BAKI, AzerVoice
Son elmi araşdırmalar, insan fəaliyyəti nəticəsində baş verən iqlim dəyişikliyinin Avropada iyun-iyul aylarında qeydə alınan son istilik dalğası zamanı ölüm hallarını üçqat artırdığını ortaya qoyub.
Imperial College London və London School of Hygiene & Tropical Medicine alimlərinin birgə apardığı tədqiqat nəticələrinə görə, yalnız 12 Avropa şəhərində iqlim dəyişikliyi səbəbilə təxminən 1500 nəfər həyatını itirib.
Mütəxəssislər fosil yanacaqların yandırılması nəticəsində Avropadakı istilik dalğalarının temperaturunun 4 dərəcəyə qədər artdığını bildiriblər. Bu artım, 23 iyun – 2 iyul tarixləri arasında temperaturla bağlı ölüm hallarını əhəmiyyətli dərəcədə yüksəldib. Alimlər bu fenomenin təsirini ölçmək üçün ilk dəfə olaraq istilik dalğası üzrə "sürətli analiz" metodundan istifadə ediblər. Yalnız 12 şəhəri əhatə edən bu analizə əsaslanaraq Avropa üzrə ümumi ölüm sayının on minlərlə ola biləcəyi təxmin edilir.
Aparılan hesablamalara əsasən, 317 nəfərlə ən çox ölüm halları İtaliyanın Milano şəhərində qeydə alınıb. Ardınca Barselona (286), Paris (235), London (171), Roma (164), Madrid (108), Afina (96), Budapeşt (47), Zaqreb (31), Frankfurt (21), Lissabon (21) və Sassari (6) gəlir. Xüsusilə Madrid şəhərində istiliyə bağlı ölümlərin 90 faizə yaxın artması, şəhərin iqlim dəyişikliyindən daha çox təsirləndiyini göstərir. Tədqiqatçılar bunu şəhərin daxili bölgədə yerləşməsi və okean təsirindən uzaqlığı ilə əlaqələndirirlər.
London Imperial College-də iqlim elmi professoru Friederike Otto bildirib ki, iqlim dəyişikliyi artıq "oyunu dəyişdirən əsas faktor"a çevrilib, lakin bu təhlükə hələ də cəmiyyətdə kifayət qədər tanınmır. Otto, fosil yanacaq sənayesinə verilən imtiyazların davam etdiyi təqdirdə, daha çox insan həyatının risk altında qalacağını qeyd edib.
Mütəxəssislər, Avropa ölkələrinin istiliklə bağlı fövqəladə hallara qarşı planlarını gücləndirdiyini və ictimaiyyəti qabaqcadan xəbərdar etmək üçün səylərin artırıldığını bildirirlər. Bununla yanaşı, yaşıl sahələrin artırılması, sərinləmə mərkəzləri və risk altındakı insanlar üçün xüsusi dəstək sistemləri kimi qısa və uzunmüddətli tədbirlərin də vacibliyi vurğulanır.
İqlim elmi üzrə britaniyalı professorlar, xüsusilə fosil yanacaqların istifadəsinin dayandırılmasının və istixana qazı emissiyalarının kəskin şəkildə azaldılmasının bu cür istilik dalğalarının qarşısının alınmasında əsas rol oynayacağını qeyd edirlər.
