BAKI, AzerVoice
7 iyun tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:
1807 – Fransız ordusu Gdansk (Danzig) şəhərini Prussiyadan aldı.
1810 – Portuqaliya kral ailəsi Braziliyada konstitusiya layihəsi üzərində müzakirələrə başladı.
1822 – Yunanıstan müstəqillik uğrunda Osmanlı ordusuna qarşı Tripolitsa yaxınlığında döyüşdə qalib gəldi.
1832 – Böyük Britaniyada “İslahat Aktı” qüvvəyə mindi – parlament seçkiləri sistemi dəyişdirildi.
1840 – İngiltərə və Çin arasında Birinci Afyon müharibəsi davam edirdi – Britaniya donanması Kanton limanını mühasirəyə aldı.
1862 – ABŞ-da “Homestead Act” (Torpaq Qanunu) qüvvəyə mindi – qərbə köç təşviq edildi.
1863 – ABŞ vətəndaş müharibəsində “Milliken's Bend” döyüşü – qaradərili əsgərlər ilk dəfə ön cəbhədə döyüşdülər.
1879 – Almaniya və Avstriya-Macarıstan arasında rəsmi ikitərəfli müdafiə ittifaqı – “Dual Alliance” təsdiqləndi.
1880 – Avstraliyada məşhur quldur Ned Kelly polis tərəfindən həbs edildi.
1892 – Çikaqoda “Demokratik Milli Konvensiya” başladı – Grover Cleveland prezidentliyə namizəd oldu.
1898 – Filippin inqilabçıları İspaniya ordusuna qarşı “Bacoor”
döyüşündə qələbə qazandı.
1899 – Böyük Britaniya və Fransa arasında Fəşoda böhranı
nəticəsində razılaşma əldə edildi.
1900 – Almaniya, ABŞ, Yaponiya və digər ölkələrin qoşunları Çin torpaqlarında Bokser Üsyanı ilə əlaqədar yerləşdirildi.
1901 – Norveçdə ilk dəfə ümumi bələdiyyə seçkiləri keçirildi.
1902 – Kuba ABŞ-ın nəzarətindən çıxaraq müstəqilliyini bərpa etdi.
1903 – Serbiya kralı I Aleksandr və kraliça Draga saray çevrilişi nəticəsində öldürüldülər.
1904 – Transsibir dəmiryolu tam olaraq istismara verildi – Moskva ilə Vladivostok birləşdirildi.
1905 – Norveç parlamenti (Storting) İsveçlə olan ittifaqın ləğvini elan etdi – Norveç müstəqillik yoluna çıxdı.
1914 – Panama Kanalında ilk gəmi – “SS Cristobal” test keçidi etdi.
1917 – Birinci Dünya müharibəsi: Britaniya ordusu Messines döyüşündə alman xətlərini dağıtdı.
1929 – Vatikan şəhəri dövlət olaraq rəsmi şəkildə tanındı – Lateran müqaviləsi qüvvəyə mindi.
1935 – Fransada “Air France” aviaşirkəti Asiya və Afrika reyslərinə başladı.
1938 – Meksika milli neft şirkəti “Pemex” dövlətləşdirildi.
1942 – ABŞ-da Yaponiya ilə müharibədə “Battle of Midway” qələbə ilə başa çatdı.
1944 – İkinci Dünya müharibəsi: Müttəfiqlər Roma şəhərini azad etdilər.
1955 – Fransa parlamentində Cənubi Vyetnam məsələsində bölünmə baş verdi.
1967 – Altıgünlük Müharibə: İsrail Sinay yarımadasını və Qolan təpələrini ələ keçirdi.
1970 – ABŞ-da ilk dəfə olaraq kompüterləşdirilmiş bank əməliyyatı sistemi istifadəyə verildi.
1975 – Afrikanın Mozambik ölkəsi müstəqillik ərəfəsində Portuqaliya ilə sülh razılaşması imzaladı.
1981 – İsrail İraqın nüvə obyektinə (Osiraq) hava zərbəsi endirdi.
1982 – İsrail Livana quru qoşunları ilə daxil oldu – Beyrut yaxınlığında döyüşlər başladı.
1989 – Kanadada federal parlament abort qanunvericiliyini liberallaşdırdı.
1990 – Qərbi Almaniyada “Deutsche Mark” şərqi Almaniyada da
rəsmi valyuta elan olundu.
1991 – Cənubi Afrika Respublikasında son aparteid qanunları ləğv
edildi.
1992 – ABŞ və Rusiya prezidentləri (Corc Buş və Boris Yeltsin) strateji hücum silahlarının azaldılması barədə razılığa gəldilər.
1993 – Kambocada ilk azad parlament seçkiləri keçirildi.
1994 – İtaliyada Silvio Berluskoni baş nazir kimi ilk dəfə vəzifəyə başladı.
1995 – Danimarka referendumla Avropa Birliyinin Maastrixt
müqaviləsinə qoşulmasını təsdiqlədi.
1996 – Nepalda maoist partiyası tərəfindən silahlı üsyan
başlandı.
1997 – NATO və Rusiya arasında əməkdaşlıq aktı Parisdə imzalandı.
1998 – Yaponiyada yüksək sürətli Şinkansen qatarlarının yeni
modeli istifadəyə verildi.
1999 – Kosovo müharibəsi: NATO qüvvələri Serbiyaya qarşı
bombardmana davam etdi.
2000 – Şimali və Cənubi Koreya liderləri ilk dəfə Pxenyanda görüş keçirdilər.
2001 – BMT-nin xüsusi tribunalı Serbiya prezidenti Slobodan
Miloşeviçə qarşı rəsmi ittiham irəli sürdü.
2002 – ABŞ-da Əfqanıstanda “Ən çox axtarılan terrorçular” siyahısı
açıqlanaraq yeni əməliyyatlar başlandı.
2003 – Avropa İttifaqı Konstitusiyası layihəsi ictimaiyyətə təqdim olundu.
2004 – Avropa Parlamentinə seçkilərdə ilk dəfə 10 yeni üzv ölkə
də iştirak etdi.
2005 – Hollandiyada Avropa Konstitusiyasına qarşı keçirilən
referendumda “yox” nəticəsi çıxdı.
2006 – Serbiya və Monteneqro arasında birliyin rəsmi şəkildə sona çatması elan olundu.
2007 – Almaniyada G8 sammiti təhlükəsizlik tədbirləri altında açıldı.
2008 – ABŞ-da prezidentliyə namizəd Barak Obama Demokrat Partiyasından rəsmi namizəd elan olundu.
2009 – Peru Amazon bölgəsində yerli etnik icmalar hökumət islahatlarına qarşı qiyam qaldırdı – 30-dan çox insan öldü.
2010 – Kanadada G20 sammiti öncəsi etirazçılarla polis arasında
qarşıdurma baş verdi.
2011 – Suriya ordusu Həma şəhərində nümayişçilərə qarşı əməliyyat
keçirdi.
2012 – Suriya münaqişəsi: Homs şəhərində yenidən ağır bombardman
baş verdi.
2013 – Türkiyədə Gezi Parkı etirazları geniş miqyas aldı.
2014 – İraqın Mosul şəhəri İŞİD tərəfindən ələ keçirildi.
2015 – Almaniya və Fransa liderləri Yunanıstanın borc böhranı ilə
bağlı fövqəladə görüş keçirdilər.
2016 – İsveçdə yeni terrora qarşı qanun qüvvəyə mindi.
2017 – Böyük Britaniyada parlament seçkiləri baş tutdu – Theresa
May çoxluğu itirdi.
2018 – Kanada senatı marixuananın leqallaşdırılması barədə qanunu
qəbul etdi.
2019 – Sudan ordusu və etirazçılar arasında saziş əldə olunmadı – vəziyyət gərgin qaldı.
2020 – ABŞ-da Corc Floydun öldürülməsi fonunda irqi ayrı-seçkilik əleyhinə yürüşlər davam etdi.
2021 – El Salvador Bitkoini rəsmi ödəniş vasitəsi kimi qəbul edən ilk ölkə oldu.
2022 – Türkiyə ilə Yunanıstan arasında Egey dənizində yenidən gərginlik yaşandı.
2023 – ABŞ Prezidenti Co Bayden borc limitinin artırılması qanununu imzaladı.
2024 – Avropa Parlamentinə seçkilər ərəfəsində Almaniyada ekstremist partiyalarla bağlı ictimai debatlar artdı.
