BAKI, AzerVoice, Nailə Babazadə
AzerVoice-un Hüquq Bələdçisi rubrikasının növbəti buraxılışında Quba 1 saylı Mediasiya Təşkilatının direktoru, mediator-hüquqşünas Hümmət Əliyev mediasiyada etik məsuliyyət və gizlilik prinsiplərinin əhəmiyyətindən danışıb.
Müasir dövrdə mediasiya institutunun genişlənməsi ilə yanaşı, etik davranış qaydaları və peşə məsuliyyəti məsələləri daha da aktuallaşır. Hüquqi proseslə yanaşı, mediatorların etik prinsiplərə riayət etməsi tərəflər arasında etimadın əsas şərti kimi qəbul olunur.
Hümmət Əliyev “Gizlilik mediasiyanın bünövrəsidir və bu prinsipin pozulması prosesi tamamilə mənasız edə bilər” deyərək mediasiyada etik çərçivənin vacibliyini vurğulayıb.
Bu mövzuda fikirlərini bölüşmək üçün Hümmət Əliyevlə söhbətləşdik.
– Mediatordan hansı etik prinsiplərə riayət etməsi tələb olunur?
-Mediasiyanın uğuru mediatorun etik davranışına birbaşa bağlıdır. Mediator qərəzsiz, müstəqil, ədalətli olmalı, heç bir tərəfin mövqeyinə üstünlük verməməlidir. Gizlilik və peşəkarlıq əsas prinsiplərdir. Hər bir tərəfə hörmət göstərmək və etibarlı mühit yaratmaq mediatorun peşə borcudur.
– Gizlilik prinsipinin pozulması nə ilə nəticələnə bilər?
- Gizlilik pozularsa, proses öz mahiyyətini itirir. Tərəflər arasında etimad sarsılır, məxfi məlumatların yayılması hüquqi məsuliyyət doğura və şəxsi, həmçinin kommersiya nüfuzuna zərər vura bilər. Buna görə gizlilik mediasiyanın “qırmızı xətti” hesab olunur.
– Etik pozuntular üzrə beynəlxalq təcrübə necədir?
- Beynəlxalq mediasiya institutlarında etik qaydaların pozulmasına çox ciddi yanaşılır. ABŞ və Avropada xüsusi etik komissiyalar fəaliyyət göstərir və şikayətlər dərhal araşdırılır. Cəzalar xəbərdarlıqdan lisenziyanın ləğvinə qədər dəyişir. UNCITRAL və CEPEJ standartları dünya üzrə vahid etik çərçivənin formalaşmasına mühüm təsir göstərir.
– Mediasiyada tərəflərin bərabərliyi necə təmin olunur?
- Tərəflərin bərabər söz haqqı və məlumatlandırılması əsas tələbdir. Mediator sosial, emosional və iqtisadi fərqliliklərin prosesə təsir etməsinin qarşısını alır. Görüşlərin formatı yalnız tərəflərin razılığı ilə müəyyən edilir.
– Mediator və tərəflərdən gözlənilən etik davranış nələrdir?
- Mediator üçün etik davranış qərəzsizlik, məsuliyyət, peşəkarlıq və gizlilik deməkdir. Tərəflər isə prosesi səmimi, konstruktiv şəkildə aparmalı, bir-birinə hörmətlə yanaşmalı və düzgün məlumat verməlidirlər. Bu əməkdaşlıq mediasiyanın nəticəliliyini əhəmiyyətli dərəcədə artırır.
“Gələcəyin hüququ yalnız qanunla deyil, dialoqla idarə olunacaq. Mediasiya o dialoqun qapısını açır.”
Ünvan: Quba şəhəri, Heydər Əliyev prospekti,
"İlqaroğlu" Business Center, II mərtəbə.
Tel.mob: (+994) 77 450.77.44, (+994) 77 450.77.44
E/ünvan: [email protected]
Şabran ofisi:
Ünvan: Şabran şəhəri, Zərifə Əliyev küç., (Şabran Məhkəməsinin qarşısı)
Tel.mob: (+994) 77 588.77.44