Bakı, AzerVoice, Orxan Qədirzadə
Livan və Cənubi Kipr Rum İdarəsi (GKRY) arasında dəniz səlahiyyət zonalarının müəyyənləşdirilməsinə dair yeni saziş imzalanıb. AzerVoice xəbər verir ki, sənəd iki ölkənin Şərqi Aralıq dənizində birgə qaz axtarışı və enerji əməkdaşlığını nəzərdə tutur.
Razılaşma Beyrutdakı Baabda Sarayında Livanın Prezidenti Cozef Aun, GKRY lideri Nikos Xristodulidis və Livanın Nəqliyyat və İctimai İşlər naziri Fəyiz Rasaminin iştirakı ilə imzalanıb.
Sazişin, Türkiyə və Şimali Kipr Türk Respublikasının (ŞKTR) bölgədəki suveren hüquqlarını pozduğu bildirilir. Ankara rəsmiləri məsələ ilə bağlı hələlik şərh verməsələr də, saziş Şərqi Aralıq dənizində mövcud siyasi balansı yenidən gündəmə gətirib.
Yunan mətbuatı anlaşmanı “Ankara üçün strateji itki” kimi təqdim edib. Nəşrlərdə qeyd olunub ki, Türkiyənin 2007-ci ildən bəri Livan parlamenti vasitəsilə MEB (Xüsusi İqtisadi Zona) razılaşmasını əngəlləməsi nəticəsində proses gecikmişdi:
“Cənubi Kipr–Livan anlaşması ilə Türkiyənin Şərqi Aralıq dənizindəki genişlənmə siyasəti xüsusi zərbə alır”, – deyə yunan analitikləri yazıb.
Livan Prezidenti Cozef Aun bildirib ki, sənəd hər iki ölkəyə dəniz resurslarının araşdırılması və bu sahədə əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi üçün yeni imkanlar yaradır.
“Dəniz sərhədlərinin müəyyən olunması şirkətlərin kəşfiyyat fəaliyyətini asanlaşdıracaq. Enerji, rabitə, turizm və müdafiə sahələrində də ikitərəfli layihələri genişləndirə bilərik.”- Aun deyib.
GKRY lideri Xristodulidis anlaşmanın Şərqi Aralıq dənizini Avropa üçün alternativ enerji koridoruna çevirdiyini bildirib. O qeyd edib ki, Dünya Bankına Livan–Kipr elektrik əlaqəsinin sənədləri üçün yaxın vaxtlarda müraciət ediləcək.
Xristodulidis bir müddət əvvəl açıqlamışdı ki, Kipr sahillərində tapılan təxminən 20 trilyon m³ qazın bir hissəsi 2027-ci ildən etibarən Avropa bazarlarına çatdırıla bilər.
Livan hökuməti 23 oktyabr tarixli iclasında GKRY ilə dəniz səlahiyyət zonalarının delimitasiyası anlaşmasını təsdiqləmişdi.
Yeni razılaşmadan sonra Livanın dəniz sərhədləri müəyyən edilməyən yeganə ölkə Suriya olaraq qalır. Prosesin illərlə gecikməsi Kiprin Livan sularına bitişik bloklarda kəşfiyyat işlərini genişləndirməsinə mane olmuşdu.
Digər tərəfdən, Livanın cənub bölgəsinə İsrail ordusunun demək olar hər gün həyata keçirdiyi hücumlar fonunda ölkədə yeni müharibə qorxusu artmaqdadır. Prezident Aun İsraillə düşmənçiliyin bitməsi üçün aparılan danışıqları dəstəklədiklərini də bildirib.