BAKI,AzerVoice , Prof. Dr. Enes Bayraklı / Haber7

LeMan jurnalının İslam Peyğəmbəri Hz. Məhəmmədi hədəf alan karikatura yayınlamasından sonra, Türkiyədəki İslamofobiya bir daha ictimaiyyətin gündəminə gəldi. Uzun illərdir İslamofobiya üzərində çalışan biri olaraq açıq şəkildə deməliyəm ki, Türkiyədəki İslamofobiya və İslama qarşı nifrət və düşmənçilik, Qərb dünyasında müşahidə etdiyimiz nümunələrdən çox daha şiddətli və sərtdir.

Öncəliklə qarşıda bir ideologiya olduğunun fərqinə varmalıyıq. Qərbdə 16-cı əsrdən sonra ortaya çıxan aydınlanma, sekulyarizm və pozitivizm ideologiyaları, dinin və onun ictimai alandakı görünürlüğünün ortadan qaldırılmasına yönəlmiş sistematik bir kampaniya başlatmışdır. Din, bu ideologiyalar çərçivəsində arxaik, bu günün dünyasında yeri olmayan bir yaşam tərzi kimi olmaqla hətta yalnızca şəxsi həyatda olmalı, ideal şərtlərdə isə tamamilə ortadan qaldırılmalı bir hal olaraq qiymətləndirilmişdir.

Qərbin dünya üzərində qurduğu hegemoniyanın sayəsində bu düşüncə tərzi, müstəmləkəçilik və müharibələr vasitəsilə bütün dünyaya yayılmışdır. Bu yayılmanın ən vurğulanmış nəticələrindən biri, müsəlman cəmiyyətlərində yaranan bir ziddiyyət, yəni “oksimoron” bir vəziyyət olan İslamofobiyadır. Çünki müsəlman cəmiyyətlərində İslamofobiya, dinin hakim olduğu bir mədəni və tarixi zəmin üzərində anlamlandırılması çətin bir fenomen olaraq qarşımıza çıxır.

İslam Dünyasında İslamofobiyanın İki Mənbəyi

İslam dünyasında İslamofobiya iki əsas kanaldan yayılmışdır. Birincisi, işğallar və müstəmləkə idarələri vasitəsilə yetişdirilən qərbləşmiş elitlərdir. Bu elitlər, öz cəmiyyətlərinə, mədəniyyətlərinə, dillərinə və dinlərinə yabancılaşmış; demək olar ki, bir “manqurt” halına gəlmişdir.Dolayısıyla sapı özümüzdən olan baltalar.

İkinci yol isə bizim kimi ölkələrdə Qərbin təsirindən xilas olmaq arayışı ilə könüllü bir qərbləşmə prosesinə girməkdir. Yəni, öz əlimizlə bir qərbləşməni seçdik və bu seçim nəticəsində yenə də oxşar elit təbəqələr öz içimizdə meydana gəldi.

Türkiyədəki Şiddətli İslamofobiyanın Səbəbi

İslam dünyasında və Türkiyədə İslamofobiyanın Qərbə nisbətən daha şiddətli olmasının əsas səbəbi, İslamın bu torpaqların mədəniyyətinə, dilinə və cəmiyyət strukturuna dərindən nüfuz etməsidir. İslamı və müsəlmanlığı problem halına gətirən bu elit təbəqələr, əslində cəmiyyətdə azlıq təşkil edir.

Lakin bu azlıq mövqeyi, söz mövzusu elitlərdə bir növ “çoxluq qorxusu” yaratmaqdadır. Bu azlıq psixologiyası içərisində, çoxluğa qarşı duyulan qorxu və nifrət, bəzən LeMan jurnalının karikaturalarında, bəzən isə mədəniyyət, siyasət, sənət və akademiya kimi sahələrdə açıqca özünü göstərir.