BAKI,AzerVoice
Pişiklər uzun illərdir həm mistik, həm də elmi baxımdan insanların maraq dairəsində olan canlılardır. Onların davranışları, səssizliyi, gözlərinin dərinliyi və gecə parlayan baxışları bir çox mifin və inancın yaranmasına səbəb olub. Xüsusilə “pişiyin gözünə baxmaq” məsələsi bir çox insan üçün sual doğurur: Bu doğrudanmı təhlükəlidir, yoxsa sadəcə instinktiv yanlış anlaşmadır?
Qorxu haradan qaynaqlanır?
Tarix boyu pişiklər xüsusilə qara pişiklər, fərqli mədəniyyətlərdə “cadugərlərin köməkçisi”, “şeytani ruhların daşıyıcısı” və ya “astral dünyanın keşikçisi” kimi təqdim olunublar. Orta əsrlərdə Avropada pişiklər cadugərliklə əlaqələndirilərək tonqalda yandırılırdı. Bu miflər min illər ərzində xalq şüuruna hopub və bu gün də bəzi insanlar pişiklərin baxışlarını mistik təhlükə kimi qiymətləndirirlər.
Maraqlısı budur ki, bu qorxuların bəziləri hətta heyvansevərlərin özündə də qalıb. Bəzi pişik həvəskarları belə inanırlar ki, əgər pişiyin gözünə uzun müddət baxsan, astral dünyadan bir növ enerji ötürülür və bu enerji insana mənfi təsir göstərə bilər. Lakin bu iddiaların heç bir elmi əsası yoxdur.
Elmi baxış: Pişiklərin baxış dili
Əslində pişiklərin gözlərinə birbaşa baxmaqla bağlı yaranan narahatlığın izahı psixoloji və etoloji (heyvan davranışları elmi) kontekstdə olduqca sadədir.
Pişiklər, xüsusilə vəhşi təbiətdə yaşayan növlər, birbaşa və sabit göz kontaktını təhlükə, meydan oxuma və ya dominantlıq jesti kimi şərh edirlər. Bu, bir çox yırtıcı heyvanlarda ortaq davranış modelidir. Gözlərini bir nöqtəyə dikmək, qarşıdakını qorxutmaq və ona psixoloji üstünlük qazanmaq üçün istifadə olunur.
Əgər siz pişiyin gözünün içinə uzun müddət və hərəkətsiz şəkildə baxırsınızsa, o, bunu belə oxuyur:
“Bu mənə nəzarət etmək və ya hücum etmək istəyir.”
Bu zaman pişikdə üç mümkün reaksiya meydana çıxır:
- Sıxılır və baxışı kəsir,
- Gözlərini qaçıraraq passivlik nümayiş etdirir,
- Özünü müdafiə mövqeyinə çəkərək sizə qarşı aqressiv jestlər göstərir (tükləri qabardır, pıltıldayır və s.)
Ev pişikləri və fərdi reaksiyalar
Bütün pişiklər bu cür reaksiya vermir. Əgər pişik doğulandan insanla təmasda olubsa və sosiallaşmış bir heyvandırsa, o zaman birbaşa göz kontaktına daha tolerant yanaşır. Belə pişiklər hətta gözünüzə baxaraq sizdən yaxınlıq və diqqət istəyə bilər. Onların “dostluq jesti” isə yavaş və yumşaq göz qırpmaqdır. Əgər pişik sizə baxıb asta-asta gözlərini yumub-açırsa, bu:
“Sənə etibar edirəm. Mənə zərər verməyəcəksən.”- deməkdir.
Əgər siz də pişiyə baxaraq eyni şəkildə yavaş göz qırpsanız, bu, sizin də ona dostluq siqnalı verdiyinizi göstərir. Bu jestlər pişiklərin öz aralarında da ünsiyyət vasitəsidir və insanlar bu dildə ünsiyyət qura bilsələr, pişiklə münasibətləri xeyli yaxınlaşır.
Gecə parlayan gözlər və fiziki səbəblər
Pişiklərin gözləri qaranlıqda parlayır və bu da onların gözünə baxan şəxsdə qəribə hisslər yarada bilər. Bu, onların göz quruluşunda olan “tapetum lucidum” adlı xüsusi təbəqə ilə bağlıdır. Bu təbəqə işığı əks etdirərək pişiyin gecə görmə qabiliyyətini artırır. Nəticədə, işıqlandırma olduqda onların gözləri yaşıl, sarı və ya mavi rəngdə parlayır.
Bu parıltı, xüsusilə gecə saatlarında və zəif işıqda insanlarda mistik və bəzən qorxulu assosiasiyalar yarada bilər. Halbuki bu, təbiətin onlara verdiyi bir bioloji üstünlükdür və təhlükəli heç nə yoxdur.
Pişiyin gözünə baxmaq – olar, yoxsa olmaz?
Nəticə sadədir: Bəli, pişiyin gözünün içinə baxmaq olar. Lakin bunu edərkən:
Göz kontaktını yumşaq və qısa
edin.
Baxışlarınızı yavaş-yavaş yönəldin.
Asta göz qırpmaqla dostluq siqnalı verin.
Pişiyin reaksiyasına diqqət yetirin: o sıxılırsa və ya gözlərini
qaçırırsa, onu rahat buraxın.
Pişiklər zərif, həssas və qürurlu varlıqlardır. Onlara hörmətlə yanaşdıqda, sizi təəccübləndirəcək dərəcədə səmimi və mehriban ola bilirlər.
Pişiklərin gözləri əsrlərdir heyranlıq, qorxu və təəccüb obyekti olub. Lakin bugünkü biliklərimiz və müşahidələrimiz göstərir ki, bu canlıların davranışları başa düşüldükcə, qorxu yox, dərin bir hörmət və yaxınlıq hissi yaranır. Onların gözünə baxmaqla astral dünyaya keçid deyil, sadəcə dilsiz bir canlı ilə səssiz, amma anlamlı ünsiyyət qurmaq mümkündür.