BAKI,AzerVoice

Hüsnü Mübarək (tam adı: Məhəmməd Hüsnü Əs-Səyyid Mübarək; ərəbcə: محمد حسني السيد مبارك) 4 may 1928-ci ildə doğulub, 25 fevral 2020-ci ildə vəfat edib. O, Misir hərbi-siyasi sisteminin tanınmış simalarından biri olub və 1981–2011-ci illərdə ölkənin dördüncü prezidenti kimi fəaliyyət göstərib. Eyni zamanda, 1981–1982-ci illərdə baş nazir vəzifəsini də icra edib. Bundan əvvəl, 1975–1981-ci illərdə prezident Ənvər Sədatın dövründə vitse-prezident vəzifəsində çalışıb.

Siyasi karyerasına qədər Hüsnü Mübarək Misir Hərbi Hava Qüvvələrində peşəkar zabit kimi xidmət edib. 1972–1975-ci illərdə bu qüvvələrin komandanı olub və 1973-cü ildə hava marşalı rütbəsinə yüksəlib.

1981-ci ildə Ənvər Sədatın sui-qəsd nəticəsində öldürülməsindən sonra Mübarək prezident vəzifəsini tək namizədlə keçirilən referendumla üzərinə götürüb. 1987, 1993 və 1999-cu illərdə yenidən bu üsulla vəzifəyə təsdiqlənib. ABŞ-ın təzyiqi ilə 2005-ci ildə ilk dəfə çoxpartiyalı seçkilər keçirilib və Mübarək qalib elan olunub.

1989-cu ildə Misirin Ərəb Dövlətləri Liqasındakı üzvlüyünü bərpa etdirməyə nail olub və təşkilatın mənzil qərargahını yenidən Qahirəyə qaytarmışdır. O, İsrail–Fələstin sülh prosesinə dəstək verməklə və Körfəz müharibəsində iştirakla tanınırdı.

Hərçənd onun hakimiyyəti ərzində sabitlik və müəyyən iqtisadi artım müşahidə olunmuşdu, lakin bu dövr eyni zamanda repressiyalarla, fövqəladə vəziyyətin ləğv edilməməsi, müxalifətin susdurulması, təhlükəsizlik qüvvələrinin qəddarlığı və korrupsiyanın yayılması ilə yadda qaldı.

2011-ci ilin yanvar ayında ölkədə baş verən etirazlardan sonra, 18 günlük nümayişlərin ardından Mübarək vəzifədən istefa verdi və hakimiyyəti Silahlı Qüvvələrin Ali Şurasına təhvil verdi. Bundan sonra o, 2011-ci il inqilabı zamanı dinc etirazçıların öldürülməsində əli olmaq ittihamı ilə məhkəməyə cəlb edildi. Beləliklə, Hüsnü Mübarək, ölkəsində adi məhkəmədə mühakimə olunan ilk ərəb lideri oldu.

2012-ci ildə ömürlük həbs cəzası alsa da, 2013-cü ildə apellyasiya məhkəməsi hökmü ləğv edərək yenidən baxılmasını əmr etdi. 2015-ci ildə korrupsiya ittihamı ilə oğlu və özü məhkum edildi. 2017-ci ilin martında o, bütün ittihamlardan bəraət aldı və azadlığa buraxıldı.

Hüsnü Mübarək 2020-ci ildə 91 yaşında vəfat etdi. Ona hərbi dəfn mərasimi keçirildi və Qahirə yaxınlığında ailə qəbiristanlığında dəfn olundu. Onun prezidentliyi 30 il davam etdi və bu, Məhəmməd Əli Paşadan sonra Misirə ən uzun müddət rəhbərlik etmiş şəxs olması ilə tarixə düşdü.