Bakı. AzerVoice, Anar Məmmədov, sağlam həyat və fitnes mütəxəssisi
Doğru Qidalanıram — Bəs Niyə Çatışmazlıqlar Var?
İnsanların çoxu belə düşünür:
“Mən evdə yemək bişirirəm, fastfud yemirəm, tərəvəz, balıq, sıyıq yeyirəm — deməli, hər şey qaydasındadır”.
Ancaq təcrübə göstərir ki, hətta ideal görünən rasionla belə vitamin və mineral çatışmazlıqları geniş yayılıb. Bəzən bu çatışmazlıqlar illərlə gizli qalır və heç bir aydın simptom vermir.
Niyə belə olur?
1. Məhsullar zəiflədi — torpaqlar tükəndi
Müasir kənd təsərrüfatı məhsuldarlığa yönəlib, keyfiyyətə yox. Torpaqlar mikroelementlərlə yoxsullaşıb, nəticədə məhsullar (tərəvəz, meyvə və s.) əvvəlki qədər zəngin deyil.
Məsələn: İspanaqda bu gün 50 il öncə ilə müqayisədə 3–5 dəfə az maqnezium və dəmir var.
Bundan əlavə:
Dondurma
Daşınma
İstixana şəraiti
Bütün bunlar məhsulların B qrupu vitaminləri və C vitaminini azaldır.
2. Orqanizmin tələbatı artıb
Biz daim stress, informasiya basqısı, hormonal dəyişikliklər və fiziki yüklənmələr altındayıq.
Stress zamanı — maqnezium, B və C vitaminləri daha çox sərf olunur.
Qadınlarda PMS, menopauza, iltihablar zamanı — dəmir, sink, A/D/E vitaminləri və zülal ehtiyacı artır.
3. Yediyin udulmaya bilər
Düzgün qidalanma — udulma demək deyil.
Aşağıdakılar qida maddələrinin sorulmasını zəiflədir:
Gastrit
SİBR
Aşağı mədə turşuluğu
Antibiotiklər, hormonlar, metformin
Nəticə: İnsan ət yeyir, amma analizdə dəmir və B12 aşağı çıxır.
4. Yaş artdıqca — tələbat da artır
Yaşlandıqca:
Mədə turşusu və ferment ifrazı azalır
Qaraciyər və böyrəklər zəifləyir
Mikrofloranın balansı pozulur
Bu o deməkdir ki, yaşlı insanlara daha çox B vitamini, D vitamini, kalsium və zülal lazımdır
5. Dərmanlar vitaminləri “oğurlaya” bilər
Bəzi dərmanlar uzunmüddətli istifadə zamanı ciddi çatışmazlıqlar yarada bilər:
Metformin — B12 və fol turşusunu azaldır
İPP (omeprazol və s.) — B12, dəmir, sink, kalsiumu mənimsəməyə mane
olur
Hamiləlik əleyhinə həblər — B6, maqnezium, sinki azaldır
Diuretiklər — maqnezium, kalium və natriumu yuyub aparır
6. Genetik fərqliliklər
MTHFR, COMT, PEMT kimi genetik mutasiyalar varsa:
Folat və B12 düzgün işlənmir
Hüceyrə səviyyəsində mənimsəmə pozula bilər
Qida maddələri olsa belə, orqanizm onları istifadə edə bilmir
7. Həyat tərzimiz də bizi “yeyir”
Qəhvə — dəmir, kalsium, maqnezium və sinkin udulmasına mane olur
Alkoqol — mikrofloranı pozur, B vitaminlərini parçalayır
Stress və yuxusuzluq — maqnezium, C vitamini, B1/B6 və sink ehtiyatlarını sürətlə azaldır
Bəs nə etməli?
Düzgün qidalanma vacibdir, amma yetərli deyil.
Hər 6–12 aydan bir analiz verin.
Xüsusilə, aşağıdakılar varsa:
Xroniki yorğunluq
Dəri və həzm problemləri
Yuxu və çəki pozğunluğu
Əsəbilik və libido azalması
Nəticə: Ağıllı yanaşma — güclü bədən
Əlavə qəbul etməzdən öncə:
Udulmanı yoxlayın
Həzm və fermentləri dəstəkləyin
Qida əlavələrini analizlərə əsasən seçin, “profilaktika üçün” yox
Orqanizm real şəraitdə yaşayır. O, təmiz qrafik və nəzəri “qida balansı” ilə yox, bizim gündəlik həyat tərzimizlə işləyir.
