BAKI,AzerVoice

Namaz İslamın ən mühüm ibadətlərindən biridir və onun icrası zamanı bir sıra qaydalar mövcuddur. Bu qaydalar içərisində qiraətin səslə və ya səssiz oxunması da önəmli yer tutur. Xüsusilə qadınların namazda səsini ucaldıb-ucaltmaması məsələsi uzun illərdir fiqh alimləri tərəfindən müzakirə olunmuş və məzhəblərə görə fərqli hökmlər verilmişdir.

Səslə və səssiz qılınan namazlar

İslamda bəzi namaz rükətləri səsli, digərləri isə səssiz qılınır. Səslə oxunması tövsiyə olunan namazlar bunlardır:

• Sübh namazı – hər iki rükət

• Məğrib və işa namazları – ilk iki rükət

Bu namazlarda kişilər üçün Quran surələrinin uca səslə oxunması sünnə sayılır. Lakin qadınlar üçün bu məsələ daha incə və fərqli yanaşma tələb edir.

Qadınların uca səslə oxuması harada icazəlidir, harada deyil?

Əgər qadın naməhrəm kişilərin olduğu bir məkanda namaz qılırsa, səslə oxuması uyğun görülmür. Hətta belə hallarda imam səhv etdikdə belə, qadının "sübhənəllah" deyərək xəbərdarlıq etməsinə icazə verilmir.

Peyğəmbərimiz (s.a.s) bu barədə belə buyurmuşdur:

“Kim namazda (imama) xəbərdarlıq etmək istəsə, "sübhənəllah" desin. Qadınlar isə əllərini bir-birinə vuraraq səs çıxarsınlar.”
(Buxari, 1218)

Bu hədis, qadının səsinin ictimai müstəvidə fitnəyə səbəb ola biləcəyini nəzərə alaraq ehtiyatlı davranmağı tövsiyə edir.

Qurani-Kərimdə qadın səsinin həddi necə göstərilir?

Qurani-Kərimdə Peyğəmbərimizin (s.a.s) xanımlarına xitabən belə buyurulur:

Ey Peyğəmbər zövcələri! Siz başqa qadınlar kimi deyilsiniz. Əgər Allahdan qorxursunuzsa, (yad kişilərlə) ədalı danışmayın, yoxsa qəlbində xəstəlik olan bir kimsə (sizə qarşı) ümid bəsləyər. Düzgün danışın!
(Əhzab, 32)

Burada xitab Peyğəmbərin (s.a.s) xanımlarına olsa da, ümumi hökm bütün müsəlman qadınlara aiddir.

Məzhəblərə görə qadının səsli qiraəti

Fiqh məktəbləri qadının namazda səslə oxuması ilə bağlı fərqli yanaşmalar ortaya qoymuşlar:

Hənəfi məzhəbi:

• Qadının bütün hallarda səssiz oxumasını vacib sayır.

• Səslə oxumaq "təhrimən məkruh" sayılır.

• Bəzi alimlər səslə oxunan namazın batil olacağını belə bildirmişlər.

Maliki məzhəbi:

• Səslə qılınan namazlarda qadının səsini uca səslə oxumasını məkruh hesab edir.

• Əgər ətrafda naməhrəm varsa, qadının yalnız özü eşidəcək qədər pıçıltı ilə oxumasını vacib sayır.

Şafii və Hənbəli məzhəbləri:

• Qadın, ətrafında naməhrəmlər yoxdursa, ya tək, ya da qadınlarla birlikdə camaat namazı qılarkən, kişilər qədər olmasa da uca səslə qiraət edə bilər.

• Bu halda səslə oxumaq sünnət sayılır.

• Naməhrəmlər yanında səslə oxumaq namazı pozmasa da, məkruh sayılır.

Nəticə: Qadının səsini ucaltması hansı hallarda məqbul sayılır?

Qadının namazda səsini ucaltması aşağıdakı hallarda icazəlidir və ya caiz sayılır:

• Ətrafda naməhrəm kişi yoxdursa

• Qadın təkbaşına və ya qadınlarla birgə namaz qılırsa

• Qiraət, fitnə və diqqət çəkmə məqsədi daşımırsa

• Şafii və Hənbəli məzhəblərinə əsaslanırsa

Amma ictimai yerlərdə, naməhrəmlərin yanında və ya fitnəyə səbəb ola biləcək mühitlərdə səslə qiraət təhlükəli və qeyri-məqbul sayılır.