BAKI, AzerVoice, Nailə Babazadə
AzerVoice-nin təqdim etdiyi yeni Hüquq Bələdçisi rubrikasında Quba 1 saylı Mediasiya Təşkilatının direktoru hüquqşünas mediator Hümmət Əliyev hüquq sahəsində bir çox suallara cavab verib.
AzerVoice saytına istinadən oxucularına Hümmət Əliyevin suallara cavablarını təqdim edir.
“Mediasiya konflikt mədəniyyətini dəyişir”
– Hümmət müəllim, mediasiya cəmiyyətin konflikt mədəniyyətini necə dəyişir?
– Mediasiya insanların mübahisələri zorakılıq və ya məhkəmə çəkişməsinə getmədən, qarşılıqlı anlaşma və dialoq yolu ilə həll etməsinə şərait yaradır. Azərbaycan Respublikasının “Mediasiya haqqında” Qanununa əsasən, bu proses könüllülük, bərabərlik və qarşılıqlı hörmət prinsiplərinə söykənir. Belə yanaşma cəmiyyətdə dialoq və empatiya mədəniyyətini formalaşdırır, qarşıdurmaların dərinləşməsinin qarşısını alır. Mediasiya sayəsində konfliktlərdə “qazanan və uduzan” anlayışı yox, “hər iki tərəf qazanan” prinsipi tətbiq olunur.
“Ailə və icma münasibətlərində mediasiyanın rolu”
– Mediasiya prosesi ailə və icma münasibətlərinə necə təsir edir?
– Ailə mediasiyası mübahisə yaşayan tərəflərə emosional gərginliyi azaltmaq və münasibətləri qorumaq imkanı verir. Qanunun 23-cü maddəsinə əsasən, ailə mediasiyası yalnız xüsusi hazırlıqlı mediatorlar tərəfindən aparılır. Bu, uşaqların hüquqlarının qorunmasına və boşanma proseslərinin sülh yolu ilə həllinə şərait yaradır. İcma səviyyəsində isə mediasiya sosial həmrəyliyin güclənməsinə, qarşılıqlı etimadın artmasına və yerli barış mühitinin möhkəmlənməsinə səbəb olur.
“Qonşuluq və icma mediasiyası”
– Qonşuluq və icma səviyyəsində mediasiya nümunələri varmı?
– Bəli, ölkəmizin müxtəlif bölgələrində icma mediasiyası üzrə pilot layihələr həyata keçirilir. Bu layihələr çərçivəsində qonşular arasında yaranan mübahisələr – torpaq bölgüsü, səs-küy, su istifadəsi kimi məişət problemləri – mediatorların iştirakı ilə qarşılıqlı anlaşma əsasında həll olunur. Bu da göstərir ki, mediasiya yalnız hüquqi mexanizm deyil, ictimai barışıq alətidir.
“Mediasiyanın beynəlxalq təcrübəsi”
– Mediasiya sosial barışıq vasitəsi kimi hansı ölkələrdə uğurla tətbiq olunur?
– Dünyada bu təcrübə kifayət qədər geniş yayılıb. Niderland, Norveç və Estoniya kimi ölkələrdə icma mediasiyası dövlət proqramlarının bir hissəsidir. Gürcüstan və Qazaxıstanda mediasiya həm məhkəmədənkənar, həm də məktəb və ailə səviyyəsində tətbiq edilir. Kanada və ABŞ-da isə mediasiya sosial ədalətin və etimadın bərpası üçün əsas mexanizmlərdən biridir. Bu təcrübələr göstərir ki, mediasiya yalnız hüquqi deyil, həm də mədəni barış və sosial harmoniya vasitəsidir.
“Cəmiyyətin mediasiyaya inamını artırmaq yolları”
– Cəmiyyətin mediasiyaya inamını artırmaq üçün hansı addımlar vacibdir?
– Ən vacib addım maarifləndirmədir. İnsanlar mediasiyanın nə olduğunu və onlara nə kimi fayda gətirdiyini bilməlidirlər. Bunun üçün geniş ictimai maarifləndirmə kampaniyaları, mediatorların peşəkarlığının artırılması, məhkəmələrin mediasiyanı təşviq etməsi və dövlət–QHT əməkdaşlığı vacibdir. Bu istiqamətdə aparılan işlər nəticəsində cəmiyyət mediasiyanı tanıdıqca ona olan etimad da artır.
Hümmət Əliyev vurğulayır ki, mediasiya cəmiyyətin barışa, anlayışa və qarşılıqlı hörmətə doğru inkişafının göstəricisidir. Mediasiya yalnız mübahisələrin həlli mexanizmi deyil, həm də sosial harmoniya və qarşılıqlı hörmət mədəniyyətinin inkişaf etdirilməsində mühüm rol oynayır.
Ünvan: Quba şəhəri, Heydər Əliyev prospekti,
"İlqaroğlu" Business Center, II mərtəbə.
Tel.mob: (+994) 77 450.77.44, (+994) 77 450.77.44
E/ünvan: [email protected]
Şabran ofisi:
Ünvan: Şabran şəhəri, Zərifə Əliyev küç., (Şabran Məhkəməsinin qarşısı)
Tel.mob: (+994) 77 588.77.44