BAKI, AzerVoice
2 İyul tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:
1497 – Portuqaliyalı səyyah Vasco da Qama Hind okeanına çıxmaq üçün Lissabondan yola düşüb.
1563 – İngiltərə kralı I Yelizaveta parlamentdə protestant islahatlarını təsdiqləyib
1777 – Amerika İstiqlaliyyət müharibəsi: Vermont ştatı ilk dəfə olaraq qulların azad edilməsini qanuniləşdirdi.
1778 – Amerika İstiqlal müharibəsi: Corc Vaşinqtonun rəhbərliyi altında ordu Monmouth döyüşündə strateji mövqe qazanıb.
1780 – İngiltərədə “Gordon iğtişaşları” nəticəsində on minlərlə insan Londonda katoliklərə qarşı hücuma keçib.
1792 – Fransız İnqilabı: Jakobenlər və girondistlər arasında gərginlik güclənib.
1803 – ABŞ Luiziana ştatını rəsmi şəkildə Fransa hökumətindən alaraq əraziyə nəzarəti ələ keçirib.
1815 – Napoleonun devrilməsindən sonra Avropa dövlətləri Vyana konqresində yeni siyasi xəritə üzərində razılaşıb.
1820 – ABŞ-da Missuri kompromisi ilə quldarlıqla bağlı şimal və cənub ştatları arasında balans yaradılıb.
1839 – “Amistad” qiyamı baş verdi: Afrika əsilli kölələr ispan gəmisində üsyan qaldıraraq azadlıq uğrunda mübarizəyə başladılar.
1865 – Böyük Britaniyada ilk dəfə metro nəqliyyatı sisteminin şəhərlərarası modeli müzakirəyə çıxarıldı.
1866 – Prussiya və Avstriya arasında Königgrätz döyüşü baş verib – Prussiya qalib gəlib.
1870 – Vatikan Birinci Vatikan Konsilində Papaların səhvsizliyi dogmasını təsdiqləyib.
1880 – Fransa Qərbi Afrikada yeni müstəmləkə inzibati islahatlarını tətbiq etməyə başlayıb.
1881 – ABŞ prezidenti Ceyms Qarfild sui-qəsd nəticəsində ağır yaralandı (79 gün sonra vəfat etdi).
1897 – İtaliyada ilk işçi həmkarlar ittifaqları konfederasiyası yaradıldı.
1900 – Almaniya Çinlə diplomatik münasibətləri müvəqqəti dayandırdı (Boxer qiyamı səbəbilə).
1901 – Britaniya müstəmləkəsi olan Avstraliya özünü federativ dövlət elan edib.
1907 – Koreya imperatoru Rusiyanın hərbi təzyiqlərinə qarşı beynəlxalq dəstək istədiyini bəyan edib.
1910 – Almaniya ilk dəfə olaraq zeplinlə kommersiya uçuşunu həyata keçirib.
1915 – Birinci Dünya Müharibəsi: Alman ordusu Polşa cəbhəsində hücuma keçib.
1916 – Birinci Dünya Müharibəsi: Somme döyüşündə ilk gün – 60,000-dən çox Britaniya əsgəri həlak oldu və ya yaralandı.
1921 – ABŞ-da ilk dəfə aviasiya ilə poçt göndərişi üçün daimi xətt açıldı.
1937 – Amelia Earhart və naviqatoru Fred Noonan Sakit Okean üzərində itkin düşdü.
1940 – Vichy rejimi rəsmi olaraq Fransa hökuməti olaraq tanındı.
1947 – ABŞ-ın Nyu Meksiko ştatında Roswell hadisəsi baş verdi – naməlum uçan obyektin düşdüyü iddia edildi.
1950 – ABŞ hökuməti Koreya müharibəsində iştirak qərarından sonra ilk genişmiqyaslı hərbi səfərbərlik elan etdi.
1954 – Sovet İttifaqında Volqa-Dona kanalı istifadəyə verildi.
1962 – ABŞ-da ilk peyk rabitə siqnalı Avropa ilə uğurla paylaşdırıldı (Telstar layihəsi çərçivəsində).
1964 – ABŞ Prezidenti Lindon B. Conson “Mülki Hüquqlar Aktı”nı imzaladı – irqi ayrı-seçkiliyə son verən qanunlardan biri.
1972 – Hindistanda quraqlıq səbəbilə fövqəladə vəziyyət elan olundu.
1976 – Vyetnam müharibəsindən sonra ölkə rəsmi olaraq “Vyetnam Sosialist Respublikası” adını aldı.
1980 – İtaliyada Bolonya qatar stansiyasında bomba partlayışı nəticəsində 85 nəfər həlak oldu.
1986 – Argentina dünya futbol çempionu oldu (Maradonanın liderliyilə).
1990 – Almaniya rəsmi olaraq monetar birliyə keçdi – Şərqi və Qərbi Almaniyanın markası birləşdirildi.
1991 – Varşava Müqaviləsi rəsmi olaraq ləğv edilib – Şərq blokunun sonu rəsmiləşib.
1992 – Braziliyada prezident Fernando Kollor korrupsiya səbəbilə vəzifədən uzaqlaşdırıldı.
1993 – Çeçenistanda separatçı rəhbərlik rusiyalı generalları danışıqlara cəlb edib.
1994 – Ruandada BMT-nin humanitar missiyası yeni sülhməramlı kontingent yerləşdirib.
1995 – Bosniyada Srebrenitsa faciəsindən öncə BMT qüvvələri geri çəkilməyə məcbur olub.
1996 – Rusiya prezidenti Boris Yeltsin prezident seçkilərinin ikinci turunda liderliyini qoruyub.
1997 – Böyük Britaniya Honq Konqu Çinə təhvil verdikdən sonra bu ərazi ilk dəfə Çin hakimiyyəti altında 2 iyulda yeni idarə sisteminə keçdi.
1998 – İran və ABŞ arasında Fələstin məsələsinə dair gizli danışıqlar barədə ilk sızmalar yayılıb.
1999 – Kosovo müharibəsindən sonra Serbiya ilə NATO arasında gərginlik davam edib.
2000 – Fransada ilk dəfə parlament seçkilərində yaşıl partiyalar 10%-dən çox səs topladı.
2001 – Yunanıstanda ictimai xidmətlər sahəsində kütləvi tətil aksiyaları keçirilib.
2002 – ABŞ-da Meksika sərhədindəki miqrasiya qanunları ilə bağlı insan haqları etirazları başladı.
2003 – ABŞ İraq müharibəsindən sonra ilk mülki administrasiya strukturunu elan edib.
2004 – BMT Sudan hökumətindən Darfur böhranına təcili cavab verməyi tələb edib.
2005 – Kanada eynicinsli nikahları qanuniləşdirən ölkələr sırasında dünyada üçüncü oldu.
2006 – Şimali Koreya beynəlxalq xəbərdarlıqlara baxmayaraq ballistik raket sınağı həyata keçirib.
2007 – Böyük Britaniyada London və Qlazqo şəhərlərində terror təhlükəsi ilə bağlı həyəcan vəziyyəti elan edilib.
2008 – Zimbabvedə prezident Robert Muqabenin qalib elan edildiyi seçkilər beynəlxalq səviyyədə qınanıb.
2009 – Hondurasda çevrilişdən sonra yeni müvəqqəti prezident Roberto Micheletti islahatlara başlayacağını elan etdi.
2010 – Vikipediya 3 milyonuncu məqaləsini yayımladı (ingiliscə versiyada).
2011 – İraqın şimalında PKK hədəflərinə qarşı Türkiyə tərəfindən hava əməliyyatları aparılıb.
2012 – Avropa Mərkəzi Bankı avrozonada borc böhranına qarşı əlavə maliyyə tədbirləri elan edib.
2013 – Misirdə prezident Məhəmməd Mursiyə qarşı xalq etirazları genişləndi.
2014 – İsrailin qərb sahilində fələstinli gəncləri öldürməsi bölgədə yeni gərginlik yaradıb.
2015 – Yunanıstan iqtisadi böhran səbəbilə borclarını ödəyə bilmədiyini açıqladı.
2016 – Banqladeşdə baş vermiş Dəkkə restoran hücumu ilə bağlı beynəlxalq antiterror əməliyyatları sürətləndirilib.
2017 – UNESCO Mosulda İŞİD tərəfindən dağıdılmış Nuri məscidini bərpa layihəsini elan etdi.
2018 – Türkiyədə prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan yeni prezidentlik sisteminə əsasən vəzifəyə başlayıb.
2019 – Sudan hərbi şurası və müxalifət arasında müvəqqəti idarə razılaşması əldə edilib.
2020 – BMT koronavirusun qlobal iqtisadi sistemə təsiri ilə bağlı fövqəladə hesabat yaydı.
2021 – Kanada tarixində ilk dəfə olaraq 2 iyulda milli matəm günü elan edildi – yerli xalqlara qarşı törədilmiş zorakılıqlara etiraz olaraq.
2022 – Ukrayna müharibəsi fonunda Litva Kalininqrad üzərindən Rusiyanın tranzitinə məhdudiyyət qoyub – böhran yaşanıb.
2023 – Avropa Kosmos Agentliyi Mars səthində yeni su izləri kəşf etdiyini elan etdi.
2024 – BMT-nin Qida Təşkilatı iqlim dəyişikliyi ilə bağlı ərzaq böhranı riskinin 10 əsas ölkədə kəskin artdığını bildirdi.
