BAKI, AzerVoice
28 iyun tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:
1456 – Osmanlı ordusu Belqrad qalasına yürüşə başlayıb – bu, Avropadakı son Osmanlı hücumlarından biri sayılıb.
1534 – Fransız səyyah Jak Kartye Sent-Lorens çayını kəşf edərək Kanadadakı Fransız müstəmləkələrinin təməlini atıb.
1717 – Böyük Britaniyada ilk dəfə olaraq müstəqil mason lojaları birləşərək Böyük Lojanı yaratdı.
1748 – Müqəddəs Roma İmperiyasında islahatçılar zadəgan rütbələrinin təsnifatını dəyişdi.
1762 – Rusiya taxtına II Yekaterina çıxdı.
1797 – Neapol Krallığında vəba epidemiyası səbəbindən fövqəladə vəziyyət elan olundu.
1798 – Napoleonun Misir yürüşü çərçivəsində fransız ordusu İsgəndəriyyəyə daxil olub.
1800 – Napoleon Marengo döyüşündə Avstriya üzərində qələbə qazanaraq Şimali İtaliyanı ələ keçirib.
1807 – Osmanlı-Rusiya müharibəsi gərginləşib – Osmanlı donanması Dardanel boğazında rus gəmiləri ilə toqquşub.
1811 – Latın Amerikasında müstəqillik hərəkatları güclənərək Caracasda ispanlara qarşı üsyanla nəticələnib.
1812 – Napoleon Rusiyaya qarşı hərbi yürüşə başladı.
1838 – Viktoriya rəsmi şəkildə Böyük Britaniyanın kraliçası elan edildi.
1846 – Adolphe Sax "saksafon" adlı musiqi alətinin patentini aldı.
1847 – ABŞ Konqresi Meksika ilə müharibə fonunda yeni torpaq islahatlarını təsdiqləyib.
1851 – Braziliya və Uruqvay arasında müvəqqəti sülh müqaviləsi imzalanıb.
1861 – ABŞ-da Vətəndaş müharibəsi zamanı yeni könüllü alaylar yaradılıb.
1869 – Avstriya-Macarıstan imperiyasında təhsil islahatı haqqında qanun qəbul edilib.
1870 – Kompüter elminin banilərindən sayılan Frank Thomson dünyaya gəldi.
1881 – Avstriya, Rusiya və Almaniya arasında Üç İmperator İttifaqı yeniləndi.
1882 – Britaniya donanması Süveyş kanalında təhlükəsizliyi təmin etmək üçün hərəkətə keçib.
1890 – Almaniyada II Vilhelm parlamentdə ilk dəfə panalmanizm çıxışı ilə yadda qalıb.
1896 – İsveçrədə ilk beynəlxalq kinofestival keçirilərək sənət sahəsində əməkdaşlığa yol açıb.
1899 – Filippin inqilabçıları ilə ABŞ arasında döyüşlər davam etdirilib – Manila ətrafında toqquşmalar yaşanıb.
1900 – Boxer qiyamı: Çinli üsyançılar Pekindəki xarici səfirliklərə hücum etdilər.
1914 – Avstriya-Macarıstan vəliəhd şahzadəsi Frans Ferdinand və həyat yoldaşı Sarayevoda serb radikalı Gavrilo Princip tərəfindən öldürüldü. (Birinci Dünya Müharibəsinə səbəb oldu.)
1919 – I Dünya Müharibəsini rəsmi olaraq bitirən Versal müqaviləsi imzalandı.
1921 – Çin Kommunist Partiyasının Şanxayda birinci qurultayı keçirildi.
1935 – ABŞ-da Franklin Ruzveltin təşəbbüsü ilə Milli Əmək Münasibətləri Aktı qəbul olundu.
1939 – Polşada yeni hökumət proqramı elan olundu – Almaniya ilə gərginlik artırdı.
1940 – Rumıniya Sovet İttifaqına Bessarabiyanı və Şimali Bukovinanı təhvil verdi.
1942 – İkinci Dünya Müharibəsi: Almaniya Sevastopolu ələ keçirdi.
1948 – Yuqoslaviya Kommunist Partiyası Kominform təşkilatından çıxarıldı.
1950 – Koreya Müharibəsində ABŞ qoşunları Cənubi Koreyaya daxil oldu.
1956 – Polşanın Poznan şəhərində fəhlələrin üsyanı qanla yatırıldı.
1958 – Braziliya futbol üzrə dünya çempionatında ilk titulunu qazandı.
1960 – ABŞ-ın Havay ştatında ilk dəfə olaraq yerli əhalidən biri senator seçildi.
1963 – Martin Lüter Kinq Detroitdə “Mənim bir arzum var” nitqinin ilk versiyasını söylədi.
1964 – ABŞ-da Vətəndaş Hüquqları Qanunu Konqresin gündəminə daxil edilib.
1966 – Argentinada hərbi çevrilişlə prezident Arturo İliya hakimiyyətdən uzaqlaşdırılıb.
1968 – Yuqoslaviyada Tito Konstitusiyaya yeni düzəlişlərlə sosialist özünüidarəsini gücləndirib.
1970 – Misirdə Anwar Sadat müvəqqəti olaraq prezident səlahiyyətlərini icra edib.
1972 – ABŞ-da “Watergate” qalmaqalı ictimaiyyətə açıqlanaraq respublikaçılar təzyiq altına düşüb.
1973 – Argentina prezidenti Xuan Peron uzun sürgündən sonra ölkəyə qayıtdı.
1976 – Seyşel adaları Böyük Britaniyadan müstəqilliyini elan etdi.
1981 – ABŞ-da ilk dəfə epidemioloji mərkəz QİÇS xəstəliyinin geniş yayılmasından xəbər verdi.
1985 – Şengen Sazişi imzalandı – Avropada sərhədlərin açılması prosesinə start verildi.
1987 – Fransa prezidenti Mitteran Almaniya kansleri Kol ilə Avropa İttifaqının gələcəyi barədə sammit keçirdi.
1990 – Almaniyanın yenidən birləşməsi üçün Şərq və Qərb Almaniyası arasında danışıqların yeni raundu keçirilib.
1991 – Sloveniya və Xorvatiya müstəqilliklərini elan etdikdən sonra Yuqoslaviya ilə silahlı qarşıdurmalar başladı.
1992 – Azərbaycan ilk dəfə ATƏT-in Minsk Qrupu çərçivəsində danışıqlara dəvət olundu.
1993 – Rusiya Konstitusiya Komissiyası prezident Yeltsinə fövqəladə səlahiyyətlər verən layihəni qəbul edib.
1994 – ABŞ və Şimali Koreya arasında nüvə proqramı ilə bağlı ilk razılaşma sənədləri imzalandı.
1995 – Bosniya müharibəsində Srebrenitsa bölgəsində gərginlik artdı.
1996 – Gürcüstan parlamenti ölkədə sülhməramlı kontingentin mandatını uzadıb.
1997 – Şotlandiyada parlamentin bərpası ilə bağlı referendum qərarı təsdiqləndi.
1998 – Yaxın Şərq danışıqları çərçivəsində BMT Təhlükəsizlik Şurası İsrailə çağırış edib.
1999 – Kosovoda sülhməramlılar arasında ilk fransız birliyi yerləşdirildi.
2000 – Avropa Birliyi Balkanlarda sabitliyə dair “Stabilizasiya və Assosiasiya” siyasətini genişləndirib.
2001 – Gürcüstan və Rusiya arasında sərhəd təhlükəsizliyi üzrə razılaşma imzalandı.
2002 – Pakistan və Hindistan arasında Siaçen bölgəsində müvəqqəti atəşkəs əldə olunub.
2003 – NATO-nun İstanbuldakı sammitində Qafqaz regionunun təhlükəsizliyi xüsusi mövzu kimi təqdim olundu.
2004 – Əfqanıstanda konstitusiya əsaslı ilk parlament seçkiləri üçün qeydiyyat başa çatıb.
2005 – Çexiya və Slovakiya prezidentləri Bratislavada ortaq əməkdaşlıq bəyannaməsi imzaladılar.
2006 – Türkiyə ilə Avropa İttifaqı arasında müzakirələrdə Kipr problemi yenidən gündəmə gəlib.
2007 – Səudiyyə Ərəbistanı ilə İran arasında Yaxın Şərq sabitliyi ilə bağlı rəsmi görüş keçirildi.
2008 – Ermənistan və Türkiyə prezidentləri futbol diplomatiyasına başlamaq barədə razılığa gəldi.
2009 – İranda prezident seçkilərindən sonra baş qaldıran etirazlar beynəlxalq aləmdə reaksiya doğurdu.
2010 – Venesuelada elektrik enerjisi böhranı səbəbindən fövqəladə enerji planı tətbiq edildi.
2011 – Suriya üzrə ilk beynəlxalq insan haqları konfransı Cenevrədə keçirilib.
2012 – Misirdə ilk demokratik yolla seçilmiş prezident Məhəmməd Mursi and içdi.
2013 – Misirdə Mursi hakimiyyətinə qarşı “30 iyun Hərəkatı” hazırlıqları sosial mediada genişlənib.
2014 – İraqın Tikrit şəhəri İŞİD tərəfindən ələ keçirildi.
2015 – Yunanıstanda bank sisteminin çökəcəyi qorxusuyla fövqəladə məhdudiyyətlər tətbiq edilib.
2016 – Panama sənədləri sızmasından sonra bir çox ölkədə istintaqlar başlandı.
2017 – Kolumbiya hökuməti ilə FARC partizanları arasında son silah təhvil vermə mərasimi keçirildi.
2018 – Liviyada mühacirlərlə dolu qayıq batıb, onlarla insan həyatını itirib.
2019 – G20 sammitində ABŞ və Çin arasında ticarət razılaşmasının bərpa ediləcəyi elan olundu.
2020 – Liviya ilə Misir arasında Sirt-Cufra cəbhəsində gərginlik yeni səviyyəyə yüksəlib.
2021 – Efiopiyada keçirilmiş seçkilərdə Abiy Əhmədin partiyası qalib gəldi.
2022 – NATO-nun Madriddəki sammitində İsveç və Finlandiyanın üzvlüyü ilə bağlı prinsipial razılıq əldə olunub.
2023 – Rusiya vətəndaş cəmiyyətində “Vaqner qiyamı”nın nəticələri geniş şəkildə müzakirə olunub.
2024 – ABŞ və Aİ “Dijital Rəqəmsal Etik Nizamnamə”ni birgə qəbul etdilər – süni intellekt və kibertəhlükəsizlik sahələrində yeni hüquqi baza yaradıldı.
