BAKI, AzerVoice, Azər Hüseynov Tarixçi, İstanbul Zaim Universitetinin Tarix və Mədəniyyət Bölümü Doktorantı, Qafqaz Etno-Sosial Araşdırmalar Mərkəzinin eksperti, xüsusi olaraq AzerVoice üçün
Azərbaycan xarici siyasətinin mərkəzi damarı təhlükəsizlikdir.
Azərbaycanın xarici siyasəti çağdaş dövrün ən bariz pragmatizm nümunələrindən biridir. Bu siyasət izlənildikdə, balanslı mövqe və çevik diplomatik yanaşma sayəsində ölkənin regional və qlobal miqyasda sabitlik və təhlükəsizlik təmin etmək uğurla bacardığı görünür. Mən hər zaman demişəm ki, Azərbaycanın dövlətçilik tarixində pragmatizmin zirvəsində dayanan nümunələrdən biri də Şirvanşahlar dövlətidir. Şirvanşahlar düz 800 il ərzində hökmranlıq etmiş, hər nə qədər böyük əraziləri olmasa da, Azərbaycanın şərqində – Şirvan bölgəsində yüksək mədəniyyət və memarlıq nümunələri yaratmış, sabitlik və rifah təmin etmişlər. Bunu isə məhz böyük imperiyalar arasında balanslı və ağıllı siyasət yürütməklə bacarmışlar.
Bu gün də müasir Azərbaycan oxşar şəkildə, lakin daha mürəkkəb beynəlxalq konfiqurasiyada öz milli maraqlarını balans siyasəti ilə qorumağa çalışır. Regionda və beynəlxalq aləmdə bir-biri ilə rəqabət və ya qarşıdurma içində olan güclər – Türkiyə, Rusiya, İran, İsrail, Avropa İttifaqı, ABŞ və digərləri – Azərbaycanla ya tərəfdaşlıq edir, ya da ən azı əməkdaşlıq imkanlarını açıq saxlayır. Prezident Ərdoğan Azərbaycana gəlir, İran rəsmiləri Bakıya səfər edir, Suriya nümayəndəsi Əhməd Şəraa ilə SOCAR vasitəsilə sazişlər imzalanır, eyni zamanda Azərbaycan İsrail ilə müttəfiq, ABŞ ilə tərəfdaşlıq əlaqələrini davam etdirir.
Azərbaycanın diplomatik uğurlarının arxasında duran əsas amil budur: müxtəlif qlobal güclərin maraqlarının toqquşduğu bir məkan olmasına baxmayaraq, Azərbaycan sabitlik, iqtisadi əməkdaşlıq və hüquqi legitimlik prinsiplərinə əsaslanaraq hər kəslə danışıq masasına otura bilir. Bu, Azərbaycanın regionda neytral uzlaşma nöqtəsi kimi çıxış etməsinə şərait yaradır.
Məsələn, Azərbaycan Suriya ilə SOCAR vasitəsilə saziş imzalayarkən çox gözəl bilir ki, Suriya hökuməti ölkənin neft və qaz ehtiyatlarının böyük hissəsinə nəzarət etmir. Buna baxmayaraq, Azərbaycan beynəlxalq hüququn prinsiplərinə əsaslanaraq legitim hesab olunan tərəflə razılaşmalar imzalamağa üstünlük verir. Çünki bu siyasət ona həm hüquqi mövqe qazandırır, həm də gələcəkdə istənilən ssenari üçün öz mövqeyini qorumağa imkan verir.
Azərbaycan özünü heç bir ideoloji çərçivəyə bağlamadan, sırf milli maraqlar əsasında hərəkət edir. Bu da ölkəni müasir dünyada ən praqmatik və çevik xarici siyasət yürüdən dövlətlərdən birinə çevirir. Azərbaycan üçün əsas məqsəd təhlükəsizliyini təmin etmək, sabitliyi qorumaq və regional əməkdaşlıq üçün açıq platforma olmaqdır. Bütün bu yanaşmalar ölkənin strateji əhəmiyyətini daha da artırır və onu Cənubi Qafqazın əsas geosiyasi oyunçularından birinə çevirir.
