BAKI, AzerVoice
12 iyun tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:
1772 – Marion du Fresne və komandasının Yeni Zelandiyada öldürülməsi
1773 – Boston Çay içmə hadisəsi
1774 – Filadelfiyada Birinci Kontinental Konqres çağırıldı
1775 – Amerika İstiqlaliyyət müharibəsi başladı
1776 – Virginia İnsan Hüquqları Bəyannaməsi qəbul edildi
1777 – Saratoga döyüşü baş verdi
1778 – Fransa ABŞ-ı rəsmən tanıdı
1779 – İspaniya ABŞ-a dəstək verdi
1780 – Benedict Arnold xəyanət etdi
1781 – Yorktown döyüşü baş verdi
1782 – Paris sülh danışıqları başladı
1783 – ABŞ müstəqilliyi rəsmən tanındı
1784 – ABŞ Konqresi sərhədləri müəyyənləşdirdi
1785 – Şimal-qərb ərazilərinin idarəsi müəyyənləşdirildi
1786 – Şeyz üsyanı başladı
1787 – ABŞ Konstitusiyası qəbul edildi
1788 – ABŞ Konstitusiyası ratifikasiya olundu
1789 – Fransada İctimai Xocalar Məclisi toplandı
1790 – ABŞ-da ilk siyahıyaalma keçirildi
1791 – Fransada ilk Konstitusiya qəbul edildi
1792 – Fransada Respublika elan olundu
1793 – XVI Lüdovik edam edildi
1794 – Robespyer edam olundu
1795 – Fransa Direktoriyası quruldu
1796 – Napoleon İtaliya yürüşünə başladı
1797 – Napoleon Avstriyanı məğlub etdi
1798 – Napoleon Misir səfərinə başladı
1799 – Napoleon çevriliş edib hakimiyyətə gəldi
1800 – ABŞ paytaxtı Vaşinqtona köçürüldü
1801 – Napoleon Konkordat imzaladı
1802 – Napoleon Müqəddəs Roma İmperiyasını ləğv etdi
1803 – ABŞ Luiziana ərazisini aldı
1804 – Napoleon imperator elan edildi
1805 – Trafalqar döyüşü baş verdi
1806 – Kontinental blokada elan edildi
1807 – Britaniya Atlantik quldarlığı qadağan etdi
1808 – İspaniya Napoleon işğalına qarşı üsyan etdi
1809 – Napoleon Avstriya yürüşü etdi
1810 – Meksika müstəqillik uğrunda mübarizəyə başladı
1811 – İngiltərədə Lüdizm hərəkatı başladı
1812 – ABŞ və Britaniya arasında müharibə başladı
1813 – ABŞ gəmisinin ələ keçirilməsi (USRC Surveyor)
1830 – Fransızların Əlcəzairi işğalı (Sidi Ferruch)
1859 – Nevada Comstock Lode gümüş yatağının kəşfi
1864 – ABŞ-da Cold Harbor döyüşü
1864 – Cold Harbor döyüşü baş verdi
1865 – ABŞ-da Vətəndaş müharibəsi başa çatdı
1866 – Avstriya-Prussiya müharibəsi başladı
1867 – Kanada Dominiyası quruldu
1868 – Yaponiyada Meiji islahatları başladı
1869 – Süveyş kanalı açıldı
1870 – Fransa-Prussiya müharibəsi başladı
1871 – Almaniya imperiyası elan edildi
1872 – Yellowstone Milli Parkı yaradıldı
1873 – ABŞ və Avropada iqtisadi böhran başladı
1874 – Disraeli Britaniyada baş nazir oldu
1875 – Avropada Şərq məsələsi müzakirə olundu
1876 – ABŞ-da Custer döyüşü baş verdi
1877 – ABŞ-da Böyük Dəmiryolu tətili başladı
1878 – Berlin Konqresi toplandı
1879 – Zulu müharibəsi başladı
1880 – İlk elektrik küçə işıqları ABŞ-da yandırıldı
1881 – Prezident James Garfield öldürüldü
1882 – Britaniya Misiri işğal etdi
1883 – Bruklin körpüsü açıldı
1884 – Berlin Konqresində Afrika bölgüsü başladı
1885 – Hindistanda Hindistan Milli Konqresi quruldu
1886 – Haymarket tətili başladı
1887 – ABŞ Konqresi Davs aktını qəbul etdi
1888 – Slavery Braziliyada ləğv edildi
1889 – Eyfel qülləsi açıldı
1890 – Wounded Knee qırğını baş verdi
1891 – İlk basketbol oyunu keçirildi
1892 – Ellis adası açıldı
1893 – Yeni Zelandiyada qadınlara seçki hüququ verildi
1894 – Çin-Yaponiya müharibəsi başladı
1895 – Kino ilk dəfə nümayiş olundu
1896 – Olimpiya oyunları bərpa edildi
1897 – Ədəbiyyat üzrə ilk Nobel mükafatı təqdim edildi
1898 – Filippinlər İspaniyadan müstəqilliyini elan etdi
1899 – Boxer üsyanı Çində başladı
1900 – Parisdə ikinci yay olimpiya oyunları keçirildi
1901 – ABŞ-da Prezident McKinley öldürüldü
1902 – Kuba müstəqilliyini elan etdi
1903 – İlk müvəffəqiyyətli təyyarə uçuşu baş verdi
1904 – Transsibir dəmir yolu tamamlandı
1905 – Rusiya-Yaponiya müharibəsi başladı
1906 – San-Fransisko zəlzələsi baş verdi
1907 – Haaqa konfransı keçirildi
1908 – Tunguska partlayışı baş verdi
1909 – Şimal qütbünə ilk dəfə çatıldı
1910 – Portuqaliyada monarxiya devrildi
1911 – Çin inqilabı başladı
1912 – Titanik gəmisinin batması
1913 – Federal Ehtiyat Sistemi ABŞ-da yaradıldı
1914 – Birinci Dünya müharibəsi başladı
1915 – Lusitania gəmisinin batırılması
1916 – Verdun döyüşü başladı
1917 – İlk Pulitzer mükafatları təqdim edildi
1924 – George H. W. Bush-un anadan olması
1935 – Çexoslovakiya və SSRİ arasında qarşılıqlı yardım müqaviləsi imzalandı
1942 – Anne Frank gündəlik hədiyyə aldı
1943 – İtaliyada Mussolini devrildi
1944 – Normandiya desantı başladı
1945 – Almaniya təslim oldu
1946 – Filippin müstəqil oldu
1947 – Hindistan və Pakistan müstəqillik qazandı
1948 – İsrail dövləti elan edildi
1949 – NATO yaradıldı
1950 – Koreya müharibəsi başladı
1951 – ABŞ-da kolor televiziya yayımlandı
1952 – Britaniya ilk atom bombasını sınaqdan keçirdi
1953 – İrandakı dövlət çevrilişi
1954 – ABŞ-da Ali Məhkəmənin “Brown v. Board of Education” qərarı
1955 – Varşava Paktı yaradıldı
1956 – Süveyş kanalı böhranı başladı
1957 – Raket Sputnik buraxıldı
1958 – Fransa beşinci respublika elan etdi
1959 – Fidel Kastro Kubada hakimiyyətə gəldi
1960 – Nigeriya müstəqillik qazandı
1961 – Berlin divarı tikilməyə başladı
1962 – ABŞ Kubaya qarşı dəniz blokadası elan etdi
1963 – Medgar Evers ABŞ-da öldürüldü
1964 – Nelson Mandela ömürlük həbs cəzası aldı
1967 – ABŞ Ali Məhkəməsi qarışıq nikah qadağasını ləğv etdi
1971 – Triki Nixonun Vyetnam müharibəsi ilə bağlı məxfi sənədləri açıqlanmağa başlandı
1972 – Watergate skandalı başladı
1973 – ABŞ Vyetnam müharibəsindən çəkildi
1974 – Nixon prezidentlikdən istefa verdi
1975 – Vyetnam müharibəsi başa çatdı
1976 – Soweto tələbə qırğını başladı
1977 – Apple şirkəti yaradıldı
1978 – Camp David Sazişi imzalandı
1979 – Gossamer Albatross ilk insan gücü ilə İngiltərə kanalını keçdi
1982 – ABŞ prezidenti Ronald Reagan Berlində "Bu divarı dağıtın" çağırışı etdi
1983 – ABŞ-da ilk mobil telefon istifadəyə verildi
1984 – Hindistan baş naziri İndira Qandi öldürüldü
1985 – Qorbaçov SSRİ-də islahatlara başladı
1986 – Çernobıl qəzası baş verdi
1987 – ABŞ və SSRİ arasında silah müqaviləsi imzalandı
1988 – ABŞ prezident seçkiləri keçirildi
1989 – Berlin divarı dağıldı
1990 – Rusiya suverenliyini elan etdi
1991 – Boris Yeltsin Rusiya prezidenti seçildi
1992 – Bosniya müharibəsi başladı
1993 – Avropa İttifaqı rəsmi təsis edildi
1994 – Dünya Kuboku ABŞ-da başladı
1995 – Srebrenitsa soyqırımı baş verdi
1996 – Taliban Kabili ələ keçirdi
1997 – Böyük Britaniyada Tony Blair baş nazir oldu
1998 – Google yaradıldı
1999 – NATO Yuqoslaviyaya hücum etdi
2000 – Süni insan genomu layihəsi uğurla tamamlandı
2001 – 11 sentyabr terror hücumları
2002 – Avro dövriyyəyə buraxıldı
2003 – ABŞ İraqı işğal etdi
2004 – Facebook yaradıldı
2005 – İran prezidenti Mahmud Əhmədinejad seçildi
2007 – iPhone təqdim edildi
2008 – Pekin Yay Olimpiya Oyunları başladı
2009 – Obama ABŞ prezidenti oldu
2010 – FIFA Dünya Kubokunda Cənubi Afrika ev sahibliyi etdi
2011 – Usama bin Laden öldürüldü
2012 – Mayalı təqvimi bitdi
2013 – Edvard Snouden ABŞ-dan qaçdı
2014 – Braziliyada FIFA Dünya Kuboku başladı
2015 – Paris İqlim Anlaşması imzalandı
2016 – Orlando gecə klubuna hücum
2017 – Puerto Riko ABŞ əyaləti olmaq üçün referendum keçirdi
2018 – Sinqapurda ABŞ-Şimali Koreya sammiti keçirildi
2019 – Honq Konqda ekstradisiya qanununa qarşı etirazlar başladı
2020 – COVID-19 pandemiyası səbəbilə dünyada tədbirlər davam etdi
2021 – İsrailin yeni hökuməti təsdiqləndi
2022 – ABŞ-da 6 yanvar dinləmələri başladı
2023 – Ukrayna müharibəsində döyüşlər davam etdi
2024 – ABŞ-da prezident seçkiləri kampaniyası qızışdı
