BAKI, AzerVoice

17 iyun tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:

1775 – Bunker Hill döyüşü baş verib

1776 – Müstəqillik Bəyannaməsinin ilkin layihəsi üzərində iş aparılıb

1777 – ABŞ-da yeni bayraq ilk dəfə döyüşdə istifadə olunub

1778 – Britaniya ABŞ-dakı müharibədə mövqelərini dəyişməyə başlayıb

1779 – İspaniya ABŞ-ın tərəfində müharibəyə daxil olub

1780 – Gordon üsyanı tam yatırılıb

1781 – ABŞ Fransayla birlikdə Yorktownda hazırlığa başlayıb

1782 – ABŞ-da ilk diplomatik nümayəndəlik yaradılıb

1783 – Paris sülh danışıqları yekunlaşmaq üzrə olub

1784 – ABŞ torpaq bölgüsü ilə bağlı qərar qəbul edib

1785 – Şimal-Qərb Ordinansı hazırlanıb

1786 – Kəndli narazılığı genişlənərək Şeyz üsyanına çevrilib

1787 – Konstitusiya Konvensiyası əsas sənədi yekunlaşdırıb

1788 – Virciniya ştatı Konstitusiyanı ratifikasiya edib

1789 – Fransada Tələbələr Palatası özünü Milli Assambleya elan edib

1790 – ABŞ-da ilk immiqrasiya qanunu qəbul olunub

1791 – Kral XVI Lüdovik qaçmağa cəhd edib

1792 – Fransızlar Respublikanı elan etməyə hazırlaşıb

1793 – Jean-Paul Marat siyasi liderliyə yüksəlib

1794 – Robespyer terror rejimini sərtləşdirib

1795 – Fransa yeni Konstitusiyanı təsdiqləyib

1796 – Napoleon Mantua qalasını mühasirəyə alıb

1797 – İngiltərə donanmasında üsyan baş verib

1798 – Napoleon Misirə daxil olub

1799 – Rozetta Daşı fransızlar tərəfindən tapılıb

1800 – ABŞ paytaxtı rəsmi olaraq Vaşinqtona köçürülüb

1801 – Tomas Jefferson prezidentlik səlahiyyətlərini icra etməyə başlayıb

1802 – Napoleon dinlə barışıq əldə edib

1803 – Luiziana ABŞ tərəfindən satın alınıb

1804 – Napoleon özünü imperator elan edib

1805 – Trafalqar döyüşünə hazırlıqlar aparılıb

1806 – Müqəddəs Roma İmperiyası süquta uğrayıb

1807 – Napoleon ticarət blokadasını sərtləşdirib

1808 – İspaniyada xalq üsyanı genişlənib

1809 – Vyana döyüşü Napoleonun qələbəsi ilə başa çatıb

1810 – Çili müstəqillik hərəkatına başlayıb

1811 – Lüdistlər maşınlara qarşı hücumlarını artırıb

1812 – ABŞ Britaniyaya müharibə elan edib

1813 – Napoleon Almaniyada ağır itkilər verib

1814 – Paris müttəfiq qüvvələrin əlinə keçib

1815 – Napoleon Vaterloo döyüşündə məğlub olub

1816 – Vulkan partlayışı nəticəsində “yay olmayan il” yaşanıb

1817 – Mississippi ABŞ-ın 20-ci ştatı elan olunub

1818 – ABŞ və Britaniya arasında sərhəd razılaşdırılıb

1819 – Peterloo qırğını İngiltərəni silkələyib

1820 – Missuri Kompromisi müzakirəyə çıxarılıb

1821 – Peru müstəqilliyini elan edib

1822 – Braziliya Portuqaliyadan faktiki ayrılıb

1823 – Monro Doktrinası layihəsi üzərində iş başlanıb

1824 – Meksikada federal respublika elan olunub

1825 – Böyük Britaniyada dəmir yolu ilə ilk kommersiya daşınması həyata keçirilib

1826 – Osmanlıda Yeniçəri ocağı ləğv olunub

1827 – Navarin döyüşü Osmanlı donanmasının məhviylə nəticələnib

1828 – Rusiya-Qafqaz istiqamətində irəliləyib

1829 – Osmanlı Edirne müqaviləsini qəbul edib

1830 – Fransada iyul inqilabı istiqamətində hadisələr kəskinləşib

1831 – Belçika müstəqilliyini elan edib

1842 – Çin və Britaniya arasında ticarət böhranı dərinləşib

1865 – ABŞ-da vətəndaş müharibəsi rəsmi olaraq başa çatıb

1871 – Paris Kommunası dağıdılıb

1886 – Karl Benz patentli avtomobilini nümayiş etdirib

1887 – Rusiya və Britaniya Asiyada nüfuz bölgüsü aparıb

1888 – II Vilhelm Almaniya imperatoru olub

1889 – Eyfel qülləsi ictimaiyyətə təqdim edilib

1890 – Sherman Antitrust Qanunu Konqresdən keçib

1891 – London metrosu elektrikləşdirilməyə başlanılıb

1892 – Ellis adası ABŞ-a gələn immiqrantlara açılıb

1893 – Yeni Zelandiyada qadınlara səsvermə hüququ verilib

1894 – Dreyfus qalmaqalı Fransa ordusunu sarsıdıb

1895 – Lumière qardaşları kinonu nümayiş etdirib

1896 – Afina Olimpiya oyunları keçirilib

1897 – Sionist Konqresi İsveçrədə toplaşıb

1898 – Filippinlər müstəqilliklərini elan edib

1899 – Cənubi Afrikada Bur müharibəsi başlayıb

1900 – Boxer üsyanı Pekində genişlənib

1901 – McKinley sui-qəsdə məruz qalıb

1902 – Kuba müstəqil olub

1903 – Wright qardaşları ilk uçuşlarını reallaşdırıb

1904 – Panama kanalının tikintisi yenidən başlayıb

1905 – Rusiya inqilabı dərinləşib

1906 – San-Fransisko zəlzələsi şəhəri dağıdıb

1907 – Haaqa konfransı çağırılıb

1908 – Tunguska partlayışı Sibir meşələrini yerlə-yeksan edib

1909 – Şimal qütbünə ilk çatış qeydə alınıb

1910 – Portuqaliyada monarxiya süqut edib

1911 – Çin imperatorluğu devrilib

1912 – Titanik Atlantik okeanında batıb

1913 – İkinci Balkan müharibəsi başlayıb

1914 – Sarayevoda Avstriya vəliəhdinə sui-qəsd törədilib

1915 – Qallipoli döyüşləri qırğınla nəticələnib

1916 – Verdun döyüşü uzanıb

1917 – Rusiya müvəqqəti hökuməti Almaniyaya qarşı savaşda qalıb

1918 – Almaniya silahlı qüvvələri geri çəkilməyə başlayıb

1919 – Versal müqaviləsi imzalanmağa yaxınlaşıb

1920 – Sovet-Polşa müharibəsi genişlənib

1921 – Çin Kommunist Partiyası yaradılıb

1922 – Çin Kommunist Partiyası formalaşıb

1923 – Türkiyə Cümhuriyyəti qurulmağa başlanıb

1924 – SSRİ-də Stalinin gücü artmağa başlayıb

1925 – Adolf Hitler "Mein Kampf" əsərini yayımlayıb

1926 – Əfqanıstanda islahatlar sürətlənib

1927 – Lindbergh Atlantik okeanını təkbaşına keçib

1928 – SSRİ-də ilk beşillik plan qəbul edilib

1929 – Nyu-York birjası çöküb, iqtisadi böhran başlanıb

1930 – Hindistanda duz yürüşü etirazlara səbəb olub

1931 – İspaniyada monarxiya ləğv olunub

1932 – Almaniyada siyasi gərginlik artıb

1933 – Hitler Almaniyada tam hakimiyyəti ələ alıb

1934 – "Uzun bıçaqlar gecəsi" ilə rəqiblər aradan qaldırılıb

1935 – İtaliya Efiopiyaya hücum edib

1936 – İspaniyada vətəndaş müharibəsi başlayıb

1937 – Yaponiya Çinə hücum edib

1938 – Almaniya Avstriyanı ilhaq edib

1939 – Alman-Sovet paktı imzalanıb

1940 – Paris almanlar tərəfindən işğal olunub

1941 – Barbarossa əməliyyatı ilə SSRİ-yə hücum başlayıb

1942 – Midveyd döyüşündə ABŞ üstünlük qazanıb

1943 – İtaliyada Mussolini devrilib

1944 – Normandiya çıxarması ilə Avropada dönüş yaşanıb

1945 – Almaniya təslim olub, müharibə başa çatıb

1946 – İtaliya respublika olub

1947 – Hindistan müstəqillik yolunda irəliləyib

1948 – İsrail dövləti elan edilib

1949 – NATO yaradılıb

1950 – Koreya müharibəsi başlayıb

1951 – İranda neft milliləşdirilib

1952 – Misirdə kral devrilib

1953 – Stalin ölüb, SSRİ-də yeni dövr başlayıb

1954 – Cenevrə Konfransı Vyetnamın bölünməsinə səbəb olub

1955 – Varşava Paktı yaradılıb

1956 – Süveyş böhranı yaranıb

1957 – SSRİ ilk nüvə reaktorunu ixrac edib

1958 – Qvineya müstəqilliyini elan edib

1959 – Fidel Kastro hakimiyyəti ələ keçirib

1960 – Nigeriya və Seneqal müstəqil olub

1961 – Berlin divarı inşa olunmağa başlayıb

1962 – Kuba raket böhranı yaxınlaşıb

1963 – Vatikan II Konsili davam etdirilib

1964 – Nelson Mandela mühakimə olunub

1965 – ABŞ Vyetnama qoşun yeridib

1966 – Çin Mədəni İnqilabına başlayıb

1967 – Altıgünlük müharibədə İsrail uğur qazanıb

1968 – Parisdə tələbə və işçi etirazları genişlənib

1969 – ABŞ Ay proqramını reallaşdırmağa yaxınlaşıb

1970 – Beatles rəsmi olaraq ayrılıb

1971 – SSRİ və ABŞ strateji silahlar üzrə danışıqlara başlayıb

1972 – Votergeyt qalmaqalı başlayıb

1973 – Çilidə Salvador Allende devrilib

1974 – Kipr böhranı yaşanıb

1975 – Vyetnam müharibəsi başa çatıb

1976 – Soweto tələbə qırğını baş verib

1977 – Djibouti müstəqil olub

1978 – Vatikan yeni Papa seçib – II İoann Pavel

1979 – İran İslam İnqilabı baş verib

1980 – İraq-İran müharibəsi başlanıb

1981 – Ronald Reyqan sui-qəsddən sağ çıxıb

1982 – Falkland müharibəsi başa çatıb

1983 – İnternet üçün ilk domen sistemləri formalaşdırılıb

1984 – Hindistanda “Mavi Ulduz” əməliyyatı həyata keçirilib

1985 – Qorbaçov SSRİ-də islahatlara başlayıb

1986 – Çernobıl faciəsi baş verib

1987 – Berlin divarının sökülməsi çağırışı edilib

1988 – SSRİ-də açıq debatlar yayılıb

1989 – Berlin divarı uçurulub

1990 – Şərqi Almaniya birləşməyə razı olub

1991 – SSRİ faktiki dağılmağa başlayıb

1992 – Bosniya müharibəsi qızışıb

1993 – ABŞ-da ilk qadın baş prokuror təyin olunub

1994 – Şimali Koreya nüvə böhranı yaşayıb

1995 – Çeçenistanda müharibə davam edib

1996 – Manchester partlayışı baş verib

1997 – Honq Konq Çinə qaytarılıb

1998 – Hindistan nüvə sınaqları keçirib

1999 – NATO Kosovoya daxil olub

2000 – Putin ilk dəfə prezident seçilib

2001 – 11 sentyabr hücumları dünyanı sarsıdıb

2002 – ABŞ daxili təhlükəsizlik departamenti yaradıb

2003 – İraq müharibəsi başlanıb

2004 – Ronald Reyqan vəfat edib

2005 – Avropa Konstitusiyası referendumda rədd edilib

2006 – Zərqavi İraqda öldürülüb

2007 – Qəzzada HƏMAS FƏTH-i sıxışdırıb

2008 – Çin iqtisadi artımını davam etdirib

2009 – İran seçkiləri etirazlara səbəb olub

2010 – Cənubi Afrikada Dünya Kuboku keçirilib

2011 – Yunanıstanda islahatlara qarşı kütləvi etirazlar başlayıb

2012 – Suriya vətəndaş müharibəsi genişlənib

2013 – Misirdə Mursi devrilib

2014 – İŞİD Mosulu ələ keçirib

2015 – Yəməndə münaqişə dərinləşib

2016 – Brexit referendumu keçirilib

2017 – Səudiyyə və BƏƏ Qətəri təcrid edib

2018 – Tramp və Kim Çen In görüşüb

2019 – Honq Konq etirazları pik həddə çatıb

2020 – COVID-19 pandemiyası qlobal fəlakətə çevrilib

2021 – İsraildə koalisiya hökuməti qurulub

2022 – Rusiya Ukraynada Donbas hücumunu gücləndirib

2023 – Trampa qarşı rəsmi ittiham irəli sürülüb

2024 – Avropa Parlamenti seçkilərində sağçı partiyalar güclənib