BAKI, AzerVoice, Nərmin Ağayeva

Yeni araşdırma göstərir ki, həyatın əsas tərkib hissələrindən biri olan su, kainatda əvvəllər düşünüləndən çox daha erkən əmələ gəlmiş ola bilər.

AzerVoice xəbər verir ki, bu nəticəyə Portsmut Universitetindən kosmoloq Daniel Whalen və komandası ilkin kainat şərtlərini nəzərə alaraq ulduzların virtual partlayışlarını simulyasiya etməklə gəlib.

Tədqiqatın nəticələrinə görə, suyun əmələ gəlməsi üçün şərait kainatın yaranmasından cəmi 100 milyon il sonra mövcud olub. Böyük Partlayışdan sonra hidrogen, helium və litiumun birləşməsi ilk ulduzları meydana gətirmiş, bu ulduzların partlayışı isə oksigen kimi ağır elementləri kainata yaymışdır. Simulyasiyalar göstərir ki, partlayışların ilk saniyələrində temperatur və təzyiq ulduz qazlarının oksigenə çevrilməsi üçün kifayət qədər yüksək olub, nəticədə ayrılan qazlar soyuyaraq su molekullarının əmələ gəlməsinə şərait yaradıb.

Tədqiqatçılar qeyd edirlər ki, partlayışların qalıqları sıx metal diskləri əmələ gətirərək yeni ulduzlar və qayalı planetlərin meydana gəlməsinə imkan yarada bilər. Eyni zamanda, bir bölgədə bir neçə belə partlayışın baş verməsi suyun əmələ gəlməsi və kondensasiyasını artırır.

Araşdırma göstərir ki, ilk qalaktikalarda əmələ gələn suyun miqdarı Süd Yolu qalaktikasında mövcud olan sudan yalnız 10 dəfə az olub, bu isə kainatın əvvəlkindən daha çox su ehtiyatına malik olduğunu ortaya qoyur.

Bu tədqiqat “Nature Astronomy” jurnalında dərc olunub.