BAKI, AzerVoice
17 iyun tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:
1775 – Bunker Hill döyüşü baş verib
1776 – Müstəqillik Bəyannaməsinin ilkin layihəsi üzərində iş aparılıb
1777 – ABŞ-da yeni bayraq ilk dəfə döyüşdə istifadə olunub
1778 – Britaniya ABŞ-dakı müharibədə mövqelərini dəyişməyə başlayıb
1779 – İspaniya ABŞ-ın tərəfində müharibəyə daxil olub
1780 – Gordon üsyanı tam yatırılıb
1781 – ABŞ Fransayla birlikdə Yorktownda hazırlığa başlayıb
1782 – ABŞ-da ilk diplomatik nümayəndəlik yaradılıb
1783 – Paris sülh danışıqları yekunlaşmaq üzrə olub
1784 – ABŞ torpaq bölgüsü ilə bağlı qərar qəbul edib
1785 – Şimal-Qərb Ordinansı hazırlanıb
1786 – Kəndli narazılığı genişlənərək Şeyz üsyanına çevrilib
1787 – Konstitusiya Konvensiyası əsas sənədi yekunlaşdırıb
1788 – Virciniya ştatı Konstitusiyanı ratifikasiya edib
1789 – Fransada Tələbələr Palatası özünü Milli Assambleya elan edib
1790 – ABŞ-da ilk immiqrasiya qanunu qəbul olunub
1791 – Kral XVI Lüdovik qaçmağa cəhd edib
1792 – Fransızlar Respublikanı elan etməyə hazırlaşıb
1793 – Jean-Paul Marat siyasi liderliyə yüksəlib
1794 – Robespyer terror rejimini sərtləşdirib
1795 – Fransa yeni Konstitusiyanı təsdiqləyib
1796 – Napoleon Mantua qalasını mühasirəyə alıb
1797 – İngiltərə donanmasında üsyan baş verib
1798 – Napoleon Misirə daxil olub
1799 – Rozetta Daşı fransızlar tərəfindən tapılıb
1800 – ABŞ paytaxtı rəsmi olaraq Vaşinqtona köçürülüb
1801 – Tomas Jefferson prezidentlik səlahiyyətlərini icra etməyə başlayıb
1802 – Napoleon dinlə barışıq əldə edib
1803 – Luiziana ABŞ tərəfindən satın alınıb
1804 – Napoleon özünü imperator elan edib
1805 – Trafalqar döyüşünə hazırlıqlar aparılıb
1806 – Müqəddəs Roma İmperiyası süquta uğrayıb
1807 – Napoleon ticarət blokadasını sərtləşdirib
1808 – İspaniyada xalq üsyanı genişlənib
1809 – Vyana döyüşü Napoleonun qələbəsi ilə başa çatıb
1810 – Çili müstəqillik hərəkatına başlayıb
1811 – Lüdistlər maşınlara qarşı hücumlarını artırıb
1812 – ABŞ Britaniyaya müharibə elan edib
1813 – Napoleon Almaniyada ağır itkilər verib
1814 – Paris müttəfiq qüvvələrin əlinə keçib
1815 – Napoleon Vaterloo döyüşündə məğlub olub
1816 – Vulkan partlayışı nəticəsində “yay olmayan il” yaşanıb
1817 – Mississippi ABŞ-ın 20-ci ştatı elan olunub
1818 – ABŞ və Britaniya arasında sərhəd razılaşdırılıb
1819 – Peterloo qırğını İngiltərəni silkələyib
1820 – Missuri Kompromisi müzakirəyə çıxarılıb
1821 – Peru müstəqilliyini elan edib
1822 – Braziliya Portuqaliyadan faktiki ayrılıb
1823 – Monro Doktrinası layihəsi üzərində iş başlanıb
1824 – Meksikada federal respublika elan olunub
1825 – Böyük Britaniyada dəmir yolu ilə ilk kommersiya daşınması həyata keçirilib
1826 – Osmanlıda Yeniçəri ocağı ləğv olunub
1827 – Navarin döyüşü Osmanlı donanmasının məhviylə nəticələnib
1828 – Rusiya-Qafqaz istiqamətində irəliləyib
1829 – Osmanlı Edirne müqaviləsini qəbul edib
1830 – Fransada iyul inqilabı istiqamətində hadisələr kəskinləşib
1831 – Belçika müstəqilliyini elan edib
1842 – Çin və Britaniya arasında ticarət böhranı dərinləşib
1865 – ABŞ-da vətəndaş müharibəsi rəsmi olaraq başa çatıb
1871 – Paris Kommunası dağıdılıb
1886 – Karl Benz patentli avtomobilini nümayiş etdirib
1887 – Rusiya və Britaniya Asiyada nüfuz bölgüsü aparıb
1888 – II Vilhelm Almaniya imperatoru olub
1889 – Eyfel qülləsi ictimaiyyətə təqdim edilib
1890 – Sherman Antitrust Qanunu Konqresdən keçib
1891 – London metrosu elektrikləşdirilməyə başlanılıb
1892 – Ellis adası ABŞ-a gələn immiqrantlara açılıb
1893 – Yeni Zelandiyada qadınlara səsvermə hüququ verilib
1894 – Dreyfus qalmaqalı Fransa ordusunu sarsıdıb
1895 – Lumière qardaşları kinonu nümayiş etdirib
1896 – Afina Olimpiya oyunları keçirilib
1897 – Sionist Konqresi İsveçrədə toplaşıb
1898 – Filippinlər müstəqilliklərini elan edib
1899 – Cənubi Afrikada Bur müharibəsi başlayıb
1900 – Boxer üsyanı Pekində genişlənib
1901 – McKinley sui-qəsdə məruz qalıb
1902 – Kuba müstəqil olub
1903 – Wright qardaşları ilk uçuşlarını reallaşdırıb
1904 – Panama kanalının tikintisi yenidən başlayıb
1905 – Rusiya inqilabı dərinləşib
1906 – San-Fransisko zəlzələsi şəhəri dağıdıb
1907 – Haaqa konfransı çağırılıb
1908 – Tunguska partlayışı Sibir meşələrini yerlə-yeksan edib
1909 – Şimal qütbünə ilk çatış qeydə alınıb
1910 – Portuqaliyada monarxiya süqut edib
1911 – Çin imperatorluğu devrilib
1912 – Titanik Atlantik okeanında batıb
1913 – İkinci Balkan müharibəsi başlayıb
1914 – Sarayevoda Avstriya vəliəhdinə sui-qəsd törədilib
1915 – Qallipoli döyüşləri qırğınla nəticələnib
1916 – Verdun döyüşü uzanıb
1917 – Rusiya müvəqqəti hökuməti Almaniyaya qarşı savaşda qalıb
1918 – Almaniya silahlı qüvvələri geri çəkilməyə başlayıb
1919 – Versal müqaviləsi imzalanmağa yaxınlaşıb
1920 – Sovet-Polşa müharibəsi genişlənib
1921 – Çin Kommunist Partiyası yaradılıb
1922 – Çin Kommunist Partiyası formalaşıb
1923 – Türkiyə Cümhuriyyəti qurulmağa başlanıb
1924 – SSRİ-də Stalinin gücü artmağa başlayıb
1925 – Adolf Hitler "Mein Kampf" əsərini yayımlayıb
1926 – Əfqanıstanda islahatlar sürətlənib
1927 – Lindbergh Atlantik okeanını təkbaşına keçib
1928 – SSRİ-də ilk beşillik plan qəbul edilib
1929 – Nyu-York birjası çöküb, iqtisadi böhran başlanıb
1930 – Hindistanda duz yürüşü etirazlara səbəb olub
1931 – İspaniyada monarxiya ləğv olunub
1932 – Almaniyada siyasi gərginlik artıb
1933 – Hitler Almaniyada tam hakimiyyəti ələ alıb
1934 – "Uzun bıçaqlar gecəsi" ilə rəqiblər aradan qaldırılıb
1935 – İtaliya Efiopiyaya hücum edib
1936 – İspaniyada vətəndaş müharibəsi başlayıb
1937 – Yaponiya Çinə hücum edib
1938 – Almaniya Avstriyanı ilhaq edib
1939 – Alman-Sovet paktı imzalanıb
1940 – Paris almanlar tərəfindən işğal olunub
1941 – Barbarossa əməliyyatı ilə SSRİ-yə hücum başlayıb
1942 – Midveyd döyüşündə ABŞ üstünlük qazanıb
1943 – İtaliyada Mussolini devrilib
1944 – Normandiya çıxarması ilə Avropada dönüş yaşanıb
1945 – Almaniya təslim olub, müharibə başa çatıb
1946 – İtaliya respublika olub
1947 – Hindistan müstəqillik yolunda irəliləyib
1948 – İsrail dövləti elan edilib
1949 – NATO yaradılıb
1950 – Koreya müharibəsi başlayıb
1951 – İranda neft milliləşdirilib
1952 – Misirdə kral devrilib
1953 – Stalin ölüb, SSRİ-də yeni dövr başlayıb
1954 – Cenevrə Konfransı Vyetnamın bölünməsinə səbəb olub
1955 – Varşava Paktı yaradılıb
1956 – Süveyş böhranı yaranıb
1957 – SSRİ ilk nüvə reaktorunu ixrac edib
1958 – Qvineya müstəqilliyini elan edib
1959 – Fidel Kastro hakimiyyəti ələ keçirib
1960 – Nigeriya və Seneqal müstəqil olub
1961 – Berlin divarı inşa olunmağa başlayıb
1962 – Kuba raket böhranı yaxınlaşıb
1963 – Vatikan II Konsili davam etdirilib
1964 – Nelson Mandela mühakimə olunub
1965 – ABŞ Vyetnama qoşun yeridib
1966 – Çin Mədəni İnqilabına başlayıb
1967 – Altıgünlük müharibədə İsrail uğur qazanıb
1968 – Parisdə tələbə və işçi etirazları genişlənib
1969 – ABŞ Ay proqramını reallaşdırmağa yaxınlaşıb
1970 – Beatles rəsmi olaraq ayrılıb
1971 – SSRİ və ABŞ strateji silahlar üzrə danışıqlara başlayıb
1972 – Votergeyt qalmaqalı başlayıb
1973 – Çilidə Salvador Allende devrilib
1974 – Kipr böhranı yaşanıb
1975 – Vyetnam müharibəsi başa çatıb
1976 – Soweto tələbə qırğını baş verib
1977 – Djibouti müstəqil olub
1978 – Vatikan yeni Papa seçib – II İoann Pavel
1979 – İran İslam İnqilabı baş verib
1980 – İraq-İran müharibəsi başlanıb
1981 – Ronald Reyqan sui-qəsddən sağ çıxıb
1982 – Falkland müharibəsi başa çatıb
1983 – İnternet üçün ilk domen sistemləri formalaşdırılıb
1984 – Hindistanda “Mavi Ulduz” əməliyyatı həyata keçirilib
1985 – Qorbaçov SSRİ-də islahatlara başlayıb
1986 – Çernobıl faciəsi baş verib
1987 – Berlin divarının sökülməsi çağırışı edilib
1988 – SSRİ-də açıq debatlar yayılıb
1989 – Berlin divarı uçurulub
1990 – Şərqi Almaniya birləşməyə razı olub
1991 – SSRİ faktiki dağılmağa başlayıb
1992 – Bosniya müharibəsi qızışıb
1993 – ABŞ-da ilk qadın baş prokuror təyin olunub
1994 – Şimali Koreya nüvə böhranı yaşayıb
1995 – Çeçenistanda müharibə davam edib
1996 – Manchester partlayışı baş verib
1997 – Honq Konq Çinə qaytarılıb
1998 – Hindistan nüvə sınaqları keçirib
1999 – NATO Kosovoya daxil olub
2000 – Putin ilk dəfə prezident seçilib
2001 – 11 sentyabr hücumları dünyanı sarsıdıb
2002 – ABŞ daxili təhlükəsizlik departamenti yaradıb
2003 – İraq müharibəsi başlanıb
2004 – Ronald Reyqan vəfat edib
2005 – Avropa Konstitusiyası referendumda rədd edilib
2006 – Zərqavi İraqda öldürülüb
2007 – Qəzzada HƏMAS FƏTH-i sıxışdırıb
2008 – Çin iqtisadi artımını davam etdirib
2009 – İran seçkiləri etirazlara səbəb olub
2010 – Cənubi Afrikada Dünya Kuboku keçirilib
2011 – Yunanıstanda islahatlara qarşı kütləvi etirazlar başlayıb
2012 – Suriya vətəndaş müharibəsi genişlənib
2013 – Misirdə Mursi devrilib
2014 – İŞİD Mosulu ələ keçirib
2015 – Yəməndə münaqişə dərinləşib
2016 – Brexit referendumu keçirilib
2017 – Səudiyyə və BƏƏ Qətəri təcrid edib
2018 – Tramp və Kim Çen In görüşüb
2019 – Honq Konq etirazları pik həddə çatıb
2020 – COVID-19 pandemiyası qlobal fəlakətə çevrilib
2021 – İsraildə koalisiya hökuməti qurulub
2022 – Rusiya Ukraynada Donbas hücumunu gücləndirib
2023 – Trampa qarşı rəsmi ittiham irəli sürülüb
2024 – Avropa Parlamenti seçkilərində sağçı partiyalar güclənib
