BAKI,AzerVoice Analitik Təhlil Mərkəzi
Hizbullahın nümayəndəsi Həsən Fədlullahın sözlərinə görə, “müqavimətin mövcudluğu bu günədək düşmənin torpaqları işğal etməsinin qarşısını alıb; əgər bu müqavimət olmasaydı, düşmən indi Suriya kimi bizim torpaqlarımızı da zəbt etmiş olardı.
Bu bəyanat İsrailin Hizbullah barədəki qiymətləndirmələrinin düzgün olduğunu, yəni qrupun yeni və daha az insan, daha az maliyyə və məhdud infrastruktur tələb edən arsenal üzərində dayanmasının mümkün olduğunu bir daha önə çıxarıb.
“Müharibə dalğadır; bir gün bizim, bir gün də onların xeyrinədir”, müqavimət rəhbərlərinin və şəhidlərin tövsiyələrinə sadiq qalmağa çağırıb və əlavə edib ki, “müqavimətin iradəsi sındırılmayıb”.-deyə Fədlullah çıxışında deyib.
Bu açıqlama İsraildə Yediot Ahronot qəzetinə məxsus “Ynet” saytında dərc olunmuş hərbi hesabatla üst-üstə düşür. Hesabatda bildirilib ki, 2023-cü ildə Hizbullah İsrailə qarşı 150 mindən çox raket, minlərlə təlim keçmiş döyüşçü və iki onillik ərzində qurulmuş infrastrukturla mübarizəyə daxil olmuşdu.
Lakin qrupun optimizmi gözlənilməz reallıqla toqquşdu - İsrail ordusu texnoloji üstünlük, kəşfiyyat yenilikləri və atəş gücü sayəsində Hizbullahın demək olar ki, bütün imkanlarını məhv etdi. Buna baxmayaraq, hesabatda vurğulanır ki, gələcək döyüş turu həmişə yaxında ola bilər.
“Ynet”in xəbərinə görə, Hizbullah imkanlarını sürətlə yenidən bərpa edir və qrupun yeni quruluşu İsrail üçün üç əsas sahədə - raket və mərmilər, pilotsuz uçuş aparatları (PUA) və onlara dəstək verən infrastruktur - yeni problemlər yarada bilər.
Ənənəvi olaraq, Hizbullahın atəş gücü geniş artilleriya şəbəkəsinə əsaslanırdı - evlərin içərisində gizlədilmiş dəqiq ballistik raketlər, cənub Livan boyunca yayılan çoxlu raket buraxma platformaları. İsrail ordusu bu sistemlə effektiv şəkildə mübarizə aparmağı bacardı. Bir çox ballistik raket - əsasən İran istehsalı “Fateh-110” tipli raketlər - İsrailin dərinliyinə zərbə endirə bilmədi; bir çoxu vuruldu, start platformaları isə hələ buraxılışa hazırlaşmamış hava hücumları ilə məhv edildi.
Ağır raketlər, məsələn “Fajr-5” və “Qrad” düşdükdə dağıntı törədirdilər, lakin Hizbullahın intensiv raket yağışı davam etdirməkdə çətinlik çəkdiyi göstərildi. İsrail ordusunun məlumatına görə, Hizbullahın bir gün ərzində atdığı raket sayı nadir hallarda 230-dan çox olub - bu, yalnız 2024-cü il avqustun sonunda bir dəfə müşahidə olunmuşdu.
Bunun əsas səbəbi saxlanılan raketlərin start platformalarında olmaması idi. Qrup logistika problemləri ilə üzləşdi - sursatın daşınması, kifayət qədər buraxılış platformalarının vaxtında yerləşdirilməsi və hərbi komandirlərinin demək olar ki məhv olması.
İsrail ordusu bu boşluqlardan istifadə edərək yüzlərlə buraxılış platformasını eyni anda məhv etdi. Məsələn, 21 sentyabr əməliyyatında bir neçə saat ərzində 400 start platforması zərərsizləşdirilmişdi. Hətta Hizbullah müəyyən buraxılışları cəmləyə bildikdə belə, Dəmir Qübbə (Iron Dome) sisteminin çoxu qarşısını aldı.
Hizbullahın istifadə etdiyi ən dağıdıcı silahlardan biri “Borkan” (sırf primitiv bomba-barrel raket) idi - əsasən kiçik raket mühərriki ilə təchiz olunmuş partlayıcı. Qısamüddətli əhatə dairəsi onun qarşısını almağı çətinləşdirirdi və bəzən Dəmir Qübbə bu cür təhdidləri vaxtında məhdudlaşdıra bilmirdi.
İsrailin “Trophy” müdafiə sistemi bu cür raketləri vurmaq qabiliyyətinə malikdir, lakin bu sistem yalnız qurulduğu vasitəni qoruyur - sərhədə yaxın hər evə belə sistem quraşdırmaq mümkün deyil.
“Ynet” bildirir ki, Hizbullah “ağıllı” raketlər və “sadə” (ucuz) silahların qarışığına keçə bilər - ölçücə kiçik, lakin İsrail müdafiəsini keçə bilən daha effektiv arsenal.
Həmçinin, illərlə İran investisiyaları ilə milyardlarla dollar hesabına qurulan Hizbullah hava bölməsi uzun mənzilli “kruiz” raketləri (DR-3 kimi) və “Sahed-129” kimi inkişaf etmiş hücum PUA-ları ilə təchiz edilmişdi. Bu aparatların bir hissəsi bombalar yerləşdirə və ya digər PUA-ları vurmaq qabiliyyətinə malik idi. Lakin İsrail Hərbi Hava Qüvvələri bu donanmanın əksər hissəsini təsir göstərməzdən əvvəl məhv etdi.
Həqiqi təhdid ucuz “kamikadze” tipli dronlardan idi - Livandan İsrailə kütləvi şəkildə göndərilən uçan bombalar. “Ababil-T”, “Samad-2” uzun mənzilli, “Şahed-101” və “Şahed-107” kiçik, manevr qabiliyyətli modellər kimi ucuz və effektiv tipli dronlar əmlaka zərər vura bildi.
İsrail iyun ayındakı əməliyyatlarda Beyrutun ətrafında və digər yerlərdə dron zavodlarının beşini məhv etdiyini bildirir, amma hesabat göstərir ki, Hizbullah dron anbarlarının təxminən 70%-ni itirdikdən sonra belə, istehsalı geniş miqyasda bərpa edir.
“Ynet”ə görə, İsrail üçün daha ciddi narahatlıq praktiki nəticələrdir. “Almas” tipli raketlər gizli mövqelərdən – yer altından - buraxıla bilər ki, bu da start heyətlərinin məhv edilməsini çətinləşdirir.