BAKI, AzerVoice
4 İyul tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:
1467 – Böyük Şimal Müharibəsi zamanı Polşa və Litva arasında Minsk yaxınlığında gərgin döyüşlər baş verib.
1593 – Avstriya, Habsburqların rəhbərliyi altında Osmanlılara qarşı yeni müharibə elan edib.
1776 – Amerika Birləşmiş Ştatları Müstəqillik Bəyannaməsini qəbul etdi. Filadelfiyada keçirilən İkinci Kontinental Konqres zamanı 13 koloniya Böyük Britaniyadan ayrıldığını elan etdi.
1785 – ABŞ-da ilk dəfə olaraq poçt sisteminin idarə olunması üçün federal orqan yaradıldı.
1791 – Fransada inqilab sonrası Konstitusiyanın ilk maddələri rəsmi qəzetdə dərc edildi.
1803 – ABŞ Luiziana ərazisinin alınmasını tamamlamaqla torpaqlarını iki dəfə böyütdü.
1817 – ABŞ-ın Nyu-York ştatında Erie kanalının inşasına başlandı.
1826 – Amerika Müstəqillik Bəyannaməsinin müəlliflərindən iki keçmiş prezident – Tomas Cefferson və Con Adams – 4 iyulda, eyni gündə və eyni ildə vəfat etdilər.
1831 – ABŞ-ın beşinci prezidenti Ceyms Monro da 4 iyulda vəfat etdi – bu tarixdə ölən üçüncü ABŞ prezidenti oldu.
1845 – ABŞ Texas ştatını ilhaq etdiyini elan etdi.
1855 – Kaliforniyada qızıl hasilatında rekord səviyyəyə çatıldığı elan olundu.
1863 – ABŞ Vətəndaş Müharibəsində Gettisberq döyüşü sona çatdı – Şimal üçün mühüm qələbə.
1872 – ABŞ-da Respublikaçılar və Demokratlar partiyası arasında ilk televiziya debatı keçirildi (qısa yayım sınağı formatında).
1881 – ABŞ prezidenti Ceyms Qarfild Vaşinqtonda sui-qəsd nəticəsində ağır yaralandı (daha sonra vəfat etdi).
1892 – ABŞ-da Ellis adasında immiqrasiya mərkəzi fəaliyyətə başladı – milyonlarla mühacirin qəbulu üçün əsas nöqtə.
1901 – ABŞ prezidentinin təhlükəsizlik xidmətinə dair yeni təlimatlar qüvvəyə mindi.
1910 – Afrikada Britaniya tərəfindən yaradılan Cənubi Afrika İttifaqı öz ilk bayramını 4 iyulda qeyd etdi.
1918 – Fransada Birinci Dünya Müharibəsi zamanı ABŞ əsgərləri tərəfindən Bastiliya Günü ilə paralel olaraq bayram keçirildi.
1924 – Meksikada siyasi sabitsizlik səbəbilə seçkilər qeyri-müəyyən tarixə qədər təxirə salındı.
1934 – Almaniyada "Uzun Bıçaqlar Gecəsi" təmizləməsi rəsmi olaraq başa çatdı.
1941 – SSRİ qoşunları Belarusun Bobruysk şəhərini almanlardan azad etdi.
1946 – Filippin ABŞ-dan müstəqilliyini elan etdi – yeni dövlət rəsmi şəkildə tanındı.
1950 – Koreya Müharibəsində ABŞ qüvvələri Pusan ətrafında müdafiə xətti qurmağa başladı.
1954 – Böyük Britaniyada ilk dəfə televiziya ilə canlı idman yayımları üçün xüsusi yayım qrupu yaradıldı.
1956 – ABŞ-da "Interstate Highway System" – federal avtomobil yolları proqramı təsdiqləndi.
1960 – ABŞ-ın 50-ci ştatı olan Havay ilk dəfə rəsmi olaraq 4 iyulda bayraq bayramı kimi qeyd olundu.
1966 – Fransa prezidenti Şarl de Qoll NATO-nun hərbi strukturundan çıxmaq planlarını elan etdi.
1969 – SSRİ və ABŞ arasında məxfi silah razılaşmaları barədə ilkin məsləhətləşmələr başladı.
1976 – ABŞ-ın 200 illik müstəqillik yubileyi qeyd olundu – ölkə boyu böyük tədbirlər keçirildi.
1982 – Kanadada ilk dəfə olaraq 4 iyul münasibətilə ABŞ-la birgə sərhəd festivalı keçirildi.
1985 – ABŞ-da prezident Ronald Reyqan Con Adamsın və Ceffersonun eyni gündə ölümünü qeyd edən çıxış etdi.
1987 – İran-İraq müharibəsində ABŞ vətəndaşları ilk dəfə Basra körfəzində hücum hədəfi oldu.
1990 – Almaniya Demokratik Respublikası rəsmi olaraq Qərbi Almaniya ilə birləşmək üçün hüquqi danışıqlara başladı.
1991 – Varşava Müqaviləsi təşkilatı rəsmən buraxıldı.
1992 – Azərbaycan Milli Məclisində müstəqil dövlət simvollarının hazırlanması müzakirə edildi.
1993 – Çexoslovakiya iqtisadiyyatı bazar prinsiplərinə keçid edərək, genişləndirilmiş təcrübələrə əsaslanıb.
1994 – ABŞ-da ilk dəfə olaraq Müstəqillik Günü qadağan olunmuş pirotexnika səbəbilə fövqəladə hal elan edildi.
1995 – Bosniya müharibəsi başa çatdıqdan sonra etnik bölgülərə dair yeni sərhədlər rəsmi olaraq müəyyənləşdirilib.
1996 – Gürcüstanla ABŞ arasında hərbi təlim sazişi imzalandı.
1997 – ABŞ prezidentinin təhlükəsizlik tədbirləri çərçivəsində məlumat mübadiləsinin çoxalması barədə razılaşma əldə olunub.
1998 – Çexiyada parlament seçkilərində müxalifət koalisiyası üstünlük qazandı.
2000 – ABŞ-da “Liberty Bell” simvolik zəngi təmir üçün ilk dəfə müvəqqəti yerdə saxlanıldı.
2001 – ABŞ və Rusiya arasında strateji silahlar razılaşmasının yeni müddəaları üzrə diplomatik danışıqlar başlanıb.
2002 – ABŞ-da daxili təhlükəsizlik nazirliyi yaradıldı.
2003 – Venesuela prezidenti Hüqo Çaves ABŞ-ı daxili işlərinə qarışmaqda ittiham etdi.
2004 – ABŞ-da "Amerika Ənənələri Günü" konsepsiyası 4 iyulla birgə rəsmiləşdirildi.
2005 – Fransada fərdi sərhəd hərəkətlərinə qarşı yeni metodların tətbiqi ilə bağlı müzakirələr aparılıb.
2006 – Şimali Koreya 4 iyulda 7 ballistik raket sınağı keçirdi – beynəlxalq qınağa səbəb oldu.
2007 – Avropa İttifaqının yeni üzvlük qərarı ilə bağlı imza mərasimi keçirilərək əməkdaşlıq təkmilləşdirilib.
2008 – Böyük Britaniyada “Şərəfli Əməkdaşlıq Konsepsiyası”nın geniş tətbiqinə dair müvafiq dəyişikliklər qəbul olunub.
2009 – ABŞ-da ilk dəfə olaraq rəsmi tədbirlərdə əlillər üçün ayrıca tribunalar yaradıldı.
2010 – Yaponiyada texnoloji yeniliklərin təqdimatı ilə bağlı beynəlxalq forum keçirilmişdir.
2011 – Rusiya prezidenti Dmitri Medvedyev ABŞ-a dövlət səfərinə başladı – ikitərəfli münasibətlərdə yumşalma mərhələsi.
2012 – Rusiya-Qərb münasibətlərində yaranmış yeni əlaqələr əsasında atılacaq addımlar təklif edilib.
2013 – Avstraliyanın iqtisadi artım tendensiyasını gücləndirmək üçün yeni siyasətlərin tətbiqi qərara alınıb.
2014 – Misirdə “Əl-Nusra” qruplaşmasının bayram günü hücumları nəticəsində 17 nəfər öldü.
2015 – Polşada etnik azlıqlarla bağlı yeni sosial inteqrasiya planları qəbul edilib.
2016 – ABŞ-da müstəqillik günü qeyd olunarkən New Yorkda təhlükəsizlik tədbirləri rekord səviyyədə tətbiq olundu.
2017 – ABŞ iqtisadiyyatı ilə bağlı yeni sərmayə strategiyası tətbiq olundu.
2018 – Misirdə dövlətin iqtisadi siyasətlərində dəyişikliklər etmək üçün yeni qanun layihəsi qəbul edilib.
2019 – ABŞ-da müstəqillik günü münasibətilə keçirilən paradda ilk dəfə olaraq hərbi texnika nümayiş etdirildi (Tənqidlərə səbəb oldu).
2020 – Avstraliya Qlobal iqtisadi tədbirlər üzrə yeni ticarət protokolları tətbiq etdi.
2021 – ABŞ-da COVID-19-a qarşı kütləvi peyvəndləmədən sonra ilk açıq havada müstəqillik tədbiri keçirildi.
2022 – Fransada ətraf mühitin qorunması və sənaye islahatlarına dair yeni qaydalar tətbiq olundu.
2023 – Kaliforniyada 4 iyul paradı zamanı təhlükəsizlik insidentləri nəticəsində 2 nəfər xəsarət aldı.
2024 – ABŞ Konqresi 4 iyul tarixini rəqəmsal azadlıqlar günü kimi də qeyd etməyi qanuniləşdirdi.
