Bakı,AzerVoice, Orxan Qədirzadə
Avropanın bir sıra ölkə rəhbərləri şənbə günü Cənubi Afrikada keçirilən G20 sammiti çərçivəsində bir araya gələrək ABŞ-ın Ukraynadakı müharibəni dayandırmaq üçün hazırladığı 28 maddəlik sülh planına alternativ təşəbbüsləri müzakirə ediblər.
AzerVoice xəbər verir ki, plan Kiyev və Avropa paytaxtlarında ciddi narahatlıq yaradıb, çünki sənədin şərtləri Ukraynanın ərazi güzəştlərinə məcbur edilməsilə Rusiyanın uzun müddətdir irəli sürdüyü tələbləri əks etdirir.
ABŞ tərəfindən təqdim edilən plan Ukraynanın ordusunun sayının məhdudlaşdırılmasını, NATO-ya üzvlüyünün qarşısının alınmasını və Kırım başda olmaqla işğal altındakı ərazilərin Rusiyaya təhvil verilməsini nəzərdə tutur. Rəsmi Kiyev bu yanaşmanı Ukraynanın suverenliyi və ərazi bütövlüyünün pozulması kimi qiymətləndirir.
Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski planı şərh edərkən bildirib ki, ölkə “suveren hüquqlarını müdafiə etməklə ABŞ-ın dəstəyini saxlamaq arasında çətin seçimlə üz-üzə qala bilər." Zelenski həmçinin Holodomor qurbanlarının xatirəsinə həsr olunan anım günündə çıxış edərək Rusiyanın "tarix boyu eyni təcavüzkar siyasəti davam etdirdiyini" deyib.
Avropalı liderlər Vaşinqtonun təşəbbüsünə ehtiyatla yanaşaraq prosesə tam daxil olmaq istədiklərini bildirdilər. Aİ Komissiyasının Prezidenti Ursula fon der Lyayen bəyan edib ki, əsas prinsip dəyişməzdir - “Ukrayna haqqında qərarlar Ukraynanın iştirakı olmadan qəbul edilə bilməz.”
Böyük Britaniyanın Baş naziri Keyr Starmer isə Rusiyanın sülh danışıqlarından yalnız vaxt qazanmaq üçün istifadə etdiyini bildirib.
“Ədalətli və davamlı sülh yalnız Ukraynanın suverenliyi qorunmaqla mümkündür.”-o, deyib.
Almaniya Xarici İşlər naziri Yohann Vadeful isə xəbərdarlıq edib ki, “tələskən sülh” Ukraynanın təhlükəsizliyini deyil, Rusiyanın strateji üstünlüyünü möhkəmləndirə bilər.
Ukrayna ordusunun Rusiyanın Samara vilayətindəki neft emalı zavoduna PUA hücumu nəticəsində iki nəfərin öldüyü bildirilir. Rusiya Müdafiə Nazirliyi 69 ukrayna dronunun vurulduğunu açıqlayıb və hücumlar nəticəsində bir neçə hava limanının fəaliyyətinin müvəqqəti məhdudlaşdırıldığını təsdiqləyib.
Analitiklərə görə, ABŞ planı qəbul olunsa, Avropanın təhlükəsizlik arxitekturası ciddi dəyişikliklərlə üzləşə bilər. Ukraynanın NATO xəttindən kənarda saxlanması Avropanın şərq cinahını zəiflədə bilər, Rusiyanın iqtisadi və siyasi reabilitasiyasına yol açılar, kollektiv təhlükəsizlik modelinə etimad azalar.