BAKI,AzerVoice
2014-cü il oktyabrın 10-da 17 yaşlı fəal Malala Yusufzay Nobel Sülh Mükafatına layiq görülüb. O, qızların təhsili uğrunda mübarizəsi ilə Pakistan və dünyanın bir çox yerlərində tanınır və bu mükafatı alan ən gənc şəxs kimi tarixə düşüb.
Malala Yusufzay kimya dərsində olarkən Nobel Sülh Mükafatı qazandığını öyrənib.
Pakistanın Svət vadisində, Hindikuş dağlarının ətəyində doğulan Malala uşaqlığını atası tərəfindən idarə olunan qız məktəbində keçirmişdi. Beş bacı arasında böyüyən atasının - Ziyəddin Yusufzayın - əsas inancı qızların təhsil almasının həyati əhəmiyyət daşıması idi. O, 2014-cü ildə çıxışında qızı haqqında belə demişdi: “Məndən nə etdiyimi yox, nə etmədiyimi soruşun. Mən onun qanadlarını kəsmədim.”
2008-ci ildə Taliban Svət vadisini ələ keçirdi. Onlar özlərinin radikal baxışlarını tətbiq etməyə çalışaraq qız məktəblərini bağladılar.
Buna baxmayaraq, cəmi 11 yaşlı Malala atası ilə birlikdə Pişəvərdəki Mətbuat Klubuna gedərək ilk açıq çıxışını etdi. Çıxışının adı “Taliban mənim təhsil almaq kimi əsas hüququmu necə ala bilər?” idi. O, Taliban rejimi altında keçirdiyi həyatı BBC üçün anonim şəkildə gündəlik şəklində yazmağa başladı. 2009-cu ildə Taliban Svət vadisindən çıxarıldıqdan sonra Malala Pakistanlı qızların təhsilə çıxış imkanlarını artırmaq uğrunda ictimai kampaniyasını davam etdirdi.
2012-ci il oktyabrın 9-da Taliban silahlıları məktəbdən evə qayıdan 15 yaşlı Malalanın mindiyi avtobusa minib ona başından atəş açdılar. Güllə onun kəllə və çənə sümüyünə toxunsa da, o, möcüzə nəticəsində sağ qaldı. Malalaya əvvəlcə Pakistanda, daha sonra isə Böyük Britaniyanın Birmingem şəhərindəki Kraliça Yelizaveta Xəstəxanasında təcili əməliyyat edildi.
Bu sui-qəsd cəhdi Malalanın adını bütün dünyaya tanıtdı və onun təhsil uğrunda apardığı mübarizəyə diqqət çəkdi. O, 2013-cü il iyulun 12-də Birləşmiş Millətlər Təşkilatında çıxış edərək demişdi: “Onlar elə düşündülər ki, güllələr bizi susduracaq. Amma bacarmadılar.” Malala dünya hökumətlərini qadın və qızların hüquqlarını qorumağa, bütün uşaqlar üçün pulsuz və məcburi təhsili təmin etməyə çağırdı.
Elə həmin il o, “Mən Malalayam” adlı kitabını nəşr etdirdi. Kitab “The New York Times” qəzetinin faktoloji bestseller siyahısında üçüncü yerə yüksəldi. Malala həmçinin “Malala Fondu”nu təsis etdi. Bu fond qızların təhsili uğrunda fəaliyyət göstərir və onun ilk qrantı Svət vadisində 40 qızın təhsilinə dəstək məqsədilə ayrıldı.