BAKI, AzerVoice
14 iyun tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:
1775 – Kontinental Ordu yaradılıb
1776 – ABŞ Konqresi bayraq dizaynını təsdiqləyib
1777 – Vermont quldarlığı qadağan edib
1778 – ABŞ ilə Fransa arasında ittifaq formalaşıb
1779 – İspaniya Britaniyaya qarşı müharibəyə qoşulub
1780 – Gordon üsyanı Londonda iğtişaşlarla nəticələnib
1781 – Tumas Cefferson Virciniya qubernatorluğundan istefa verib
1782 – ABŞ-da bayraq dizaynı dəyişdirilib
1783 – Paris sülh danışıqları davam etdirilib
1784 – ABŞ Konqresi torpaq bölgüsünü təsdiqləyib
1785 – ABŞ və Prussiya arasında ticarət sazişi imzalanıb
1786 – Şeyz üsyanı genişlənib
1787 – Konstitusiya Konvensiyası yeni plan hazırlayıb
1788 – ABŞ Konstitusiyası ratifikasiya olunub
1789 – Üçüncü təbəqə Milli Məclisə çevrilib
1790 – ABŞ-da patent sistemi yaradılıb
1791 – XVI Lüdovik qaçmağa cəhd edib
1792 – Fransada yeni konstitusiya üzərində işlənib
1793 – Jakobin terroru başlayıb
1794 – Robespyer siyasi rəqiblərini aradan qaldırıb
1795 – Fransa Direktoriyası formalaşdırılıb
1796 – Napoleon Şimali İtaliyada uğurlar qazanıb
1797 – Fransa donanması İrlandiya sahillərinə çıxmağa cəhd edib
1798 – Napoleon Misirə daxil olub
1799 – Napoleon dövlət çevrilişi ilə hakimiyyəti ələ keçirib
1800 – ABŞ paytaxtı Vaşinqtona köçürülüb
1801 – Tomas Cefferson prezident seçilib
1802 – Napoleon dinlə barışıq əldə edib
1803 – ABŞ Luiziana ərazisini satın alıb
1804 – Napoleon imperator elan olunub
1805 – Trafalqar döyüşündə Britaniya qalib gəlib
1806 – Müqəddəs Roma İmperiyası ləğv olunub
1807 – Britaniya qul ticarətini qadağan edib
1808 – İspaniya Napoleon işğalına qarşı üsyan edib
1809 – Fransa Avstriyanı məğlub edib
1810 – Meksika müstəqillik hərəkatına başlayıb
1811 – Lüdistlər İngiltərədə maşınları dağıdıb
1812 – ABŞ Britaniyaya müharibə elan edib
1813 – Napoleon Almaniyada məğlubiyyətə uğrayıb
1814 – Napoleon Elbaya sürgün olunub
1815 – Vaterloo döyüşündə məğlub olub
1816 – Hindistanda aclıq genişlənib
1817 – Mississippi ştat statusu alıb
1818 – ABŞ və Britaniya arasında sərhəd razılaşdırılıb
1819 – Florida ABŞ-a verilib
1820 – Missuri Kompromisi qəbul olunub
1821 – Meksika müstəqilliyini elan edib
1822 – Braziliya Portuqaliyadan ayrılıb
1823 – Monro Doktrinası hazırlanıb
1824 – Fransa İspaniyaya müdaxiləyə hazırlaşıb
1825 – Dekabristlər üsyan qaldırıb
1826 – Yunanlar Osmanlıya qarşı mübarizə aparıb
1827 – Navarin döyüşündə Osmanlı donanması məhv edilib
1828 – Rusiya-Osmanlı müharibəsi başlayıb
1829 – Edirne müqaviləsi imzalanıb
1830 – Fransada iyul inqilabı baş verib
1831 – Belçika müstəqilliyini elan edib
1842 – Kraliça Viktoriyanın dəmir yolu ilə ilk səfəri baş tutub
1865 – Köləliklə bağlı son qərar Texasda elan edilib
1871 – “Los Angeles Times” təsis edilib
1886 – Leopold Konqonu şəxsi mülk elan edib
1887 – Rockies dəmir yolu xətti tamamlanıb
1888 – I Vilhelm vəfat edib
1889 – İkinci İnternasional yaradılıb
1890 – Sherman Antitrust Qanunu qəbul edilib
1891 – London metrosu elektrikləşdirilib
1892 – Ellis adasında miqrasiya idarəsi açılıb
1893 – Gandhi ilk siyasi çıxışını edib
1894 – Çin-Yaponiya müharibəsi başlayıb
1895 – Kino ilk dəfə nümayiş olunub
1896 – Afina Olimpiya oyunları keçirilib
1897 – Kraliça Viktoriya 60 illiyini qeyd edib
1898 – Filippinlər müstəqilliyini elan edib
1899 – Bur müharibəsi başlanıb
1900 – Boxer üsyanı güclənib
1910 – Kanada Milli Dəmiryolu yaradılıb
1917 – Fransız ordusu yeni hücuma keçib
1920 – Polşada yəhudilərə qarşı zorakılıq artıb
1934 – Hitlerin əmri ilə siyasi rəqiblər aradan qaldırılıb
1944 – İtalyan partizanlar uğurlu hücum həyata keçirib
1950 – Li Syngman BMT-yə xəbərdarlıq göndərib
1966 – “Miranda Hüquqları” qərarı çıxarılıb
1967 – Nikah qadağası ləğv olunub
1968 – Parisdə tələbə etirazları davam edib
1969 – Vyetnamda ABŞ əməliyyatları tənqid olunub
1970 – Beatles dağıldığını elan edib
1971 – ABŞ və SSRİ danışıqlara başlayıb
1978 – İsrail Livana müdaxilə edib
1983 – Pioneer 10 Neptun orbitini keçib
1984 – Hindistanda “Mavi Ulduz” əməliyyatı həyata keçirilib
1985 – Qorbaçov islahatlara start verib
1986 – Çernobıl qəzası beynəlxalq narahatlıq yaradıb
1987 – Reyqan Berlin divarının sökülməsini tələb edib
1990 – Mandela Avropaya səfərə çıxıb
1991 – Yeltsin prezident seçilib
1992 – Bosniyada müharibə şiddətlənib
1993 – Janet Reno baş prokuror təyin olunub
1994 – Şimali Koreya BMT sanksiyaları ilə üzləşib
1995 – Çeçenistanda müharibə davam edib
1996 – IRA Manchester partlayışını törədib
1997 – NATO genişlənmə mərhələsinə keçib
1998 – Şimali Koreya raket sınağı keçirib
1999 – Kosova müharibəsi sona çatıb
2000 – Putin ilk səfərini reallaşdırıb
2001 – Genom layihəsi tamamlanıb
2002 – Daxili Təhlükəsizlik Departamenti yaradılıb
2003 – Aİ Konstitusiya layihəsi təqdim olunub
2004 – Reyqan vəfat edib, matəm elan olunub
2005 – Şirak Aİ Konstitusiyasını müdafiə edib
2006 – Əz-Zərqavi öldürülüb
2007 – Qəzzada qarşıdurmalar başlayıb
2008 – Çin iqtisadi artım rekordu qırıb
2009 – Əhmədinejad qalib elan olunub
2010 – Dünya Kuboku Cənubi Afrikada start verib
2011 – Yunanıstanda etirazlar başlayıb
2013 – Braziliyada qiymət etirazları güclənib
2014 – İŞİD Mosulu ələ keçirib
2015 – Tbilisidə daşqın heyvanları küçəyə yayıb
2016 – Orlandoda kütləvi qətl törədilib
2017 – Grenfell yanğını baş verib
2018 – ABŞ və Şimali Koreya liderləri görüşüb
2019 – Honq Konqda etirazlar pik həddə çatıb
2020 – COVID-19 yoluxmaları 8 milyonu keçib
2021 – İsraildə yeni koalisiya təsdiqlənib
2022 – Donbas döyüşləri intensivləşib
2023 – Trampa qarşı ittiham irəli sürülüb
2024 – Avropa seçkilərində sağçılar irəliləyib
2025 – İran İsrailin raket atəşinə cavab olaraq, Tel-Əvivin mərkəzini bombaladı. Nəticədə yüzlərlə obyekt və o cümlədən İsrail müdafiə Nazirliyinin binası ciddi xəsarət alsa da, Netenyaho höküməti bu faktı gizlətdi.
