BAKI, AzerVoice, Nailə Babazadə
Türkiyə Böyük Millət Məclisinin 29 Oktyabr 1923-cü ildə Respublika idarəçiliyini elan etməsinin xatirəsinə hər il 29 Oktyabrda Türkiyə və Şimali Kiprdə Respublika Bayramı qeyd olunur. Bu bayram 1925-ci ildə qanunla milli bayram statusu almışdır.
Türkiyə Respublikasının qurucusu Mustafa Kamal Atatürk 29 Oktyabr 1933-cü ildə verdiyi Onuncu İl Nitqində bu günü “ən böyük bayram” adlandırmışdır.
Bayram münasibətilə stadionlarda şənliklər keçirilir, axşam isə ənənəvi fənər yürüşləri təşkil olunur. Xalq respublikaya böyük coşqu ilə sahib çıxır və son illərdə bu coşqu daha da artmışdır.
Tarixi məlumata görə, Osmanlı İmperiyası 1876-cı ilə qədər mütləq monarxiya, 1876-1878 və 1908-1918-ci illər arasında isə konstitutsiyalı monarxiya ilə idarə olunmuşdur. I Dünya Müharibəsində məğlubiyyətin ardından Anadolu işğala məruz qalmış və xalq Mustafa Kamal Paşanın rəhbərliyi ilə Milli Mübarizə aparmışdır. 1922-ci ilin Oktyabrında milli qüvvələrin qələbəsi ilə bu mübarizə başa çatmışdır.
Böyük Millət Məclisi 23 Aprel 1920-ci ildə Ankarada toplanmış və 20 Yanvar 1921-ci ildə Teşkilat-ı Esasiye Qanunu qəbul edərək suverenliyin türk xalqına aid olduğunu elan etmişdir. 1 Noyabr 1922-ci ildə isə sultanlıq ləğv edilmişdir.
Mustafa Kamal Paşa və İsmet İnönü 29 Oktyabr 1923-cü ildə Məclisə təqdim etdikləri qanun dəyişikliyi ilə Respublikanın elan olunmasını təmin etmişdir. Bu elan Ankarada 101 top atəşi ilə elan edilmiş və 29-30 Oktyabr tarixlərində bütün ölkədə bayram kimi qeyd edilmişdir.