Bakı,AzerVoice
Pişiklər hər bir cəmiyyətdə olub. Tarixən bu maraqlı varlıqlara yanaşma birmənalı olmayıb. Məsələn, xristianlıqda pişiklər şər qüvvə ilə əlaqələndirilmişdir. Orta əsrlərdə xüsusilə qara pişiklər cadugərlik və şeytanla bağlılıq rəmzi hesab edilirdi. Bu səbəbdən, Avropada pişiklər kütləvi şəkildə öldürülüb, onların cadugərlərə xidmət etdiyinə inanılırdı. Bu inancın bir nəticəsi kimi, XIV əsrdə baş verən Qara Vəba epidemiyası zamanı siçan və gəmiricilərin sayı həddindən artıq artmış və xəstəliyin yayılmasına səbəb olmuşdur. Maraqlıdır ki, əslində pişiklər gəmiricilərlə qidalandıqları üçün vəba ilə mübarizədə faydalı ola bilərdilər.
Lakin digər sivilizasiyalarda pişiklərə tamamilə fərqli münasibət göstərilib. Misirlilər pişikləri müqəddəs hesab edirdilər. Onlar Bastet tanrıçasına ibadət edirdilər, hansı ki, sevgi, məhsuldarlıq və qoruma tanrıçası idi və tez-tez pişik başlı qadın kimi təsvir edilirdi. Misirlilər pişikləri öldürməyi böyük cinayət sayırdılar və hətta pişiklər ailənin bir üzvü kimi qəbul edilirdi.
Yaponiyada pişiklər uğur və rifah rəmzi hesab olunur. Məşhur Maneki-Neko (çağıran pişik) fiquru, sahibinə uğur gətirdiyinə inanılan bir simvoldur. Yaponlar həmçinin pişiklərin evlərə pis ruhları yaxın buraxmadıqlarını düşünürdülər.
İslam mədəniyyətində isə pişiklərə müsbət yanaşma var. Rəvayətə görə, İslam peyğəmbəri Məhəmmədin Müzza adlı bir pişiyi var idi və o, pişikləri çox sevirdi. Hətta bir dəfə pişiyinin paltarının üstünə yatdığını görüb, onu oyatmamaq üçün paltarını kəsdiyi barədə hekayələr mövcuddur. İslamda pişiklər təmiz heyvanlar hesab edilir və onlara qarşı mərhəmətli olmaq tövsiyə edilir.
Müasir dövrdə isə pişiklər dünyanın ən məşhur ev heyvanlarından birinə çevrilib. İnsanlar onları təkcə sevimli dost kimi deyil, həm də psixoloji rahatlıq və emosional dəstək üçün saxlayırlar. Pişiklər insanların stressini azaldır, sədaqətli dost olurlar və öz müstəqil, eyni zamanda səmimi davranışları ilə insanları özlərinə heyran edirlər.
Beləliklə, pişiklər tarix boyu müxtəlif mədəniyyətlərdə fərqli yanaşmalara məruz qalsalar da, bu gün onların insanların həyatında mühüm yer tutduğu açıq-aşkardır.
Ümumi Məlumatlar
- Pişiklərin beyni insan beyninə bənzəyir – Onların beyin quruluşu insan beyninin 90%-ni təkrarlayır.
- Dünyada 500 milyondan çox ev pişiyi var – Ən məşhur ev heyvanlarından biridir.
- Ən qədim pişik cinsi Misir fironları dövründən gəlir – Misirlilər pişikləri müqəddəs sayırdılar.
- Pişiklər 100-dən çox fərqli səs çıxara bilir – Məsələn, itlər cəmi 10-a yaxın fərqli səs çıxarır.
- Pişiklərin qulaqları çox həssasdır – Onlar insanlardan və hətta itlərdən daha yaxşı eşidirlər.
Fiziki Xüsusiyyətlər
- Pişiklərin quyruğu tarazlığı qorumağa kömək edir – Xüsusilə ağaclara dırmaşarkən və tullanarkən.
- Onlar qaranlıqda insanlardan 6 dəfə daha yaxşı görürlər – Bu, gecə ov etmək qabiliyyətlərini artırır.
- Pişiklər ətirdən xoşlanmır – Ətir və ya sitrus iyindən uzaq dururlar.
- Pişiklər yalnız təmiz su içməyə üstünlük verirlər – Çirkli suyu içməkdən imtina edirlər.
- Pişiklərin bığları onların ölçü aləti kimidir – Əgər bığları bir yerdən keçməyə icazə verirsə, deməli, bədənləri də keçə bilər.
Gündəlik Həyat və Davranış
- Pişiklər həyatlarının 70%-ni yatırlar – Gündə orta hesabla 13-16 saat yatırlar.
- Pişiklər sahiblərinə sevgi göstərmək üçün başlarını sürtürlər – Bu, öz qoxularını buraxmaq üçündür.
- Onlar ayaqlarını suya batırıb sonra su içirlər – Bəzi pişiklər əvvəlcə pəncələrini isladıb, sonra suyu yalayırlar.
- Pişiklər insanları "böyük pişiklər" kimi görürlər – Onlar insanları fərqli canlılar kimi yox, sadəcə daha böyük pişiklər kimi qəbul edirlər.
- Sağ və ya sol pəncədən üstünlük verə bilirlər – Bəzi pişiklər sağ, bəziləri isə sol pəncədən daha çox istifadə edir.
Sağlamlıq və Bioloji Xüsusiyyətlər
- Pişiklərin bədənində tər vəziləri yalnız pəncələrindədir – Buna görə çox isti havada pəncələri nəm ola bilər.
- Onların qan qrupları fərqlidir – İnsanlarda olduğu kimi, pişiklərin də A, B və AB qan qrupları var.
- Pişiklərin ürəyi insanlardan daha sürətli döyünür – Orta hesabla dəqiqədə 140-220 dəfə.
- Pişiklər yuxu zamanı da ətrafı izləyə bilirlər – Onların beyni tam yatmır, həmişə təhlükəyə qarşı diqqətli qalır.
- Onlar duzu yaxşı hiss edə bilmirlər – İnsanlar kimi duzun dadını ayırd edə bilmirlər.
Dünyanın Ən Maraqlı Pişikləri
- Ən uzun pişik 1.23 metr idi – "Stewie" adlı Main Coon cinsindən olan bu pişik Ginnes Rekordlar Kitabına düşüb.
- Ən kiçik pişik isə cəmi 9.7 sm uzunluqda idi – "Tinker Toy" adlı bu pişik dünyanın ən kiçik ev pişiyi kimi qeydə alınıb.
- Ən bahalı pişik 125,000 dollara satılıb – "Ashera" cinsi pişiklər çox nadir və bahalıdır.
- Pişiklər məhşur internet ulduzlarıdır – "Grumpy Cat", "Maru" və "Lil Bub" kimi pişiklər internetdə milyonlarla izləyici toplayıb.
- Ən yaşlı pişik 38 il yaşayıb – "Creme Puff" adlı pişik 1967-ci ildə doğulub və 2005-ci ildə dünyasını dəyişib.
Digər Maraqlı Faktlar
- Pişiklər titrəyən səslər çıxararaq özlərini sakitləşdirə bilirlər – Bu səs onların rahatlaşmasına və sağalmasına kömək edir.
- Bəzi pişiklər suyu sevir – Xüsusilə, "Van Kedisi" cinsi suya girib üzməkdən zövq alır.
- Pişiklərin burun izləri insan barmaq izləri kimi unikaldır – Hər pişiyin burun izləri fərqlidir.
- Pişiklər pəncələrini dəyişərək yeriyirlər – Eyni tərəfdəki ayaqları eyni anda hərəkət edən az heyvanlardan biridir.
- Onlar musiqiyə fərqli reaksiya verirlər – Bəzi tədqiqatlar göstərir ki, pişiklər klassik musiqiyə daha sakit və rahat reaksiya verirlər.
Pişiklər sadəcə ev heyvanı deyil, eyni zamanda möcüzəvi və ağıllı canlılardır.