BAKI, AzerVoice
1 İyul tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:
1435 – Papa V Eugene və Avropa katolik knyazlıqları arasında Basel kilsə məclisi çərçivəsində kilsə islahatları ilə bağlı müzakirələr aparılıb – Roma papalığının nüfuz böhranı dərinləşib.
1568 – Niderlandda İspaniya müstəmləkəçiliyinə qarşı ilk genişmiqyaslı silahlı qiyamlar güclənib – 80 illik müharibənin ilk mərhələsi formalaşıb.
1766 – İngiltərə Parlamenti Şimali Amerikadakı koloniyalarda vergi əleyhinə çıxışlara qarşı tədbirlər planı hazırladı.
1767 – Britaniya Şimali Amerikada Townshend Aktı ilə yeni vergilər tətbiq edib.
1770 – James Cook Avstraliya sahillərinə çatıb və Yeni Cənubi Uels bölgəsini Böyük Britaniyanın ərazisi elan edib.
1776 – Amerika müstəqillik bəyanatının son layihəsi üzərində müzakirələr aparılıb.
1789 – Fransada Milli Assambleya konstitusiyalı monarxiya istiqamətində ilk səsverməni keçirib.
1791 – Avstriya və Prussiya Fransadakı inqilabi proseslərə müdaxilə planları hazırlayıb.
1795 – Fransa Konstitusiya Konventi müvəqqəti olaraq yeni idarə forması üzərində razılığa gəlib.
1797 – İtaliyanın şimalında Napoleon ordusu Avstriya qüvvələri üzərində mühüm qələbə qazanıb.
1798 – Napoleon Bonapart Misir səfəri zamanı İsgəndəriyyəyə daxil oldu.
1801 – Fransa ilə Vatikan arasında Konkordat razılaşması imzalanıb – kilsə-dövlət münasibətləri tənzimlənib.
1807 – Napoleon Rusiya ilə Tilzit müqaviləsi üçün görüşlərə başlayıb.
1809 – Vyana yaxınlığında Aspern-Essling döyüşü zamanı Napoleon Avstriyaya qarşı strateji üstünlük əldə edib.
1810 – Kolumbiyada ispan müstəmləkəçiliyinə qarşı ilk təşkilatlanmış etiraz aksiyaları başladı.
1847 – ABŞ-da ilk poçt markalarının rəsmi dövriyyəyə buraxılması başladı.
1863 – ABŞ-da Gettysburg döyüşü başladı – Vətəndaş Müharibəsinin dönüş nöqtələrindən biri.
1873 – Kanadada Şimal-Qərb Atlı Polisi (sonradan Kanadanın Kral Atlı Polisi) quruldu.
1890 – Kanada və Fransa arasında rəsmi ticarət razılaşması imzalandı.
1891 – ABŞ-da ilk dəfə olaraq ictimai telefon kabinələri istifadəyə verilib.
1896 – Marconi simsiz radio siqnallarını daha uzaq məsafəyə ötürməyi bacarıb.
1902 – Kuba ABŞ nəzarətindən çıxaraq rəsmi müstəqillik əldə edib.
1903 – ABŞ-da ilk dəfə avtomobil yarışı – "Gordon Bennett Cup" keçirildi.
1911 – Almaniya Fransanın Mərakeşdəki fəaliyyətlərinə qarşı çıxaraq "İkinci Mərakeş böhranı"nı başlatdı.
1921 – Çin Kommunist Partiyası Şanxayda ilk rəsmi konqresini keçirdi (1 iyul partiyanın rəsmi yaranma günü kimi qeyd olunur).
1935 – ABŞ-da sosial təminat sisteminin əsaslarını qoyan "Social Security Act" Senatda təqdim edildi.
1944 – Bretton Vuds konfransı başladı – beynəlxalq maliyyə sisteminin əsası qoyuldu (BVF və Dünya Bankı yaranacaqdı).
1946 – ABŞ-da Bikini atolunda ilk nüvə sınağı keçirildi – “Crossroads” əməliyyatı.
1948 – Yaxın Şərqdə ilk dəfə olaraq BMT müşahidəçiləri münaqişə zonalarına yerləşdirildi.
1958 – Kanada Atlantik bölgəsində ilk televiziya yayımı başladı.
1960 – Somali İtaliya və Britaniya müstəmləkələrindən azad olaraq müstəqil dövlət elan olundu.
1962 – Ruanda və Burundi Belçikadan ayrılaraq müstəqillik əldə etdi.
1963 – ABŞ prezidenti Con Kennedi SSRİ-yə "münasibətlərin sabitləşməsi" təklifini rəsmi şəkildə göndərdi.
1967 – Avropa İqtisadi Birliyi ilk dəfə genişlənməyə dair strategiya hazırladı.
1972 – Beynəlxalq Valyuta Fondu (BVF) ilk dəfə qeyri-Avropa üzvlərinə struktur dəstək proqramı təqdim etdi.
1976 – Portuqaliya azad seçkilərdən sonra yeni konstitusiyasını qəbul etdi.
1980 – “CNN” televiziya kanalı fəaliyyətə başladı – dünyada 24 saatlıq ilk xəbər kanalı.
1987 – ABŞ Ali Məhkəməsi məktəblərdə yaradılış nəzəriyyəsinin tədrisini qadağan edən qərar verdi.
1990 – Almaniyanın şərq və qərb hissələri arasında iqtisadi və monetar birləşmə həyata keçirilib.
1991 – Varşava Müqaviləsi rəsmi olaraq ləğv edildi.
1992 – Sloveniya və Xorvatiya rəsmi olaraq BMT-yə üzv qəbul edilib.
1993 – Çexiya və Slovakiya arasında rəsmi sərhədlər təsdiqlənib – “məxməri ayrılıq” dövrü tam başa çatıb.
1994 – Almaniyada ilk dəfə federal prezident bir şərqi alman – Roman Herzog seçildi.
1995 – Bosniya müharibəsi çərçivəsində Srebrenitsa bölgəsində vəziyyət gərginləşib.
1996 – Avropa Birliyi internetin tənzimlənməsi ilə bağlı ilk direktiv paketini qəbul edib.
1997 – Böyük Britaniya Honq Konqu rəsmi olaraq Çinə təhvil verdi – “bir ölkə, iki sistem”.
1998 – Yaponiya bank sektorunu sabitləşdirmək üçün fövqəladə yardım paketi təqdim edib.
1999 – Şotlandiyada 292 ildən sonra ilk dəfə parlamentin fəaliyyəti bərpa olundu.
2000 – Rusiya prezidenti Vladimir Putin ilk xarici səfərini Çinə edib.
2001 – Hindistan parlamenti korrupsiyaya qarşı yeni qanunlar paketi təsdiqləyib.
2002 – Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi (ICC) rəsmi olaraq fəaliyyətə başladı (Haaqa).
2003 – Çeçenistanda konstitusiya referendumu keçirilərək yeni idarə modeli qəbul edilib.
2004 – YUNESKO İraqın Nasiriyyə bölgəsindəki qədim Ur şəhərini Ümumdünya İrs Siyahısına daxil etdi.
2005 – Afrika İttifaqı Sudanda yerləşəcək yeni regional qərargahını elan edib.
2006 – Serbiya müstəqil dövlət kimi ilk milli bayramını qeyd edib.
2007 – Venesuela ALBA təşkilatına üzvlüyünü rəsmiləşdirdi.
2008 – Zimbabvedə prezident seçkilərinin nəticələri beynəlxalq səviyyədə mübahisə yaradıb.
2009 – Hondurasda dövlət çevrilişindən sonra prezident Manuel Zelaya müvəqqəti olaraq vəzifədən uzaqlaşdırıldı.
2010 – Polşada prezident seçkilərinin ikinci turu keçirildi.
2011 – Sudan və Cənubi Sudan arasında neft gəlirlərinin bölüşdürülməsi üzrə danışıqlar başlayıb.
2012 – Meksikada prezident seçkilərini Enrique Peña Nieto qazandı.
2013 – Misirdə prezident Mursi əleyhinə ən böyük kütləvi nümayişlər keçirilib.
2014 – İraqın şimalında İŞİD tərəfindən Mosulun idarə strukturu tam dəyişdirilib.
2015 – Yunanıstan Avropa İttifaqının yardım proqramını rədd etmək üçün referendum qərarı aldı.
2016 – Banqladeşin paytaxtı Dəkkədə restoran hücumu nəticəsində 20-dən çox insan həyatını itirib.
2017 – Kanada marihuana istifadəsini qanuniləşdirəcəyini elan etdi.
2018 – Meksikada prezident seçkilərində solçu Andres Manuel López Obrador qalib gəldi.
2019 – Yaponiya və Cənubi Koreya arasında ticarət gərginliyi başladı – Tokio Seulu texnoloji məhsullarda məhdudiyyətlərlə hədələdi.
2020 – Rusiya Konstitusiyasında dəyişikliklər təsdiqlənib – Vladimir Putinin yenidən prezidentliyə namizədliyi üçün yol açılıb.
2021 – Almaniyada iqlim dəyişikliyi ilə bağlı ən böyük vətəndaş etirazları başladı.
2022 – NATO Madriddə keçirilən sammitdə İsveç və Finlandiyanın üzvlük müraciətinə prinsipial razılıq verib.
2023 – Fransada polis tərəfindən gəncin öldürülməsi ölkədə genişmiqyaslı iğtişaşlara səbəb oldu.
2024 – Avropa Kosmos Agentliyi Ay torpaqlarının tədqiqi üçün ilk robot laboratoriyanı sınaqdan keçirdiyini açıqladı.
