Əsas səhifə » Mağaradakı hörümçək və göyərçin möcüzəsi: Həqiqət nədir?

Mağaradakı hörümçək və göyərçin möcüzəsi: Həqiqət nədir?

BAKI, AzerVoice

İslam tarixində mühüm hadisələrdən biri olan Hicrət zamanı Peyğəmbərimiz Məhəmməd və səhabəsi Əbu Bəkrin Səvr dağındakı mağarada gizlənməsi, Qurani-Kərimdə və səhih hədislərdə öz əksini tapmışdır. Bəs, bu məşhur hadisə ilə bağlı tez-tez xatırlanan hörümçək toru və göyərçin yuvası haqqında rəvayətlər nə qədər doğrudur?

Qurani-Kərimdə Tövbə surəsinin 40-cı ayəsində bu hadisə belə təsvir olunur:

Əgər siz ona (Peyğəmbərə) yardım etməsəniz, (bilin ki,) kafirlər ikinin ikincisini (Sövr mağarasına sığınan iki nəfərdən biri olan Peyğəmbəri Məkkədən) çıxartdıqları zaman Allah ona yardım etmişdi. İkisi mağarada ikən o, öz dostuna (Əbu Bəkrə): “Kədərlənmə! Şübhəsiz ki, Allah bizimlə bərabərdir”, - deyirdi. Beləcə, Allah ona əminlik verdi, sizin görmədiyiniz əsgərlərlə (mələklərlə) onu dəstəklədi və kafirlərin sözünü alçaltdı. Allahın sözü isə ucadır. Allah yenilməz qüvvət və hikmət sahibidir. (Həzrət Peyğəmbər dostu Həzrət Əbu Bəkrlə Məkkədən Mədinəyə hicrət edərkən müşriklər onları tutmaq üçün axtarışa çıxmışdılar. Onlar da Sövr mağarasına sığınıb gizlənmişdilər. Onların mağarada olduqlarından şübhələnən müşriklər ora yaxınlaşdıqları zaman Həzrət Əbu Bəkr təşvişə düşmüşdü. Ancaq müşriklər mağaranın ağzında göyərçin yuvasını və hörümçək torunu gördükləri zaman geri dönmüşdülər.)

Bu ayədən aydın olur ki, Allah Peyğəmbərini görünməyən əsgərlərlə müdafiə etmişdir. Ayədə konkret olaraq hörümçək və ya göyərçin zikr olunmasa da, alimlər bu “görünməyən əsgərlər”in mələklər, eləcə də hörümçək, göyərçin və ağac kimi canlı və təbii vasitələr ola biləcəyini qeyd etmişlər.

Rəvayətlər və hədis mənbələri

Məşhur hədis və təfsir alimləri – İbn Kəsir, Əhməd ibn Hənbəl, Abdurrazzak və Təbərani – hörümçəyin tor hörməsi və göyərçinin yuva qurması ilə bağlı rəvayətlər nəql etmişlər. Hətta bəzi rəvayətlərdə qeyd olunur ki, göyərçin mağara ağzında yumurtlamış, hörümçək isə tor hörmüş və düşmənlər mağaraya baxaraq “əgər içəridə kimsə olsaydı, bu tor qırılmış olardı” deyə düşünərək geri qayıtmışlar.

Ancaq bu rəvayətlərin isnad baxımından qiymətləndirilməsi alimlər arasında fərqlidir. Hafiz İbn Həcər əl-Əsqəlani bu rəvayəti “həsən” (orta dərəcədə etibarlı) saymış, İbn Kəsir də bu fikrə qatılmışdır. Digər tərəfdən, Nasruddin əl-Albani və Şuayb əl-Arnavut kimi müasir mühəddislər isə bu hədisləri zəif və “münkər” (qəbul olunmayan) kimi qiymətləndirmişlər.

Həqiqət və hikmət

İslam alimləri ümumilikdə qeyd edirlər ki, belə fəzilət və ibrət yönümlü xəbərlərdə, xüsusilə əhkam (hüquqi hökmlər) ilə əlaqəli olmayan məsələlərdə rəvayətlərin qəbulunda daha yumşaq yanaşma sərgilənir.

Bu mənada, Allahın Rəsulunu qorumaq üçün adi bir hörümçək torundan və ya göyərçindən istifadə etməsi, Əbabil quşları ilə fil ordusunu məhv etməsinə bənzər ilahi qüdrət nümunəsi sayılır.

Hörümçək toru və göyərçin yuvası ilə bağlı rəvayətlər, Quranla tam dəstəklənməsə də, bəzi etibarlı mənbələrdə yer almış, dini ədəbiyyatda geniş yayılmış və mənəvi baxımdan hikmətli nümunələr kimi qəbul edilmişdir. Bu hadisə, Allahın qullarını qorumaqda istədiyi vasitələrdən istifadə etmə gücünün sonsuzluğunu bir daha göstərir.

Digər Kateqoriyalar

2025 © Azervoice