BAKI, AzerVoice

7 iyun tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:

1807 – Fransız ordusu Gdansk (Danzig) şəhərini Prussiyadan aldı.

1810 – Portuqaliya kral ailəsi Braziliyada konstitusiya layihəsi üzərində müzakirələrə başladı.

1822 – Yunanıstan müstəqillik uğrunda Osmanlı ordusuna qarşı Tripolitsa yaxınlığında döyüşdə qalib gəldi.

1832 – Böyük Britaniyada “İslahat Aktı” qüvvəyə mindi – parlament seçkiləri sistemi dəyişdirildi.

1840 – İngiltərə və Çin arasında Birinci Afyon müharibəsi davam edirdi – Britaniya donanması Kanton limanını mühasirəyə aldı.

1862 – ABŞ-da “Homestead Act” (Torpaq Qanunu) qüvvəyə mindi – qərbə köç təşviq edildi.

1863 – ABŞ vətəndaş müharibəsində “Milliken's Bend” döyüşü – qaradərili əsgərlər ilk dəfə ön cəbhədə döyüşdülər.

1879 – Almaniya və Avstriya-Macarıstan arasında rəsmi ikitərəfli müdafiə ittifaqı – “Dual Alliance” təsdiqləndi.

1880 – Avstraliyada məşhur quldur Ned Kelly polis tərəfindən həbs edildi.

1892 – Çikaqoda “Demokratik Milli Konvensiya” başladı – Grover Cleveland prezidentliyə namizəd oldu.

1898 – Filippin inqilabçıları İspaniya ordusuna qarşı “Bacoor” döyüşündə qələbə qazandı.
1899 – Böyük Britaniya və Fransa arasında Fəşoda böhranı nəticəsində razılaşma əldə edildi.

1900 – Almaniya, ABŞ, Yaponiya və digər ölkələrin qoşunları Çin torpaqlarında Bokser Üsyanı ilə əlaqədar yerləşdirildi.

1901 – Norveçdə ilk dəfə ümumi bələdiyyə seçkiləri keçirildi.

1902 – Kuba ABŞ-ın nəzarətindən çıxaraq müstəqilliyini bərpa etdi.

1903 – Serbiya kralı I Aleksandr və kraliça Draga saray çevrilişi nəticəsində öldürüldülər.

1904 – Transsibir dəmiryolu tam olaraq istismara verildi – Moskva ilə Vladivostok birləşdirildi.

1905 – Norveç parlamenti (Storting) İsveçlə olan ittifaqın ləğvini elan etdi – Norveç müstəqillik yoluna çıxdı.

1914 – Panama Kanalında ilk gəmi – “SS Cristobal” test keçidi etdi.

1917 – Birinci Dünya müharibəsi: Britaniya ordusu Messines döyüşündə alman xətlərini dağıtdı.

1929 – Vatikan şəhəri dövlət olaraq rəsmi şəkildə tanındı – Lateran müqaviləsi qüvvəyə mindi.

1935 – Fransada “Air France” aviaşirkəti Asiya və Afrika reyslərinə başladı.

1938 – Meksika milli neft şirkəti “Pemex” dövlətləşdirildi.

1942 – ABŞ-da Yaponiya ilə müharibədə “Battle of Midway” qələbə ilə başa çatdı.

1944 – İkinci Dünya müharibəsi: Müttəfiqlər Roma şəhərini azad etdilər.

1955 – Fransa parlamentində Cənubi Vyetnam məsələsində bölünmə baş verdi.

1967 – Altıgünlük Müharibə: İsrail Sinay yarımadasını və Qolan təpələrini ələ keçirdi.

1970 – ABŞ-da ilk dəfə olaraq kompüterləşdirilmiş bank əməliyyatı sistemi istifadəyə verildi.

1975 – Afrikanın Mozambik ölkəsi müstəqillik ərəfəsində Portuqaliya ilə sülh razılaşması imzaladı.

1981 – İsrail İraqın nüvə obyektinə (Osiraq) hava zərbəsi endirdi.

1982 – İsrail Livana quru qoşunları ilə daxil oldu – Beyrut yaxınlığında döyüşlər başladı.

1989 – Kanadada federal parlament abort qanunvericiliyini liberallaşdırdı.

1990 – Qərbi Almaniyada “Deutsche Mark” şərqi Almaniyada da rəsmi valyuta elan olundu.
1991 – Cənubi Afrika Respublikasında son aparteid qanunları ləğv edildi.

1992 – ABŞ və Rusiya prezidentləri (Corc Buş və Boris Yeltsin) strateji hücum silahlarının azaldılması barədə razılığa gəldilər.

1993 – Kambocada ilk azad parlament seçkiləri keçirildi.

1994 – İtaliyada Silvio Berluskoni baş nazir kimi ilk dəfə vəzifəyə başladı.

1995 – Danimarka referendumla Avropa Birliyinin Maastrixt müqaviləsinə qoşulmasını təsdiqlədi.
1996 – Nepalda maoist partiyası tərəfindən silahlı üsyan başlandı.

1997 – NATO və Rusiya arasında əməkdaşlıq aktı Parisdə imzalandı.

1998 – Yaponiyada yüksək sürətli Şinkansen qatarlarının yeni modeli istifadəyə verildi.
1999 – Kosovo müharibəsi: NATO qüvvələri Serbiyaya qarşı bombardmana davam etdi.

2000 – Şimali və Cənubi Koreya liderləri ilk dəfə Pxenyanda görüş keçirdilər.

2001 – BMT-nin xüsusi tribunalı Serbiya prezidenti Slobodan Miloşeviçə qarşı rəsmi ittiham irəli sürdü.
2002 – ABŞ-da Əfqanıstanda “Ən çox axtarılan terrorçular” siyahısı açıqlanaraq yeni əməliyyatlar başlandı.

2003 – Avropa İttifaqı Konstitusiyası layihəsi ictimaiyyətə təqdim olundu.

2004 – Avropa Parlamentinə seçkilərdə ilk dəfə 10 yeni üzv ölkə də iştirak etdi.
2005 – Hollandiyada Avropa Konstitusiyasına qarşı keçirilən referendumda “yox” nəticəsi çıxdı.

2006 – Serbiya və Monteneqro arasında birliyin rəsmi şəkildə sona çatması elan olundu.

2007 – Almaniyada G8 sammiti təhlükəsizlik tədbirləri altında açıldı.

2008 – ABŞ-da prezidentliyə namizəd Barak Obama Demokrat Partiyasından rəsmi namizəd elan olundu.

2009 – Peru Amazon bölgəsində yerli etnik icmalar hökumət islahatlarına qarşı qiyam qaldırdı – 30-dan çox insan öldü.

2010 – Kanadada G20 sammiti öncəsi etirazçılarla polis arasında qarşıdurma baş verdi.
2011 – Suriya ordusu Həma şəhərində nümayişçilərə qarşı əməliyyat keçirdi.

2012 – Suriya münaqişəsi: Homs şəhərində yenidən ağır bombardman baş verdi.
2013 – Türkiyədə Gezi Parkı etirazları geniş miqyas aldı.

2014 – İraqın Mosul şəhəri İŞİD tərəfindən ələ keçirildi.
2015 – Almaniya və Fransa liderləri Yunanıstanın borc böhranı ilə bağlı fövqəladə görüş keçirdilər.

2016 – İsveçdə yeni terrora qarşı qanun qüvvəyə mindi.

2017 – Böyük Britaniyada parlament seçkiləri baş tutdu – Theresa May çoxluğu itirdi.
2018 – Kanada senatı marixuananın leqallaşdırılması barədə qanunu qəbul etdi.

2019 – Sudan ordusu və etirazçılar arasında saziş əldə olunmadı – vəziyyət gərgin qaldı.

2020 – ABŞ-da Corc Floydun öldürülməsi fonunda irqi ayrı-seçkilik əleyhinə yürüşlər davam etdi.

2021 – El Salvador Bitkoini rəsmi ödəniş vasitəsi kimi qəbul edən ilk ölkə oldu.

2022 – Türkiyə ilə Yunanıstan arasında Egey dənizində yenidən gərginlik yaşandı.

2023 – ABŞ Prezidenti Co Bayden borc limitinin artırılması qanununu imzaladı.

2024 – Avropa Parlamentinə seçkilər ərəfəsində Almaniyada ekstremist partiyalarla bağlı ictimai debatlar artdı.