsrail baş naziri Benyamin Netanyahunun dəstəklənməsi məsələsi ciddi mübahisələr yaradıb. Məlumata görə, Tramp və vitse-prezident Cey Di Vensin hakimiyyətə gəlməsindən sonra Vaşinqtonda keçirilən Milli Mühafizəkar Hərəkatın illik toplantısında bayram əhvali-ruhiyyəsi gözlənilsə də, İsrail siyasəti barədə fikir ayrılığı tədbirə damğa vurub. Mühafizəkar çevrələrin bir qismi İsrailin Qəzzadakı müharibəsini dəstəkləməyin siyasi yükə çevrildiyini bildirir. “The American Conservative” jurnalının direktoru Kurt Mills konfransda çıxış edərək qeyd edib: “Tramp hərəkatı ideoloji baxımdan həqiqətən bütöv olmaq istəyirsə, istisna edə bilməyəcəyi ölkə İsraildir”.

Misirin Xarici İşlər Naziri Bədr Abdulati, Qəzza zolağındakı aclığın İsraildən qaynaqlandığını bildirərək, Tel-Əvivə ABŞ-ın Orta Şərq üzrə nümayəndəsi Stiven Uitkoffun atəşkəs təklifini – hansı ki Həmas da qəbul edib – qəbul etməsi çağırışını edib. Nazir Abdulati, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Yaxın Şərqdəki Fələstinli Qaçqınlara Yardım və İnkişaf Agentliyinin (UNRWA) Baş Komissarı Filip Lazzarini ilə Misirin paytaxtı Qahirədə mətbuat konfransı keçirib.

İsrailin hücumları və blokadası ilə aclıq məcbur edilən Qəzza zolağında son 24 saatda biri uşaq olmaqla daha 6 fələstinli aclıqdan həyatını itirib. Qəzzadakı Səhiyyə Nazirliyinin yaydığı yazılı açıqlamada aclıqdan həyatını itirənlərlə bağlı son məlumatlar paylaşılıb. Açıqlamada qeyd olunub ki, son 24 saat ərzində biri uşaq olmaqla daha 6 fələstinli aclıq və qidalanma çatışmazlığı səbəbindən həyatını itirib. 2023-cü ilin 7 oktyabrından bəri Qəzza zolağında aclıqdan ölənlərin sayının 135-i uşaq olmaqla 382-yə çatdığı bildirilib. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) dəstəklədiyi İnteqrasiya Olunmuş Qida Təhlükəsizliyi Faza Təsnifatının (IPC) 22 avqustda yaydığı açıqlamada Qəzzada rəsmi olaraq aclıq elan edildiyi və bu tarixdən bəri 20-si uşaq olmaqla 104 nəfərin aclıq və qidalanma çatışmazlığı səbəbindən həyatını itirdiyi vurğulanıb.

Fələstinə həmrəylik məqsədilə yola çıxan flotilyaya qatılanlar arasında 4 deputatın da olduğunu xatırladıb. Baş nazir “Qəzzə üçün Qida” kampaniyasını yada salaraq, yardımların mövcud humanitar kanallar vasitəsilə göndərilməsinin daha doğru olduğunu, çünki böhran bölgəsinə səfərin riskləri artırdığını qeyd edib.

Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin sədrlik etdiyi Ərəb Liqasının 164-cü Xarici İşlər Nazirləri Şurasının iclasında qəbul edilən “Regionda Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq üçün Ortaq Vizyon” adlı qərar Misirin rəsmi MENA agentliyində dərc olunub.

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) baş direktoru Tedros Adhanom Gebreyesus İsraili Qəzzadakı humanitar böhranı dayandırmağa çağırıb. "İnsanların aclıqdan ölməsi qarşısı alına biləcək faciədir. İsrail bunu istənilən an dayandıra bilər" - deyə, o bəyan edib. “Ərzaq yükləri çox yaxın məsafədə olduğu halda insanların aclıqdan ölməsi qəbuledilməzdir. Qəzza əhalisini ac saxlamaq nə İsrailin təhlükəsizliyini təmin edəcək, nə də girovların azad olunmasına kömək edəcək. Mülki əhalini aclığa məhkum etmək heç vaxt müharibə üsulu ola bilməz. Bu, hərbi cinayətdir və gələcək münaqişələrdə təhlükəli presedent yaradır”, - Gebreyesus əlavə edib.

Misir fələstinliləri öz ərazisində qəbul etmək niyyətində olmadığını bəyan edib. Bu barədə Misirin xarici işlər naziri Bədr Əbdülati açıqlama verib. “Fələstinlilərin köçürülməsi variant deyil. Bu, Misir üçün qırmızı xətdir və biz buna imkan verməyəcəyik” – deyə, nazir bildirib. Onun sözlərinə görə, “köçürülmə Fələstin məsələsinin ləğvi və sonu deməkdir. İnsanların öz vətənlərindən çıxarılmasına heç bir hüquqi, mənəvi və ya etik əsas yoxdur.”

İspaniya xarici işlər naziri Xose Manuel Albares, Anadolu Agentliyinə (AA) verdiyi müsahibədə Avropa İttifaqının həm Qəzzada, həm də Ukraynada mövqeyini dəyərləndirib. Albares bildirib ki, Aİ İsrailin Qəzzaya hücumunu dayandırmaq üçün indiyədək çox az addım atıb və bu prosesdə gecikib. “İndiyədək gördüyümüz kimi, yalnız mənəvi mövqe və bəyanatlar, Qəzzada hərbi məqsəd daşımayan, sırf mülki əhaliyə dağıntı və əzab gətirən İsrail hücumlarını dayandırmağa kifayət etmədi. Artıq Aİ-nin real hərəkətə keçmə vaxtıdır.”-deyə o bildirib. Nazir həmçinin, Türkiyə XİN rəhbəri Hakan Fidanla sıx təmasda olduqlarını və Qəzzadakı vəziyyətin yaxşılaşdırılması yollarını tez-tez müzakirə etdiklərini vurğulayıb.

Eyni gün İsrail ordusu və təhlükəsizlik xidməti “Şabak”ın birgə əməliyyatı nəticəsində HƏMAS-ın hərbi qanadı “İzzəddin əl-Qəssam briqadaları”nın maliyyə bölməsinin məsulu Nurəddin Dabbəşin öldürüldüyü elan olunub. Ordu sözçüsü bildirib ki, Dabbəş müharibə dövründə on milyonlarla dollar toplayaraq Qəzzada hərbi qanada ötürüb və bu vəsaitlər döyüş qabiliyyətinin artırılmasına yönəlib.

İsrail ordusunun bu səhərdən etibarən Qəzza zolağının şimalındakı Qəzza şəhərinin müxtəlif bölgələrinə həyata keçirdiyi hücumlarda 16 fələstinli həyatını itirib. Fələstinin rəsmi xəbər agentliyi WAFA-nın məlumatına görə, İsrail ordusu Qəzza şəhərinin müxtəlif yerlərindəki evlərə və köçkünlərin yerləşdiyi çadırlara hücum edib. Qəzza şəhərinin mərkəz hissəsində yerləşən Dərəc məhəlləsində bir evin İsrail qırıcıları tərəfindən hədəf alınması nəticəsində 3 nəfər həyatını itirib, 7 nəfər yaralanıb. Şəhərin cənub-qərbindəki Rimal məhəlləsində yerləşən İslam Universitetinin ərazisindəki köçkünlərin yaşadığı çadır İsrail ordusunun hədəfi olub. Hücum nəticəsində 3 nəfər həyatını itirib.

Beynəlxalq medianın yaydığı məlumata görə, Google şirkəti İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahunun ofisi ilə 45 milyon dollarlıq müqavilə bağlayıb. Bu addım, xüsusilə Qəzza müharibəsinin davam etdiyi bir dövrdə İsrailin informasiya müharibəsində mövqelərini gücləndirmək cəhdi kimi qiymətləndirilir. İsrail hökuməti uzun müddətdir ki, beynəlxalq ictimai rəydə ölkənin hərbi əməliyyatlarını haqlı göstərmək üçün sosial media və qlobal texnologiya şirkətləri vasitəsilə kampaniyalar həyata keçirir.

İsrail ordusunun sözçüsü, briqada generalı İvi Dibrin (Evy Dibrin) cümə axşamı açıqlamasında bildirib ki, ordunun hazırda Qəzza şəhərinin təxminən 40 faizinə nəzarət edir. O, yaxın günlərdə əməliyyatların daha da genişlənəcəyini və intensivləşəcəyini vurğulayıb. Məqsəd şəhərə tam nəzarəti ələ almaq və HƏMAS-ı hərbi cəhətdən zəiflətməkdir. Ötən həftə İsrail Qəzza şəhərini rəsmi olaraq “döyüş bölgəsi” elan edib. Şəhərin bəzi hissələri “qırmızı zona” kimi tanınıb və yerli əhalidən təxliyə olunmaları tələb edilib. İsrail mətbuatının yazdığına görə, 200 minə yaxın fələstinlinin evlərini tərk etməkdən imtina edəcəyi gözlənilir.

İsrailin “Haaretz” qəzeti yazır ki, ordu Qəzza şəhərini işğal etmək üçün həm çağırışçı əsgərlərin, həm də binaların dağıdılması üçün zəruri olan buldozerlərin çatışmazlığından əziyyət çəkir. Çərşənbə günü İsrail ordusu Qəzza şəhərinin tam işğalı üçün “Gideon Arabaları - 2” adlı əməliyyata start verib. Qəzet yazır ki, ilkin açıqlamalarda çağırılan ehtiyat əsgərlərin əksəriyyətinin İordan çayının Qərb sahili və İsrailin şimalında (Livan və Suriya istiqamətində) xidmət edən nizami qüvvələrin yerini alacağı bildirilmişdi. Lakin indi ən azı üç ehtiyat briqadasının birbaşa Qəzzada yerləşdirilməsi planlaşdırılır.

Almaniyanın xarici işlər naziri Yohan Vadeful bu gün İsraili Qəzza şəhərinə hücum planlarını dayandırmağa çağırıb və bu addımın humanitar vəziyyəti ciddi şəkildə pisləşdirəcəyi barədə xəbərdarlıq edib. Vadeful bu barədə israilli həmkarı Gideon Saar ilə telefon danışığından sonra “X” sosial şəbəkəsində paylaşım edib. O, Qəzza zolağına daha çox humanitar yardımın çatdırılmasının zəruriliyini vurğulayıb və Almaniyanın daimi sülh üçün iki dövlətli həll prinsipinə sadiq qaldığını qeyd edib.

Eyni zamanda Misir başa düşür ki, İsrail bu sazişi siyasi təzyiq vasitəsinə çevirə bilər, amma müqavilənin dayandırılması Təl-Əvivə də ciddi zərbə vuracaq. Çünki İsrail qazını mayeləşdirmək üçün hazır infrastruktur yalnız Misirdə mövcuddur, ölkə daxilində yeni zavodların inşası isə həm baha başa gələcək, həm də uzun zaman tələb edəcək.

Misir ordusu Sinay yarımadasında hərbi varlığını gücləndirib. Rəsmi məlumatlara görə, bölgəyə 40 minə yaxın əsgər yerləşdirilib. Bu rəqəm, 1979-cu ildə İsraillə imzalanmış sülh müqaviləsində nəzərdə tutulan limiti təxminən iki dəfə üstələyir. Qərarın səbəbi Misirin narahatlığı ilə bağlıdır. Rəsmi Qahirə ehtiyat edir ki, İsrailin Qəzzanı tam işğal planı fələstinlilərin kütləvi şəkildə Şimal Sinaya köçməsinə gətirib çıxara bilər. Yüksək vəzifəli hərbi mənbənin sözlərinə görə, Misir ordusu “son illərin ən yüksək döyüş hazırlığı vəziyyətinə” gətirilib. Bu qərar prezident Əbdülfəttah əs-Sisinin göstərişi ilə, Silahlı Qüvvələrin Ali Şurası və Milli Təhlükəsizlik Şurasının iclasından sonra qəbul olunub.

Bəzi mütəxəssislər belə nəticəyə gəlirlər ki, Qəzzada baş verənlər əslində bu proqramların sınaq mərhələsidir. Burada toplanan “təcrübə” sonradan dünyaya təqdim ediləcək: guya bu tip süni intellekt “terrorla mübarizə üçün” nəzərdə tutulub.Əslində isə bu, tarixdə ilk dəfə süni intellekt vasitəsilə mülki əhalinin qətli kimi təqdim olunacaq – guya alqoritmlərin təkmilləşdirilməsi və düzəldilməsi üçün həyata keçirilmiş bir eksperiment.