BAKI, AzerVoice
24 iyun tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:
1717 – Böyük Britaniyada ilk dəfə olaraq müstəqil mason lojaları birləşərək Böyük Lojanı yaratdı.
1718 – Osmanlı və Avstriya arasında Pasarofça danışıqları üçün ilkin hazırlıqlar başlanıb.
1721 – Böyük Pyotr Rusiyanı imperiyaya çevirərək "imperator" titulunu qəbul edib.
1725 – Böyük Britaniya ilə Fransa arasında ticarət müqaviləsi imzalanıb.
1730 – Osmanlıda Patrona Xəlil üsyanı nəticəsində III Əhməd taxtdan endirilib.
1735 – Rusiya və İran arasında Gəncə və Təbriz bölgəsində silahlı qarşıdurmalar baş verib.
1740 – Avstriya mirası uğrunda müharibə gərgin mərhələyə daxil olub.
1741 – İsveç və Rusiya arasında münaqişələr Finlandiya uğrunda silahlı müstəviyə keçib.
1742 – Prussiya kralı II Fridrix Avstriyaya qarşı Mollwitz döyüşünün ildönümünü qeyd etmək məqsədilə hərbi parada rəhbərlik etdi.
1783 – Rusiya imperatoru II Yekaterina Krımı tam şəkildə Rusiyaya birləşdirdiyini rəsmi şəkildə bəyan etdi.
1784 – ABŞ Konqresi qərb torpaqlarının idarəçiliyini tənzimləyən "Land Ordinance" qanununu qəbul edib.
1785 – Böyük Britaniya parlamenti Amerika müstəqilliyinin tanınması fonunda ilk iqtisadi tənzimləmələrə başlayıb.
1786 – Şotlandiyada ticarət və sənaye naziri vəzifəsi ilk dəfə yaradılıb.
1789 – Fransada "Milli Assambleya" kral səlahiyyətlərinə qarşı ciddi siyasi bəyanat yayıb.
1790 – ABŞ-da ilk əhali siyahıyaalması həyata keçirilib.
1798 – Napoleonun Misir ekspedisiyası üçün donanması Aleksandriyaya doğru hərəkətə başlayıb.
1801 – Müqəddəs Roma imperatoru I Frans özünü Avstriya imperatoru elan edib.
1805 – Trafalqar döyüşünə hazırlıqlar çərçivəsində Fransız donanması yenidən təşkil olunub.
1809 – Vagram döyüşü öncəsi Avstriya-Fransa münasibətləri kəskin gərginləşib.
1811 – Latın Amerikasında müstəqillik hərəkatları Venesuela və Kolumbiyada güclənib.
1812 – Napoleon ordusu Neman çayını keçərək Rusiyaya hücum etdi. Bu, 1812-ci il Fransa-Rusiya müharibəsinin başlanğıcı idi.
1821 – Simón Bolívar rəhbərliyindəki inqilabçılar Karakasda İspanlara qarşı qələbə qazandılar.
1859 – İtaliya Birliyi hərəkatı çərçivəsində Solferino döyüşü baş verdi – Fransa və Sardiniya Avstriya ordusunu məğlub etdi.
1870 – ABŞ Konqresi Yazılıq və Söz Azadlığı haqqında yeni qanunu qəbul etdi.
1871 – Alman imperiyası ilə Fransa arasında müharibə sonrası sülh danışıqları davam etdirilib.
1875 – Osmanlı dövləti borc öhdəliklərini yerinə yetirməkdə çətinlik çəkib, ilk dəfə defolt vəziyyəti elan olunub.
1883 – Britaniya Misirdə iqtisadi islahatlara dair yeni nəzarət şurası yaradıb.
1889 – Eyfel qülləsi Paris Ümumdünya Sərgisi çərçivəsində ictimaiyyətə açılıb.
1891 – Yaponiya "Meici Konstitusiyası"nı qüvvəyə mindirib.
1897 – Osmanlı və Yunanıstan arasında hərbi toqquşmalar Tesalya bölgəsində genişlənib.
1905 – Rusiyanın "Potyomkin" zirehli gəmisində matros üsyanı başlanıb.
1909 – İran Konstitusiya inqilabı çərçivəsində Məclisin səlahiyyətləri artırılıb.
1910 – Yaponiyanın Koreya üzərində nəzarətini artırması üçün siyasi idarəetmə strukturunda dəyişikliklər edildi.
1916 – İrlandiyanın milli qəhrəmanı və siyasətçisi Roger Casement Almaniyada məhkəməyə verildi – Britaniyaya qarşı casusluqda ittiham olunurdu.
1918 – Azad Polşa ordusu Fransız hərbi müşavirləri ilə təlimə başladı (Birinci Dünya Müharibəsinin son dövrü).
1932 – ABŞ-da Federal Ehtiyat Sistemi çərçivəsində ilk maliyyə sabitlik proqramı qəbul edildi.
1935 – Sovet İttifaqında “Sosialist Müsabiqə” adı altında istehsal planlarının artırılması təşviq edildi.
1940 – Fransa hökuməti Petain rejimi çərçivəsində Almaniya ilə atəşkəs imzaladı.
1947 – ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri ilk dəfə uçan naməlum obyektlər (UFO) barədə rəsmi hesabat hazırladı.
1951 – Berlin divarının tikilməsindən əvvəl şərq və qərb Berlin arasında müvəqqəti keçid qadağası tətbiq olundu.
1957 – Fransa parlamenti Cezayirdə fövqəladə vəziyyətin uzadılmasına dair qanun qəbul etdi.
1960 – Braziliya milli komandası İsveçdə keçirilən dünya çempionatında ikinci dəfə FİFA dünya çempionu oldu.
1963 – ABŞ prezidenti Con Kennedi "İch bin ein Berliner" (Mən Berlinliyəm) çıxışını Berlin divarı önündə etdi.
1968 – Çexoslovakiyada Praqa baharı çərçivəsində sosialist islahatları sürətləndirildi.
1970 – Mərkəzi Afrika Respublikasında prezident Jean-Bédel Bokassa özünü imperator elan etməyə hazırlaşdığı barədə məlumatlar yayılıb.
1973 – Argentinada Juan Perón ölkəsinə 18 il sonra qayıtdı və böyük xalq mitinqi ilə qarşılandı.
1975 – Mozambik Portuqaliyadan müstəqilliyini elan etdi.
1978 – Fransa prezidenti Valeri Jiskar Desten dövlət idarəçiliyində islahatlar paketi təklif etdi.
1981 – İspaniyada birinci qadın nazirlərdən biri olan Soledad Becerril hökumətə daxil oldu.
1984 – Avstraliyada rəsmi şəkildə universal tibbi sığorta sistemi (Medicare) tətbiq olunmağa başlandı.
1987 – İsrailin işğalı altındakı Qəzzada ilk dəfə təşkil olunmuş ümumi tətil günü elan olundu.
1990 – Qazaxıstan SSR-inin Ali Soveti müstəqil qanunvericilik orqanı olaraq fəaliyyətə başlamağa qərar verdi.
1991 – Yuxarı Karabaxda erməni silahlı birləşmələri tərəfindən Topxana meşəsi ətrafında geniş silahlı toqquşma qeydə alındı.
1992 – Azərbaycan və Rusiya arasında diplomatik münasibətlərin qurulması haqqında müqavilə imzalanıb.
1993 – Kanada parlamentində ilk dəfə olaraq inqilis və fransız dillərində paralel iclas keçirildi.
1994 – Türkiyə ilə Azərbaycan arasında enerji əməkdaşlığı ilə bağlı memorandum imzalandı.
1995 – Rusiya Dövlət Duması SSRİ-nin süqutunun hüquqi nəticələrinə dair sənədi qəbul edib.
1996 – Türkiyədə Necmettin Erbakan baş nazir olaraq rəsmi şəkildə fəaliyyətə başlayıb.
1997 – NATO-ya daxil olmaq üçün Polşa, Macarıstan və Çexiya üçün rəsmi danışıqlara başlanıldı.
1998 – BMT İqlim Dəyişikliyi üzrə Kioto Protokolunun ratifikasiyası üçün ilk icra mexanizmini təqdim edib.
1999 – Qosova münaqişəsindən sonra BMT-nin idarəçiliyi altında ilk yerli parlament yığıncağı keçirildi.
2000 – ABŞ və Rusiya arasında silahsızlanma danışıqları üçün yeni protokol imzalanıb.
2001 – Rusiya prezidenti Vladimir Putin və ABŞ prezidenti Corc Buş rəsmi sammit çərçivəsində ilk dəfə görüşdülər (Sloveniya, Brdo qəsri).
2002 – Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi rəsmi fəaliyyətə başlayıb.
2003 – İraq müharibəsindən sonra BMT Təhlükəsizlik Şurası ABŞ-ın müvəqqəti idarəçiliyini tanıyıb.
2004 – Almaniya milli komandası baş məşqçisini dəyişdi – Rudi Völler istefa verdi.
2005 – Əlcəzairdə milli barışıq üçün ümumxalq referendumu keçirilməsi qərara alınıb.
2006 – Qətərdə ilk dəfə olaraq qadınlar bələdiyyə seçkilərində iştirak hüququ qazandılar.
2007 – Rusiya və Çin birgə təhlükəsizlik tədbirləri üçün Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatında hərbi təlimlərə start verib.
2008 – Gürcüstan və Ukraynanın NATO-ya üzvlüyü məsələsi Brüssel sammitində gündəmə çıxarılıb.
2009 – İran prezident seçkiləri sonrası baş qaldıran etirazlar geniş vüsət aldı.
2010 – Kanada G20 sammitinə ev sahibliyi edərək qlobal iqtisadi sabitlik mövzusunu ön plana çəkib.
2011 – ABŞ-da bipartizan büdcə böhranı ilə bağlı konqresdə ilk ciddi böhran müzakirəsi keçirildi.
2012 – Yunanıstanda borc böhranı səbəbilə koalisiya hökumətinə razılıq əldə olunub.
2013 – Çexiyada baş nazir Petr Nečas korrupsiya qalmaqalı səbəbilə istefa verdi.
2015 – ABŞ Ali Məhkəməsi “Obamacare” sığorta islahatını qüvvədə saxlayan qərar qəbul edib.
2016 – Kolumbiyada FARC üsyançı qrupu ilə sülh sazişi imzalandı.
2017 – ABŞ Senatı Rusiyaya qarşı yeni sanksiyalar paketini təsdiqləyib.
2018 – Səudiyyə Ərəbistanı qadınların avtomobil idarə etməsinə qoyulan qadağanı rəsmən ləğv etdi.
2019 – Türkiyədə İstanbul bələdiyyə seçkiləri təkrar keçirildi və müxalif namizəd Ekrem İmamoğlu qalib gəldi.
2020 – Hindistan və Çin sərhədindəki Qalvan vadisi qarşıdurması sonrası danışıqlar başladı.
2021 – Efiopiyada keçirilən seçkilərdə Baş nazir Abiy Əhmədin partiyası önə çıxdı.
2022 – Ukrayna və Moldova Avropa İttifaqına namizəd ölkə statusu aldılar.
2023 – Rusiyanın Ukraynada Zaporojye AES ətrafında hərbi fəaliyyətləri ilə bağlı BMT-də fövqəladə iclas çağırıldı.
2024 – İsrail və Səudiyyə Ərəbistanı arasında hava məkanından istifadə razılaşması əldə olundu.
