BAKI, AzerVoice
15 iyun tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:
1775 – Corc Vaşinqton Kontinental Ordunun baş komandanı seçilib
1776 – Delaver müstəqilliyini elan edib
1777 – ABŞ-da ilk bayraq dizaynı rəsmiləşdirilib
1778 – Fransa ilə ABŞ arasında müttəfiqlik razılaşması qüvvəyə minib
1779 – İspaniya Britaniyaya qarşı ABŞ-a dəstək verib
1780 – Gordon üsyanı Londonda yatırılıb
1781 – Kornuallis Virciniyada mövqelərini itirib
1782 – ABŞ Konqresi “The Great Seal”i təsdiqləyib
1783 – Parisdə ilk isti hava şarı sınaqdan keçirilib
1784 – ABŞ-da qəpik vahidi olaraq dollar qəbul edilib
1785 – Böyük Britaniyada sonuncu ölümə səbəb olan duellərdən biri baş verib
1786 – ABŞ-da istehsal sənayesi genişlənməyə başlayıb
1787 – ABŞ Konstitusiyasının maddələri müzakirəyə çıxarılıb
1788 – Virciniya ABŞ Konstitusiyasını ratifikasiya edib
1789 – Fransada Ümumi Stendlər Məclisi siyasi böhranı müzakirə edib
1790 – ABŞ-da əhali siyahıyaalması hazırlanıb
1791 – Parisdə “Champ de Mars” hadisəsi baş verib
1792 – Fransada monarxiya tamamilə ləğv olunub
1793 – Jakobenlər hakimiyyəti ələ keçirib
1794 – Robespyer kütləvi edamları sürətləndirib
1795 – Fransa Direktoriyası konstitusiya dəyişiklikləri aparıb
1796 – Napoleon Şimali İtaliyada yeni ərazilər ələ keçirib
1797 – Venesiya Respublikası süqut edib
1798 – Napoleon Qahirəyə daxil olub
1799 – Fransa Misirdə Məməlükləri məğlub edib
1800 – ABŞ-ın federal idarələri Vaşinqtona köçüb
1801 – Tomas Jefferson prezident postuna başlayıb
1802 – Napoleon Konkordatı təsdiqləyib
1803 – ABŞ Luiziana ərazisini Fransadan alıb
1804 – Napoleon imperator elan olunub
1805 – Trafalqar döyüşündə Britaniya üstünlük qazanıb
1806 – Müqəddəs Roma İmperiyası süqut edib
1807 – Britaniya qul ticarətini qadağan edib
1808 – İspaniyada xalq üsyanı genişlənib
1809 – Napoleon Vyana üzərinə yürüş təşkil edib
1810 – Argentina müstəqillik hərəkatına başlayıb
1811 – Lüdistlər maşınlara qarşı aksiyaları davam etdirib
1812 – ABŞ Britaniyaya müharibə elan edib
1813 – Napoleon Leipziq döyüşündə məğlub olub
1814 – Paris müttəfiq qüvvələrin əlinə keçib
1815 – Napoleon Vaterlooda qəti məğlubiyyət alıb
1816 – “İlin yayı olmayan” dövrü Avropada aclıqla nəticələnib
1817 – Hindistanda Pindari üsyanı yatırılıb
1818 – ABŞ Konqresi bayraq haqqında yeni qanun qəbul edib
1819 – Peterloo qətliamına aparan gərginliklər başlayıb
1820 – İspaniyada liberal konstitusiya təsdiqlənib
1821 – Peru müstəqilliyini elan edib
1822 – Braziliya faktiki olaraq Portuqaliyadan ayrılıb
1823 – ABŞ-ın qərb sərhədləri müzakirəyə çıxarılıb
1824 – Meksikada respublika idarə sistemi qurulub
1825 – Böyük Britaniyada ilk ictimai dəmir yolu istifadəyə verilib
1826 – Osmanlıda Yeniçəri ocağı ləğv edilib
1827 – Navarin döyüşündə Osmanlı donanması məhv edilib
1828 – Rusiya-Osmanlı müharibəsində irəliləyiş əldə edilib
1829 – Osmanlı İmperiyası Yunanıstanın müstəqilliyini qəbul edib
1830 – İyul İnqilabı Fransa monarxiyasını devirməyə başlayıb
1831 – Belçika Konstitusiyası qəbul edilib
1842 – ABŞ və Çin arasında ilk ticarət müqaviləsi imzalanıb
1865 – ABŞ-da son konfederativ qüvvələr təslim olub
1871 – Almaniya imperiyası Paris Kommunasını yatırıb
1886 – Karl Benz avtomobil patentini təsdiqlətdirib
1887 – Böyük Britaniya ilə Rusiyanın Asiya sərhədləri razılaşdırılıb
1888 – Almaniyada I Vilhelm dəfn edilib
1889 – Parisdə Eyfel qülləsi istifadəyə verilib
1890 – Sherman Antitrust Aktı ABŞ Konqresindən keçib
1891 – Yaponiyada böyük zəlzələ insan tələfatına səbəb olub
1892 – ABŞ-da ilk rəsmi bayraq günü qeyd olunub
1893 – Yeni Zelandiyada qadınlar səsvermə hüququ qazanıb
1894 – Dreyfus işi Fransada böhran yaradıb
1895 – Kino texnologiyası geniş yayılmağa başlayıb
1896 – İtaliyada Adova döyüşündə məğlubiyyət alıb
1897 – Sionist Hərəkatın ilk qurultayı keçirilib
1898 – ABŞ Filippinləri nəzarətə götürüb
1899 – Cənubi Afrika müharibəsi başlayıb
1900 – Çin Boxer üsyanını davam etdirib
1901 – Norveçdə parlament monarxiyaya qarşı çıxış edib
1902 – Kuba müstəqilliyini elan edib
1903 – Ford Motor Company yaradılıb
1904 – Panama kanalının tikintisinə başlanılıb
1905 – Rusiyada Birinci İnqilab başlayıb
1906 – San-Fransisko zəlzələsi şəhəri dağıdıb
1907 – Haaqa konfransında müharibə hüquqları müzakirə olunub
1908 – Tunguska partlayışı Sibirdə baş verib
1909 – Şimal qütbünə ilk ekspedisiya çatıb
1910 – Portuqaliyada respublika elan edilib
1911 – Çin Xalq İnqilabı başlanıb
1912 – Titanik faciəsi baş verib
1913 – Balkan müharibələri yeni mərhələyə keçib
1914 – Arxidük Frans Ferdinand öldürülüb, I Dünya Müharibəsi başlayıb
1915 – Qallipoli döyüşləri qanlı toqquşmalara səbəb olub
1916 – Verdun və Somme döyüşləri minlərlə insanın ölümünə səbəb olub
1917 – Böyük Britaniya Almaniya sualtı qayıqlarına cavab tədbirləri görüb
1920 – Sovetlər Polşa ilə müharibəyə başlayıb
1934 – SSRİ-də “xalq düşmənləri” ilə bağlı repressiyalar dərinləşib
1944 – ABŞ qüvvələri Saipan adasına çıxıb
1950 – Koreya müharibəsinə hazırlıqlar intensivləşib
1966 – Böyük Britaniya milli komandası dünya çempionatına hazırlaşıb
1971 – ABŞ Ali Məhkəməsi "Pentagon Papers" sənədlərinin yayımına icazə verib
1972 – Watergate qalmaqalı Vaşinqtonda ortaya çıxıb
1973 – ABŞ Vyetnamdan qoşunlarını çıxarıb
1974 – Nixon prezidentlikdən istefa verib
1975 – Səudiyyə Ərəbistanı neft hasilatını artırıb
1976 – Soweto tələbə qırğını Cənubi Afrikada baş verib
1977 – Apple ilk şəxsi kompüteri təqdim edib
1978 – Camp David sazişi imzalanıb
1979 – Sovet qoşunları Əfqanıstana daxil olub
1980 – İranda İslam Respublikasının Konstitusiyası qəbul olunub
1981 – İsrail İraqın Osirak nüvə obyektini bombalayıb
1982 – Fukuda doktrinası Asiya ilə əməkdaşlıq qurmağa yönəlib
1983 – ABŞ-da ilk mobil telefon istifadəyə verilib
1984 – Hindistanda “Operation Blue Star” icra olunub
1985 – Şengen Sazişi imzalanıb
1986 – Çernobıl qəzası Avropanı sarsıdıb
1987 – Reyqan Berlin divarının sökülməsini tələb edib
1988 – İran-İraq müharibəsi sona çatmaq üzrə olub
1989 – Berlin divarı sökülüb
1990 – Qərbi və Şərqi Almaniya birləşməyə hazırlaşıb
1991 – Sloveniya və Xorvatiya müstəqillik elan edib
1992 – Bosniya müharibəsi alovlanıb
1993 – Aİ rəsmi struktur olaraq təsis edilib
1994 – Nelson Mandela prezident andını içib
1995 – Srebrenitsa soyqırımı baş verib
1996 – Taliban Kabili nəzarətə götürüb
1997 – Tony Blair Britaniyada hakimiyyətə gəlib
1998 – Google qurulub
1999 – NATO qüvvələri Kosova bölgəsinə daxil olub
2000 – Şimali və Cənubi Koreya liderləri tarixi görüş keçirib
2001 – 11 sentyabr hücumları ABŞ-ı sarsıdıb
2002 – Avro valyutası dövriyyəyə buraxılıb
2003 – ABŞ İraqı işğal edib
2004 – Ronald Reyqan vəfat edib, matəm elan olunub
2005 – Youtube yaradılıb
2006 – Əbu Musab əz-Zərqavi öldürülüb
2007 – Apple ilk iPhone modelini təqdim edib
2008 – ABŞ-da iqtisadi böhran dərinləşib
2009 – İran seçkiləri sonrası iğtişaşlar baş verib
2010 – Dünya Kuboku Cənubi Afrikada start götürüb
2011 – Suriyada vətəndaş müharibəsi başlanıb
2012 – Facebook birjada səhmlərini satışa çıxarıb
2013 – Türkiyədə Gezi Parkı etirazları davam edib
2014 – İŞİD Mosulu ələ keçirib və xilafət elanına cəhd edib
2015 – Paris İqlim Sazişi üzrə danışıqlar intensivləşib
2016 – Brexit referendumu kampaniyası pikə çatıb
2017 – Səudiyyə Ərəbistanı Qətəri boykota başlayıb
2018 – ABŞ-Tramp və Kim Jong Un görüşü baş tutub
2019 – Honq Konqda ekstradisiya qanununa qarşı etirazlar artıb
2020 – COVID-19 pandemiyası qlobal karantinlərə səbəb olub
2021 – İsraildə koalisiya hökuməti təsdiqlənib
2022 – Ukraynada genişmiqyaslı müharibə davam edib
2023 – Donald Trampa qarşı rəsmi ittiham irəli sürülüb
2024 – Avropa İttifaqı seçkilərində iştirak rekord səviyyəyə çatıb
