BAKI, AzerVoice, Orxan Qədirzadə
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş katibi Antonio Quterreş İraqa səfər edib.
AzerVoice xəbər verir ki, səfər ABŞ-ın rəhbərlik etdiyi 2003-cü il işğalından sonra yaradılmış BMT-nin İraqa Yardım Missiyasının (UNAMI) fəaliyyətinin başa çatmasını qeyd etmək məqsədi daşıyır.
BMT Təhlükəsizlik Şurası İraq hökumətinin müraciəti əsasında ötən il UNAMI-nin mandatının 2025-ci ilin sonunadək mərhələli şəkildə dayandırılması barədə qərar qəbul edib. Missiya münaqişədən sonrakı dövrdə humanitar yardımın və bərpa prosesinin əlaqələndirilməsi, həmçinin təmsilçi dövlət idarəçiliyinin qurulmasına dəstək məqsədi ilə fəaliyyət göstərib.
İraqın müvəqqəti baş naziri Məhəmməd Şia əs-Sudani bildirib ki, ölkəsi onilliklər boyu diktatura, müharibələr və terrorizm səbəbindən əziyyət çəkmiş bir regionda UNAMI-nin fəaliyyətini yüksək qiymətləndirir. Onun sözlərinə görə, missiyanın başa çatması İraqın tam özünütəminetmə mərhələsinə çatdığını göstərir.
Sudani Quterreşlə birgə bəyanatında vurğulayıb ki, İraq xalqının fədakarlığı və cəsarəti sayəsində ölkə çətin sınaqlardan qalib çıxıb. O qeyd edib ki, UNAMI-nin mandatının bitməsi BMT ilə tərəfdaşlığın sona çatması demək deyil, əksinə, inkişaf və inklüziv iqtisadi artıma yönəlmiş yeni əməkdaşlıq mərhələsinin başlanğıcıdır.
Baş nazir həmçinin Bağdadda bir küçənin “Birləşmiş Millətlər küçəsi” adlandırılacağını açıqlayıb. Bu addım 2003-cü il avqustun 19-da Bağdaddakı “Canal Hotel”də yerləşən BMT qərargahına edilən terror hücumu nəticəsində həlak olmuş 22 BMT əməkdaşının xatirəsinə ehtiram əlaməti kimi atılıb.
Antonio Quterreş öz çıxışında İraq xalqının iradəsini, dözümünü və qətiyyətini yüksək qiymətləndirib. O, ölkənin illərlə davam edən məzhəb zorakılığına, ekstremist qrupların – o cümlədən İŞİD terror təşkilatının yüksəlişinə baxmayaraq, təhlükəsizlik və asayişi bərpa etmək üçün ciddi səylər göstərdiyini vurğulayıb.
“İraq onilliklər boyu zorakılıq, müharibə, terrorizm, məzhəbçilik və xarici müdaxilələrlə mübarizə aparıb. Bugünkü İraq həmin dövrlərlə müqayisədə tamamilə fərqli bir ölkədir,” - deyə Quterreş bildirib.
Baş katib əlavə edib ki, UNAMI-nin mandatının bitməsi ilə BMT–İraq münasibətləri normal tərəfdaşlıq səviyyəsinə keçəcək. O, həmçinin İraq hökumətinin Suriyanın şimal-şərqində yerləşən Əl-Hol düşərgəsindən öz vətəndaşlarını geri qaytarmaq istiqamətində atdığı addımları alqışlayıb.
Quterreş yaxın vaxtlarda İraqın sabiq prezidenti Bərhəm Salehi BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığının rəhbəri vəzifəsinə namizəd göstərib. Bu, son 50 ildə Yaxın Şərq regionundan irəli sürülən ilk namizədlik kimi qiymətləndirilir.
Qeyd edək ki, 2018–2022-ci illərdə prezident olmuş Bərhəm Salehin dövrü İŞİD-in İraq ərazisində törətdiyi genişmiqyaslı hücumların nəticələrinin aradan qaldırılması mərhələsinə təsadüf edib. Həmin dövrdə ən azı 2,2 milyon iraqlı, o cümlədən Sincar bölgəsindən olan çoxsaylı yezidi ailələr məcburi köçkünə çevrilib və onların bir qismi hələ də düşərgələrdə yaşayır.