BAKI,AzerVoice
İslam dini qəbirə və cənazəyə ehtiramı böyük əhəmiyyətlə vurğulayır. Əksər İslam alimləri bildirir ki, ölmüş bir şəxsin qəbrinin yeri, ciddi səbəb olmadan dəyişdirilə bilməz. Ancaq zəruri hal və ya dini-ictimai məsləhət varsa, müəyyən şərtlərlə qəbrin açılması və nəşin başqa yerə köçürülməsi caiz sayılır.
Məzhəblərin rəyinə görə qəbir köçürülməsinin
şərtləri
Hənbəli məzhəbi: Məsləhət və təhlükəyə görə
icazə
Hənbəli alimlərinə görə, qəbir köçürülməsi şəri səbəb və ictimai məsləhətlə caiz ola bilər. Məsələn:
- Cəsədə zərər verəcək amil varsa
- Daha təhlükəsiz və hörmətli yerə dəfn imkanı varsa
Bu kimi hallarda qəbir açılıb nəş köçürülə bilər. Şərt odur ki,
nəşə ehtiramla yanaşılsın, sümüklərə zərər
verilməsin.
Hənəfi məzhəbi: Yalnız zəruri hallarda
Hənəfi alimləri qəbirin yerinin dəyişdirilməsini ümumilikdə caiz saymır, istisna hallarda isə buna icazə verirlər. Məsələn:
- Qəbir su altında qalarsa
- Üzərindən yol salınarsa
- Torpağın sahibi icazə verməzsə
Bu hallarda qəbir açılıb, nəş başqa yerə daşına bilər. Lakin
ölünün vəsiyyəti və ya yaxınların ziyarət
çətinliyi kimi səbəblər kifayət sayılmır.
Şafii məzhəbi: Dəfn sonrası qəbir açmaq
haramdır
Şafii alimlərinə görə, ölü dəfn edildikdən sonra onu hər hansı bir səbəblə qəbirdən çıxarmaq haram sayılır. Ancaq aşağıdakı hallar istisnadır:
- Qəbir qəsb edilmiş torpaqda yerləşirsə
- Torpaq sahibi razılıq vermirsə
Bu zaman qəbir açılıb, nəş icazəli və hörmətli şəkildə başqa
yerə köçürülə bilər.
Maliki məzhəbi: Əsaslı səbəblə icazə var
Maliki məzhəbinə görə, qəbir yerinin dəyişdirilməsi mümkündür, lakin əsaslı səbəb olmalıdır. Nümunələr:
- Heyvanların nəşə zərər verməsi təhlükəsi
- Ailə məzarlığına köçürmək arzusu
- Qəbir ziyarətini asanlaşdırmaq məqsədi
Bu hallarda qəbirin yeri dəyişdirilə bilər, şərt odur ki,
ölüyə ehtiram qorunsun.
Zərurət varsa, köçürmək olar
İslam hüququna əsasən, ölünün qəbrinin yerini dəyişdirmək ümumən qadağandır. Ancaq dini zərurət, təhlükə və ya cəmiyyətin xeyrinə olan hallar mövcuddursa, bu addım şəraitə uyğun şəkildə və ehtiramla atıla bilər.
