BAKI,AzerVoice
Mikroblar həyatın ayrılmaz hissəsidir. İnsan bədənində trilyonlarla bakteriya yaşayır və bu mikroorqanizmlərin böyük hissəsi sağlamlığı qorumaqda mühüm rol oynayır. Lakin bəzi insanlar üçün bakteriyalar sadəcə görünməyən canlılar deyil, dərin qorxu və stress mənbəyidir. Bacteriophobia (Bakterofibiya,) yəni mikroblardan və bakteriyalardan həddindən artıq, məntiqsiz qorxu, son illər psixologiya və tibbdə daha çox diqqət çəkən fobiyalardan birinə çevrilib.
Bu fobiya bəzən gündəlik həyatı tamamilə nəzarətdən çıxara bilər.İnsan evdən çıxmaqdan çəkinir, hər yeri dezinfeksiya edir, ictimai yerlərdən uzaq durur, digərləri ilə təmasdan imtina edir və nəticədə psixoloji izolyasiya yaşayır.
Bakterofibiya nədir?
Bakterofibiya xüsusi fobiya növüdür və bakteriyalar, mikroblar, çirklənmə və yoluxma ilə bağlı intensiv qorxu ilə xarakterizə olunur. Digər fobiyalardan fərqli olaraq, bu fobiyanın yaranmasında həm psixoloji, həm də bioloji amillər rol oynaya bilər.
Fobiya yalnız qorxu deyil, zamanla obsesiv düşüncələrə, kompulsiv davranışlara və həyat keyfiyyətinin aşağı düşməsinə səbəb olur.
Məsələn , insan hər beş dəqiqədən bir əllərini yuyur, ictimai nəqliyyata minmir, mağazada məhsula toxunmağa belə çəkinir, qapı dəstəklərinə toxunmamaq üçün əlcək taxır, qonaq qəbul etməkdən imtina edir. Bunların hamısı psixikada həddindən artıq həyəcan (anksiyete) yaradır.
Əlamətləri, psixoloji və fiziki reaksiyalar
Psixoloji əlamətlər
Bakteriya haqqında düşünəndə belə panik hissi
Yoluxma qorxusunun obsesiv hala gəlməsi
“Ətraf çirkli və təhlükəlidir” kimi davamlı fikirlər
Məkanlardan və insanlarla təmasdan qaçma
Sosial həyatdan geri çəkilmə
Davranış əlamətləri
Həddindən çox təmizlik, dezinfeksiya etmək
Əllərin təkrar-təkrar yuyulması
Evdən çıxmamaq
Xəstəlik xəbərlərinə qarşı həssaslıq
İctimai yerlərdən, lift, əl dəstəyi, pul və s. kimi obyektlərdən uzaq durmaq
Fiziki əlamətlər
Ürək döyüntüsünün sürətlənməsi
Nəfəs darlığı
Tərləmə
Başgicəllənmə
Panik atak
Bu simptomlar OKB (obsessiv-kompulsiv pozuntu) ilə kəsişə bilər.
Bakterofibiya nədən yaranır?
Travmatik təcrübələr
Keçmişdə ağır xəstəlik, infeksiya və ya xəstəxana təcrübəsi yaşayan insanlarda fobiya daha çox yaranır.
Ailədə yüksək sterilizasiya mədəniyyəti
Uşaq istənilən mikroblardan qorunaraq böyüdülürsə, onda bakteriyalara qarşı həddindən artıq qorxu formalaşa bilər.
Pandemiya kimi qlobal hadisələr
COVID-19 dövründə bakteriya və virus xəbərlərinin artması bir çox insanda bu fobiyanın yaranmasına səbəb olub.
Psixoloji xüsusiyyətlər
Yüksək narahatlıq səviyyəsi (anksiyete), hipoxondriya, stressə həssaslıq.
Media təsiri
Davamlı olaraq xəstəlik və infeksiya xəbər axını bir çox insanda məntiqsiz təhlükə hissi yaradır.
Bioloji amillər
Bəzi insanlarda beynin qorxu və təhlükəni idarə edən bölgələri daha aktiv olur. Bu fobiya müasir cəmiyyətin “görünməyən qorxularından” biridir. Mikroblar həyatın bir hissəsidir, lakin bu fobiya onları real təhlükədən daha təhlükəli kimi təqdim edir. Xoş xəbər odur ki, düzgün psixoloji terapiya və dəstək ilə bu fobiya 100% müalicə olunandır. Əsas məsələ problemin mövcudluğunu qəbul etmək və mütəxəssisə müraciət etməkdir.