BAKI, AzerVoice
8 iyun tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:
1815 – Vyana Konqresi başa çatdı – Napoleon müharibələrindən sonra Avropanın siyasi xəritəsi yenidən cızıldı.
1824 – Amerikan yazıçısı və filosofu Corc Parkin Marş anadan oldu.
1838 – Britaniya Hindistanında Qandaqar döyüşü baş verdi.
1856 – Amerika Birləşmiş Ştatlarının 15-ci prezidenti Ceyms Byukanan Demokratlar Partiyasının namizədi seçildi.
1857 – Böyük Britaniyada Hindistan üsyanı ilə bağlı yeni müstəmləkə islahatları müzakirəyə çıxarıldı.
1859 – İtaliya birliyi uğrunda müharibədə Solferino döyüşü baş verdi.
1861 – Böyük Britaniya Nigeriyada Lagos ərazisini rəsmi olaraq işğal etdi.
1864 – Avstriya və Prussiya birlikdə Danimarkaya qarşı müharibə elan etdi.
1866 – ABŞ Konqresi 14-cü düzəlişi qəbul etdi – afroamerikalılara vətəndaşlıq hüququ verildi.
1869 – Buxara əmiri ilə Rusiya arasında hərbi razılaşma imzalandı.
1870 – Roma Papalığının I Vatikanski məclisi toplandı.
1871 – Alman imperatoru I Vilhelm Fransa səfiri Benedettini qəbul etdi.
1872 – İsveçrədə qadınların səsvermə hüququ ilə bağlı ilk petisiya parlamentə təqdim olundu.
1874 – Yaponiyada ilk müasir parlament təklif olundu.
1877 – Rus-Osmanlı müharibəsində rus qoşunları Dunay çayını keçdi.
1881 – Fransanın Tunisdə protektoratlığı rəsmiləşdi.
1884 – Almaniya Kamerunu müstəmləkə elan etdi.
1891 – Fransa və Rusiya arasında hərbi ittifaq danışıqları başladı.
1895 – Koreyada Çin və Yaponiya arasında münaqişə gərginləşdi.
1898 – ABŞ və İspaniya arasında Kuba uğrunda müharibə davam etdi.
1899 – Avstriya-Macarıstanda ilk elektrikli dəmir yolu xətti istifadəyə verildi.
1902 – Fələstinli yazıçı və siyasətçi Rəqib əl-Nəşəşibi anadan oldu.
1903 – ABŞ-da “Pepsi-Cola” rəsmi şəkildə patentləndi.
1904 – Nyu-Yorkda “General Slocum” paroxodu yandı, 1000-dən çox insan həlak oldu.
1912 – Albaniya müstəqillik uğrunda Osmanlı imperiyasına qarşı yeni üsyana başladı.
1915 – Birinci Dünya Müharibəsi zamanı Alman hərbi təyyarəsi Londonu bombaladı.
1916 – Böyük Britaniya və Fransa qoşunları Almaniyaya qarşı Verdun istiqamətində irəlilədi.
1919 – Finlandiyada parlament monarxiyanı rədd edərək respublikanı qəbul etdi.
1920 – ABŞ-da respublikaçı senator Uorren Hardinq prezidentliyə namizəd göstərildi.
1921 – Şimali İrlandiyanın ilk parlamenti toplandı.
1928 – Çin və Yaponiya arasında Şandun əyaləti üzərində gərginlik yaşandı.
1931 – Fransız yazıçısı və siyasi xadim Pol Qinyo vəfat etdi.
1940 – İkinci Dünya Müharibəsi zamanı İtaliya rəsmi olaraq Almaniya tərəfində müharibəyə daxil oldu.
1941 – Britaniya ordusu İraqın paytaxtı Bağdadı nəzarətə aldı.
1942 – Yaponiya qüvvələri Aleut adalarından Attu və Kiskanı işğal etdi.
1943 – ABŞ və Britaniya aviasiyası Almaniyanın Neuss şəhərinə güclü hava hücumu təşkil etdi.
1949 – Corc Orvelin “1984” romanı nəşr olundu.
1953 – ABŞ və SSRİ arasında nüvə silahları ilə bağlı yeni danışıqlar mərhələsi başladı.
1958 – Anqolada anti-kolonial hərəkat baş verdi.
1961 – Beynəlxalq Əmək Təşkilatı (ILO) qadınların hüquqları ilə bağlı yeni konvensiya qəbul etdi.
1967 – İsrail Qolan təpələrini işğal etdi.
1976 – Qazaxıstanın paytaxtı Almatıda SSRİ-nin ilk mikroelektron zavodu açıldı.
1978 – ABŞ prezidenti Cimmi Karter neft böhranına qarşı fövqəladə tədbirləri elan etdi
1982 – ABŞ prezidenti Ronald Reyqan NATO sammitində çıxış etdi.
1983 – ABŞ-da kosmik “Sally Ride” layihəsi ilə ilk qadın astronavt fəzaya göndərildi.
1985 – Livanda “Əl-Fəth” və şiə milisləri arasında toqquşmalar baş verdi.
1987 – Filippində konstitusiyaya dəyişikliklərlə bağlı referendum keçirildi.
1989 – Polşada ilk yarım-azad parlament seçkiləri keçirildi.
1990 – Almaniyanın iki hissəsinin birləşməsinə dair razılaşma əldə olundu.
1991 – Sloveniya və Xorvatiya müstəqillik referendumu keçirdi.
1992 – Ermənistan və Azərbaycan arasında Kəlbəcər istiqamətində toqquşmalar artdı.
1993 – BMT Somaliyə humanitar yardım məqsədilə yeni kontingent göndərdi.
1994 – Şimali Koreya nüvə proqramı ilə bağlı Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyi ilə əməkdaşlığı dayandırdı.
1995 – Çeçenistanda Rusiya ordusuna qarşı yeni hücum dalğası başladı.
1996 – İstanbulda İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının sammiti keçirildi.
1997 – Türkiyədə 28 fevral qərarlarından sonra ilk dəfə yeni hökumət quruldu.
1998 – Pakistan Hindistana cavab olaraq nüvə sınaqları keçirdi.
1999 – NATO qüvvələri Kosovoya daxil oldu.
2000 – Koreya Respublikası ilə Koreya Xalq Demokratik Respublikası arasında ilk birbaşa lider görüşü elan edildi.
2001 – BMT Baş Assambleyası SIDA ilə mübarizəyə dair xüsusi sessiya keçirdi.
2002 – ABŞ-da terror təhlükəsi səbəbilə fövqəladə təhlükəsizlik tədbirləri qüvvəyə mindi.
2003 – Avropa Parlamenti BMT-nin İraq müharibəsi ilə bağlı rolu barədə qətnamə qəbul etdi.
2004 – Türkiyədə İstanbulda NATO sammiti keçirildi.
2005 – Venesuelada prezident Uqo Çaves yeni sosial proqram elan etdi.
2006 – Gürcüstanda hakimiyyət əleyhinə etirazlar başladı.
2007 – Rusiya ABŞ-ın Avropadakı raketdən müdafiə planlarına qarşı etiraz bildirdi.
2008 – Liviyada qəbilələr arasında silahlı toqquşma baş verdi.
2009 – İran prezident seçkilərindən sonra kütləvi etirazlar başladı.
2010 – BMT-nin Təhlükəsizlik Şurası İranın nüvə proqramı ilə bağlı yeni sanksiyalar tətbiq etdi.
2011 – Suriya ordusu Cisr əş-Şuğur şəhərinə hücuma keçdi.
2012 – Avropa Mərkəzi Bankı avrozonada yeni maliyyə stabillik planı elan etdi.
2013 – ABŞ-da Edvard Snouden tərəfindən açıqlanan məlumatlar ictimaiyyətə sızdı.
2014 – İraqın Mosul şəhəri İŞİD-in nəzarətinə keçdi.
2015 – Almaniya parlamenti kibertəhlükəsizlik haqqında yeni qanunu qəbul etdi.
2016 – ABŞ Senatı Orlando qətliamı fonunda silah qanunvericiliyini müzakirəyə çıxardı.
2017 – Böyük Britaniyada parlament seçkiləri keçirildi – Theresa May çoxluğu itirdi.
2018 – Kanada ABŞ-dan idxal olunan mallara qarşı tarif tədbirləri elan etdi.
2019 – Honq Konqda ekstradisiya qanununa qarşı kütləvi etirazlar başladı.
2020 – Braziliyada COVID-19-a yoluxanların sayı 700.000-i keçdi.
2021 – G7 sammiti üçün liderlər Londona toplandı.
2022 – Türkiyə ilə Yunanıstan arasında Egey dənizi üzərində hava məkanında yeni gərginlik yaşandı.
2023 – Nigeriyada prezident seçkilərinin nəticələri elan edildi.
2024 – Yaponiya və Filippin arasında təhlükəsizlik əməkdaşlığı haqqında yeni saziş imzalandı.
