BAKI,AzerVoice, Orxan Qədirzadə
Türkiyə enerji təhlükəsizliyini şaxələndirmək məqsədilə Rusiyadan qaz idxalına dair mövcud müqavilələri bir il müddətinə uzadıb və paralel olaraq ABŞ qaz hasilatı sektoruna sərmayə yatırmağı planlaşdırır. AzerVoice xəbər verir ki, bunu energetika naziri Alparslan Bayraktar İstanbulda jurnalistlərə açıqlamasında bildirib.
Nazir qeyd edib ki, hazırda Rusiya Türkiyənin Avropadakı son böyük qaz tədarükçüsüdür. İl ərzində Gazprom-la qüvvədə olan və bu ilin sonunda bitən 22 milyard kubmetr həcmli müqavilələr ölkənin ümumi qaz istehlakının 40 faizindən azını təşkil edir. Bu göstərici 2018-ci ildə 50 faizdən çox idi.
Rusiya qazı Türkiyəyə Blue Stream və TurkStream kəmərləri vasitəsilə ötürülür. Bununla yanaşı, dövlət şirkəti BOTAŞ ABŞ da daxil olmaqla bir sıra ölkələrlə uzunmüddətli LNG müqavilələri imzalayıb.
Bayraktar bildirib ki, Türkiyə ABŞ-dan növbəti 15 ildə alacağı 1 500 LNG yükü üzrə mümkün qiymət dəyişkənliyinə qarşı öz mövqeyini qorumaq üçün ABŞ qaz hasilatı obyektlərinə birbaşa sərmayə yatırmağı nəzərdən keçirir. Dövlət şirkəti TPAO-nun Chevron və ExxonMobil ilə danışıqları yekun mərhələdədir və razılaşmanın gələn ay bağlanması mümkündür.
ABŞ bu il Türkiyənin dördüncü ən böyük qaz təchizatçısına çevrilərək 5,5 milyard kubmetr qaz ixrac edib.
Washingtonla enerji əməkdaşlığı sentyabr ayında Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Ağ Evə səfəri fonunda daha da intensivləşib. Həmin görüşdə ABŞ Prezidenti Donald Tramp Türkiyədən Rusiya nefti alışını minimuma endirməyi xahiş etmişdi.
İranla danışıqlar, Türkmənistan qazı və yeni FSRU-lar
Türkiyə həmçinin İranla gələn ilin iyulunda başa çatacaq 10 milyard kubmetrlik qaz müqaviləsinin uzadılması üçün danışıqlar aparır. Bundan əlavə, ölkə Türkmənistandan qaz tədarükünü artırmaq niyyətindədir. Bu il Türkmənistanla 1 illik 1,3 milyard kubmetrlik qaz müqaviləsi imzalanıb və tədarük İran vasitəsilə həyata keçirilir.
Bayraktar açıqlayıb ki, Türkiyə LNG qəbul imkanlarını genişləndirmək üçün yaxın illərdə iki yeni FSRU qurğusu əlavə etməyi planlaşdırır və bu terminallar gələcəkdə Mərakeş də daxil olmaqla digər ölkələrə icarəyə verilə bilər.
Hazırda Türkiyədə üç FSRU və iki quru LNG terminalı mövcuddur və ümumi güc 50 milyard kubmetrə çatır.
Artan elektrik enerjisi tələbatını nəzərə alaraq Ankara iki yeni nüvə elektrik stansiyasının tikintisini gündəmdə saxlayır. Bu istiqamətdə Cənubi Koreyanın KEPCO və Kanadanın AtkinsRealis şirkətləri ilə danışıqlar aparılır. ABŞ-ın Westinghouse şirkəti də ikinci stansiya layihəsində iştirak etməkdə maraqlıdır.