BAKI,AzerVoice
1943-cü ilin 13 oktyabrında İtaliya hökuməti özünün keçmiş müttəfiqi olan Almaniyaya müharibə elan edərək, müttəfiqlərin tərəfinə keçdiyini bəyan etdi.
Mussolininin hakimiyyətdən devrilməsi və iyul ayında faşist rejiminin süqutundan sonra, İtaliyanın yeni hökumət başçısı - kral III Viktor Emanuelin tapşırığı ilə hakimiyyəti ələ alan general Pyetro Badolyo - Müttəfiqlərin baş komandanı General Duayt Eyzenhauerlə İtaliyanın şərti kapitulyasiyası barədə danışıqlara başladı.
Bu razılaşma 8 sentyabr 1943-cü ildə qüvvəyə mindi: yeni hökumət Müttəfiqlərə Cənubi İtaliyadakı Salerno bölgəsinə eniş etməyə icazə verdi. Məqsəd – alman qoşunlarını yarımada boyunca geriyə sıxışdırmaq idi.
Lakin Almaniya da dərhal hərəkətə keçdi. Hitler, Mussolini zəifləməyə başladığı andan etibarən, İtaliyanın işğalı üçün “Ox Əməliyyatı” adlı plan hazırlamışdı. Sentyabrın 8-də İtaliya təslim olduqda, Alman qoşunları Romaya daxil oldu. Bu zaman Badolyo və kral ailəsi Brindizi şəhərinə (Cənub-Şərqi İtaliya) qaçaraq, yeni antifaşist hökumət formalaşdırdı.
13 oktyabrda Badolyo Eyzenhauer ilə əldə olunan razılaşmanın növbəti mərhələsini icraya başladı - İtaliya ordusu artıq Müttəfiqlərlə birlikdə Almanlara qarşı döyüşməyə başladı.
Lakin əməliyyatlar çox ləng irəliləyirdi. Britaniyalı bir generalın sözləri ilə desək, bu, “İtaliya ilə ağır irəliləyiş” idi. Pis hava şəraiti, əməliyyatın çox cənubdan başlanması və “möhkəmlənmə” strategiyası - yəni hər bir azad edilmiş ərazidə bazaların yaradılması - Romaya doğru irəliləyişi ləngitdi.
Nəhayət, Roma azad edildikdən sonra, general Badolyo İtaliyanın faşist keçmişindən tam qurtulması üçün son bir addım atdı - vəzifəsindən istefa verdi.