BAKI,AzerVoice
1000 il ərzində ərəb dili bugünkü ingilis dili kimi ticarət, elm və siyasətin əsas beynəlxalq dili idi. Əsrlər boyu ingilis dili birbaşa ərəb dilindən götürülmüş bir çox sözləri qəbul etmişdir. Oxuculara ərəb mənşəli 20 ingilis sözü təqdim edirik
Ərəb mənşəli ingilis sözləri – Tematik qruplara görə
1. Elm və Texnologiya
-
Alchemy – əl-kimiya (الكيمياء)
-
Alcohol – əl-kuhl (الكحل)
-
Algebra – əl-cəbr (الجبر)
-
Algorithm – əl-Xarəzmi (məşhur riyaziyyatçının adından)
-
Alkali – əl-qali (القلوي)
-
Azimuth – əz-sumūt (السموت)
-
Nadir – nədir (نظير)
-
Zenith – sənit (سمت الرأس)
-
Cipher – sifr (صفر)
2. Rəqəmlər və Riyaziyyat
-
Zero – sifr (صفر)
-
Sum – ərəb dilində "cəm" (جمع) anlayışı ilə əlaqələndirilir (dolayı təsir)
3. Kimya və Materiallar
-
Elixir – əl-iksir (الإكسير)
-
Talc – talq (طلق)
-
Camphor – kafur (كافور)
-
Caliber – qalib (قالب)
4. Ərzaq və Yeməklər
-
Sugar – sukkar (سكر)
-
Coffee – qəhvə (قهوة)
-
Syrup – şərab (شراب) – ilkin mənası "şirin içki"
-
Orange – naranj (نارنج) → fars və ərəb dillərindən
-
Lemon – laymun (ليمون)
-
Saffron – zəfəran (زعفران)
-
Artichoke – əl-xarşuf (الخرشوف)
-
Cumin – kammun (كمون)
-
Tamarind – tamr hindi (تمر هندي) – "hind xurması"
5. Ticarət və Pul
-
Tariff – taʿrif (تعريف) – "gömrük vergisi"
-
Check/cheque – səkk (صك) – "çek, ödəniş sənədi"
-
Bank – ərəb mənşəli olmasa da, bankçılıq anlayışında ərəb terminləri təsirlidir
6. Geyim və Parçalar
-
Cotton – qutn (قُطْن)
-
Muslin – Mosul (ərəbcə الموصل şəhərindən)
-
Damask – Dəməşq (دمشق)
-
Gauze – qazza (غزة) – Qəzza şəhərindən
7. Coğrafiya və Təbiət
-
Monsoon – mawsim (موسم) – "mövsüm" (hind vasitəsilə)
-
Sahara – səhrāʼ (صحراء) – "səhra"
-
Jabal – cəbel (جبل) – bəzi coğrafi adlarda (məsələn: Jebel Musa)
8. Din və Mədəniyyət
-
Imam – imam (إمام)
-
Harem – harəm (حرم)
-
Caliph – xəlifə (خليفة)
-
Islam – islām (إسلام)
-
Quran – Qurʼān (قرآن)
-
Mosque – məscid (مسجد)
9. Silahlar və Döyüş
-
Arsenal – dār aṣ-ṣināʿa (دار الصناعة) – "istehsal yeri"
-
Admiral – amīr al-baḥr (أمير البحر) – "dəniz əmiri"
-
Assassin – həşşəşiyyun (حشّاشين) – "Haşhaşilər" (tarixi şiə sektası)
-
Magazine – maxzan (مخزن) – "anbar"
10. Digər sözlər
-
Safari – səfər (سفر) – "səyahət"
-
Jinn – cin (جن)
-
Ghoul – ğūl (غول) – "qəbir əcinnəsi"
-
Kismet – qismət (قسمة)
Daha az tanınan, amma ərəb mənşəli sözlər
Amir – أمير – "lider, komandan" (bəzən "emir" kimi də yazılır)
Bedouin – بدوي – "səhrada yaşayan köçəri ərəb"
Caravan – قافلة – "karvan"
Sultan – سلطان – "hökmran"
Ərəbcə mənşəyi bəlli olan, ancaq forması dəyişmiş sözlər
Gündəlik danışıqda və ya terminoloji sahələrdə rast gəlinən sözlər
-
Admiralty – "amir al-bahr" (أمير البحر) → admiral → admiralty (dəniz donanması idarəsi)
-
Alcove – "al-qubba" (القُبَّة) – "kiçik qübbəli yer, girinti"
-
Garble – "gharbala" (غربل) – "ələkləmək, süzmək" – mənası sonradan dəyişib
-
Mattress – "maṭrah" (مطرح) – "yerə sərilən döşək"
-
Ream (of paper) – "rizma" və ya ərəb "rizmah" (رزمة) – "kağız dəstəsi"
-
Sash – "shāsh" (شاش) – "baş örtüyü" və ya kəmər
-
Hazard – əslində fransızca "hasard", amma kökü ərəb "az-zahr" (الزهر) – "zər, qumar"
-
Checkmate – şah mat – ərəb-fars mənşəli "şah mat" (شاه مات)
-
Ghazi – غازي – "İslam uğrunda döyüşçü"
-
Halal – حلال – "icazəli, uyğun" (ərzaq və digər kontekstlərdə)
-
Haram – حرام – "qadağan olunmuş"
-
Rake – ərəb "raqiya" ilə bağlı ola bilər – "təmizləmək" kökü
-
Vizier – وزير – "vəziri, dövlət müşaviri"
-
Sheikh – شيخ – "ağsaqqal, lider"
-
Emirate – إمارة – "əmirlər dövləti"
-
Fatwa – فتوى – "dini-hüquqi rəy"
-
Fellah – فلاح – "kəndli"
-
Hijab – حجاب – "örtük, pərdə"
-
Jihad – جهاد – "mübarizə" (çox vaxt yanlış başa düşülür)
-
Madrasah – مدرسة – "məktəb"
-
Mufti – مفتي – "dini-hüquqi suallara cavab verən alim"
-
Ramadan – رمضان – "İslamın oruc ayı"
-
Zamindar – زمین دار – "torpaq sahibi" (ərəbcə "zəmin" və farsca "dar")