BAKI,AzerVoice
Bolşevik Partiyasının lideri Vladimir Leninin rəhbərliyi ilə solçu inqilabçılar Rusiyanın səmərəsiz Müvəqqəti Hökumətinə qarşı demək olar ki, qan tökülmədən çevriliş həyata keçirdilər. Bolşeviklər və onların müttəfiqləri Petroqradda (indiki Sankt-Peterburqda) hökumət binalarını və strateji məntəqələri ələ keçirdilər və iki gün ərzində Lenin başda olmaqla yeni hökumət formalaşdırıldı. Bolşevik Rusiyası - daha sonra Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı (SSRİ) adlandırıldı - dünyanın ilk marksist dövləti oldu.
1870-ci ildə Vladimir İliç Ulyanov adı ilə doğulan Lenin, 1887-ci ildə qardaşının III Aleksandri öldürmək cəhdinə görə edam edilməsindən sonra inqilabi fəaliyyətə qoşulmuşdu. O, hüquq təhsili aldı və Petroqradda vəkillik fəaliyyəti ilə yanaşı, marksist dairələrlə əlaqələr qurdu. 1895-ci ildə paytaxtdakı marksist qrupları birləşdirərək “Fəhlə sinfinin azadlığı uğrunda mübarizə ittifaqı” adlı təşkilat yaratdı. Həmin ilin dekabrında Lenin və ittifaqın digər liderləri həbs edildi. O, bir il həbsdə saxlanıldı, sonra isə üç il müddətinə Sibirdə sürgün olundu.
Sürgündən çıxdıqdan sonra, 1900-cü ildə Lenin Avropaya getdi və inqilabi fəaliyyətini Qərbdə davam etdirdi. Elə həmin dövrdə o, “Lenin” təxəllüsünü qəbul etdi. 1902-ci ildə “Nə etməli?” adlı məşhur kitabçasını nəşr etdi. Burada o bildirirdi ki, Rusiyada sosializmi yalnız peşəkar inqilabçılardan ibarət nizamlı partiya həyata keçirə bilər. 1903-cü ildə London görüşü zamanı Lenin digər marksistlərlə birlikdə Rusiya Sosial-Demokrat Fəhlə Partiyasını yaratdı. Lakin elə ilk gündən partiya iki düşərgəyə bölündü: Leninin silahlı mübarizəni müdafiə edən bolşevikləri və demokratik keçidi dəstəkləyən menşeviklər. Mübarizə illərlə davam etdi və Lenin 1912-ci ildə keçirilən konfransda partiyanı rəsmən iki hissəyə ayırdı.
1905-ci il İnqilabı başlayandan sonra Lenin Rusiyaya qayıtdı. İmperiyanın hər yerində kütləvi tətillər və qarşıdurmalar nəticəsində çar Nikolay islahatlar keçirməyə və Konstitusiya ilə seçkili parlament yaratmağa söz verdi. Lakin hakimiyyət bərpa edildikdən sonra çar verdiyi sözlərin çoxundan geri çəkildi və 1907-ci ildə Lenin yenidən sürgün olunmağa məcbur qaldı.
Lenin Birinci Dünya Müharibəsinə qarşı idi və bu müharibəni imperialist dövlətlərin savaş adlandırırdı. O, fəhlə və əsgərləri hakim sinifə qarşı çevrilməyə çağırırdı. Müharibə Rusiyaya misilsiz fəlakət gətirdi: ölkə tarixində heç vaxt bu qədər itki olmamışdı. Eyni zamanda, iqtisadiyyat çökdü və 1917-ci ilin martında Petroqradda aclıq və ərzaq qıtlığı üzündən üsyan başladı. Ordu əsgərləri etirazçılara qoşuldu və martın 15-də Nikolay taxtdan imtina etməyə məcbur edildi. Bununla Rusiya monarxiyası sona çatdı.
Fevral İnqilabından sonra hakimiyyət Müvəqqəti Hökumətlə əsgər və fəhlə sovetləri arasında bölündü. Elə həmin vaxt Almaniya hakimiyyəti Leninin Rusiyaya qayıtmasına icazə verdi. Berlin ümid edirdi ki, Leninin qayıdışı Rusiyanın müharibə səylərini zəiflədəcək. Lenin Müvəqqəti Hökumətin devrilməsinə çağırdı və tezliklə “Alman agenti” kimi ittiham olundu. İyulda o, Finlandiyaya qaçmağa məcbur oldu, lakin “sülh, torpaq və çörək” şüarı xalq arasında böyük dəstək qazandı və bolşeviklər Petroqrad sovetində çoxluq əldə etdilər.
Lenin oktyabrda gizli şəkildə Petroqrada qayıtdı və noyabrın 6-dan 8-nə qədər bolşeviklərin Qırmızı Qvardiyası Müvəqqəti Hökuməti devirdi və sovet hakimiyyətini elan etdi.