BAKI, AzerVoice
Panik atak ölümlə nəticələnə bilərmi?
AzerVoice xəbər verir ki, iyunun 3-də
Türkiyədə Marmaris sahillərində baş verən zəlzələdən sonra panik
atak keçirdiyi bildirilən 14 yaşlı yeniyetmənin vəfat etməsi
müzakirələrə səbəb olub.
Hadisə barədə açıqlama verən Muğla valisi İdris Akbıyık gəncin
panik atak nəticəsində xəstəxanaya aparıldığını, lakin bütün
səylərə baxmayaraq həyatını itirdiyini bildirib.
Lakin Türkiyə Psixiatriya Dərnəyi və sahə mütəxəssisləri panik atakın ölümə səbəb ola biləcəyini inkar edir. Dərnəyin Media Şurasının üzvü Prof. Dr. Burhanəddin Kaya BBC Türkcəyə açıqlamasında “Panik atak ruhi pozğunluqdur, heç bir ölümlə nəticələnmir. Bu doğru deyil, mümkün də deyil. Dünyada panik atakdan ölən yoxdur” - deyə bildirib.
Panik atak nədir və necə baş verir?
Türkiyə Psixiatriya Dərnəyi panik atakı qəflətən başlayan,
insanda ciddi qorxu və narahatlıq yaradan, adətən 10 dəqiqə ərzində
pik nöqtəsinə çatıb təxminən yarım saat ərzində keçən bir vəziyyət
kimi xarakterizə edir. Ən çox rast gəlinən simptomlar arasında sinə
ağrısı, ürəkdöyünmə, titrəmə, nəfəs darlığı, başgicəllənmə və ölmə
qorxusu yer alır.
Əgər bu əlamətlərdən ən azı dördü müşahidə olunursa, panik atak kimi qiymətləndirilə bilər. Daha az simptom müşahidə edilirsə, buna “məhdud panik atak” deyilir.
Zəlzələ zamanı baş verən emosional reaksiyalar panik
atakdırmı?
Prof. Kaya bildirir ki, zəlzələ zamanı təlaş və güclü qorxu yaşayan
hər kəsə “panik atak keçirir” demək doğru deyil. “Bu, həm səhv
diaqnoz, həm də insanları damğalamaq anlamına gəlir. Əgər həqiqi
bir təhlükə varsa, bu zaman yaşanan qorxu panik atak deyil, təbii
reaksiyadır.” - deyə o qeyd edib.
Eyni zamanda, stressə və qorxuya qarşı həssas olan insanlarda bu vəziyyət daha şiddətli simptomlarla müşayiət oluna bilər. Bu zaman nəfəs məşqləri və diqqətin yayındırılması kimi sadə üsullar faydalı ola bilər.
Ölümlə nəticələnən hadisə nədən qaynaqlana
bilərdi?
Professor Kaya, 14 yaşlı yeniyetmənin vəfatının səbəbinin diaqnozu
qoyulmamış bir ürək xəstəliyi ilə bağlı ola biləcəyini qeyd edir.
Onun sözlərinə görə, panik atak bu kimi hallarda sadəcə bir
“tətikləyici” ola bilər, əsas ölüm səbəbi isə başqa tibbi
durumdur.
Anksiyete ilə panik atak arasındakı fərq
nədir?
Panik atak qısa müddətli, intensiv qorxu hücumlarıdırsa, anksiyete
— yəni narahatlıq pozğunluğu — daha uzunmüddətli, davamlı gərginlik
və qayğı vəziyyətidir. Zəlzələ kimi travmatik hadisələrdən sonra
travma sonrası stress pozuntuları da baş verə bilər.
Kimlərdə daha çox rast gəlinir?
Panik pozğunluğu əhalinin təxminən 3–4%-ində müşahidə olunur və
daha çox 20–35 yaş arasında, qadınlarda isə kişilərə nisbətən 2–3
dəfə daha çox qeydə alınır. Ən təsirli müalicə üsulu dərman və
idrak-davranış terapiyasının birlikdə tətbiqidir.
Qeyd edək ki, panik atak öldürücü deyil və müalicəsi mümkündür. Lakin hər hansı tibbi simptom yaşanarsa, bu, həkim tərəfindən qiymətləndirilməlidir. Panik atakdan şübhələnən şəxslər Türkiyə Psixiatriya Dərnəyinin veb saytından məlumat ala və ya ən yaxın tibb müəssisəsinə müraciət edə bilərlər.
